Bir çiftin en az 12 ay boyunca denemesine rağmen çocuk sahibi olamaması kısırlık ya da diğer adıyla infertilite olarak adlandırılır.

Ortalama her 100 çiftin 13’ünde kısırlık problemi ile karşılaşılır. Bu çiftlerin 3’te 1’inde infertilite sorununun kaynağı erkektir.

Erkeklerde Kısırlığa Neden Olan Sebepler

Erkeğin fertilitesi (üreme kabiliyeti) icin;

• Sağlıklı sperm üretiyor olması
• Üretilen spermlerin ejakülasyonla atılan meni içerisinde taşınıyor olması
• Meni içerisinde yeterli sayıda sperm bulunması
• Spermin işlevsel ve hareket edebilir olması gerekir.
• Bu özelliklerden bir tanesinin bile eksik olması kısırlık (infertilite) ile sonuçlanabilir.

Tüp bebek yaptıran hastalarımızın hikayelerini izlemek için tıklayın.

Erkeklerde kısırlığa sebep olabilecek pek çok durum vardır. Bu durumlardan tıbbi kaynaklı olanları şu şekildedir:

Varikosel: Testisteki toplar damarların genişlemesi varikosel olarak adlandırılır. Varikosel, erkeklerde kısırlığın geri döndürülebilir nedenleri arasında yer alır.

Varikoselin kısırlık yapmasındaki temel mekanizma testisteki kan akımının bozulması, testiste kirli kanın göllenmesidir. Göllenen kirli kandaki atık maddelerin testiste birikmesi sperm yapımının bozulmasına ve sperm DNA hasarına neden olabilir.

Ayrıca testiste ısı artışı ile ve testise bası yaparak küçülmesi ve sonuçta sperm yapımının bozulması ile sonuçlanabilir. Bu durum hem sperm sayısında hem de kalitesinde azalmaya neden olur.

Enfeksiyon: Erkek üreme sisteminde yer alan epididimis ve testis gibi yapıların iltihaplanması, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar; kısırlığa neden olabilir.

Bu durumlar sperm üretiminde veya üretilen spermin kalitesinde bozulmaya yol açabilir, spermin taşındığı yolları tıkayabilir. Enfeksiyona bağlı kısırlık bazı durumlarda geri döndürülebilir bir durumken bazı durumlarda ise kalıcıdır.

Ejakülasyon Problemleri: Bazı durumlar meninin vücut dışına atılması yerine mesaneye gitmesine neden olur. Bu durum da kısırlık yapabilir.

İnmemiş Testis: Anne rahmindeki bebeklerde testisler karında yer alır. Bebeğin gelişimi sırasında bu testislerin skrotuma (testisleri yer aldığı torba şeklindeki yapı) inmesi gerekir.

Testislerin biri ya da her ikisi skrotuma inmez ve karın içerisinde kalırsa bu duruma inmemiş testis adı verilir. İnmemiş testisi olan erkeklerin kısırlık sorunuyla karşılaşma ihtimalleri daha fazladır.

Hormon Bozuklukları: Erkek üreme sistemini etkileyen hormonların seviyelerindeki düzensizlikler de kısırlık sorununa yol açabilir. Örneğin düşük testosteron düzeyleri kısırlık yapan nedenler arasındadır.

Sperm Taşınmasında Sorunlar: Sperm üretildikten vücut dışına atılana dek pek çok farklı tüp aracılığıyla taşınır. Bu tüplerde enfeksiyon, travma, anomali, geçirilmiş cerrahi işlem gibi pek çok nedene bağlı olarak tıkanmalar oluşabilir. Tüplerdeki tıkanıklıklar spermin taşınmasını olumsuz etkileyerek kısırlığa yol açabilir.

Kromozomal Anomaliler: Klinefelter sendromu, erkekte bir X bir Y kromozomu yerine iki X bir Y kromozomunun olduğu durumdur.

Bu sendromda erkek üreme organlarının gelişiminde sorunlar olabilir ve sonuç olarak kişide kısırlık oluşabilir. Başka kromozomal bozukluklarda da erkek kısırlığı gözlenebilir.

Cinsel İlişki ile İlgili Problemler: Cinsel ilişkiyi devam ettirebilmek için gerekli ereksiyonu sağlayamama (sertleşememe), erken boşalma, cinsel ilişki sırasında ağrı, meninin çıktığı üretral açığın yerleşimindeki anormallikler; kısırlığa sebebiyet verebilir.

Çölyak Hastalığı: Çölyak hastalığı, gluten adı proteine karşı duyarlılığın olduğu bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Çölyak hastalığı aynı zamanda erkeklerde kısırlık sorununa yol açabilir. Kişinin glutensiz diyeti uygulamaya başlamasıyla kısırlık problemi ortadan kalkabilir.

Bazı İlaçlar: Testosteron replasman tedavisi, uzun süreli anabolik steroid kullanımı, kemoterapide kullanılan ajanlar gibi bazı ilaçlar kısırlığa sebep olabilir.

Geçirilmiş Cerrahiler: Vazektomi, skrotum ve testis ameliyatları, prostat cerrahileri gibi durumlar meni içerisinde sperm bulunmamasına yol açarak kısırlık yapabilir.

Erkeklerde kısırlığa neden olabilecek çevresel durumlar da vardır:

Endüstriyel Kimyasallar: Çeşitli kimyasallara, böcek veya bitki ilaçlarına, organik çözücülere, boyalara uzun süre maruz kalmak sperm sayısını azaltarak kısırlığa sebep olabilir.

Ağır Metal Maruziyeti: Kurşun gibi ağır metallere maruz kalmak kısırlık yapabilir.

Radyasyon ve X Işınları: Radyasyon maruziyeti sperm sayısını düşürebilir. Ayrıca son yıllarda akıllı telefon yada bilgisayarın uzun süreli kullanımı elektromanyetik radyasyona uzun süreli maruziyet yoluyla kısırlığa neden olabilir.

Ancak bu düşüş maruziyetin kesilmesinden sonra normale dönebilir. Bazen radyasyon sperm üretiminin kalıcı olarak düşük kalmasına neden olabilir.

Testislerin Aşırı Isınması: Yüksek sıcaklık sperm üretimini ve sperm fonksiyonunu olumsuz etkileyebilir. Uzun süre oturmak, dar kıyafetler giymek testislerin ısınmasına yol açarak kısırlığa sebebiyet verebilir.

Yaşam biçimi ve genel sağlık durumu da kısırlık açısından risk oluşturabilir. Kısırlık riskini artıran durumlar:

• Madde Kullanımı: Uyuşturucu madde kullanımı sperm sayısında ve kalitesinde düşüşe neden olabilir.
• Alkol Tüketimi: Alkol; testosteron seviyelerinde düşmeye, sertleşme problemine ve sperm üretiminde azalmaya yol açar.
• Sigara İçme: Sigara içen erkeklerde, içmeyenlere göre sperm sayısında ve hareketinde azalma görülebilir. Yine pasif içici erkeklerin de sperm sayısı azalabilir.
• Kilo: Obezite hem sperm sağlığını hem de üreme sistemini etkileyen hormonlarda değişime neden olarak kısırlık yapabilir.

Erkeklerde Kısırlık Genetik midir?

Erkeklerde kısırlık sorunu kromozomal anomali gibi genetik nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Kistik fibrozis, Kallmann sendromu gibi genetik hastalıklar da erkeklerde kısırlık riskini artırabilir.

Kısırlık Babadan Oğula Geçer mi?

Kısır olan bir erkeğin normal şartlarda baba olması mümkün değildir. Ancak günümüzde yardımcı üreme teknikleri sayesinde menisinde sperm bulunmayan, sperm sayısı az olan, spermleri hareket edemeyen erkekler de baba olabilmektedir.

Son dönemlerde yapılan bazı bilimsel çalışmalar çeşitli nedenlerle kısırlık problemi yaşayan ve yardımcı üreme teknikleri ile baba olan kişilerin çocuklarında kısırlık riskinin arttığı tespit edilmiştir. Ancak bu konuyla ilgili henüz kesin bir sonuca varmak mümkün değildir.

Kısırlık Nasıl Tedavi Edilir?

Kısırlık problemi yaşayan çiftlerde her iki partnerin sağlık durumu da detaylı olarak incelenir. Kısırlık sorunu olan erkeklerde her zaman altta yatan neden bulunamayabilir.

Altta yatan sebep bulunsa dahi kısırlığın tedavisi başarılı olmayabilir. Peki, erkeklerde kısırlık nasıl tedavi edilir? Kısırlık sorununu ortadan kaldırmaya yardımcı olabilecek tedavi yöntemleri şunlardır:

Cerrahi: Kısırlığa yol açabilecek varikosel cerrahi olarak düzeltilebilir. Önceden yapılmış vazektomiler geri çevrilebilir.

Antibiyotikler: Enfeksiyon durumlarında kullanılabilir.

Cinsel İlişki Problemlerini Çözen İlaçlar: Sertleşememe ve erken boşalma sorunları için hem ilaç tedavisi hem de danışmanlık hizmeti işe yarayabilir.

Hormon Tedavileri: Kısırlık hormonal durumlarla ilgili ise hormon tedavileri ve ilaçları tedavi için tercih edilebilir.

Yardımcı Üreme Teknikleri: Pek çok farklı kısırlık sorununda yardımcı üreme teknikleri kullanılarak gebelik sağlanabilir.

Erkeklerde kısırlık ile ilgili tüm sorularınız için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.