Toplumda görülme sıklığı yaklaşık %2 olan bartholin kisti, tedavisi olan jinekolojik bir rahatsızlıktır.

Özellikle aktif cinsel hayatı olan 20 – 29 yaş grubundaki genç kadınlarda görülme olasılığı daha yüksektir. Siz de cinsel ilişki sırasında ağrı ya da hassasiyet hissediyorsanız, bacaklarınızı kapatarak yürümekte güçlük çekiyorsanız, bartholin kistine sahip olabilirsiniz.

Peki, bartholin kisti nedir? Bartholin kisti ve bartholin apsesi arasındaki farklar nelerdir? Tedavi sürecinde hangi uygulamalar yapılır? Gelin, bu soruları birlikte yanıtlayalım.

Bartholin Bezi Nedir?

Bartholin bezi, vajina girişinde hem sağ hem de sol tarafta yer alan salgı bezlerini tanımlayan bir terimdir. Kızlık zarının üzerine doğru ince bir kanal aracılığıyla açılan bartholin bezleri, cinsel ilişki sırasında salgı üreterek vajinanın ıslanmasını ve cinsel ilişkinin acı ya da ağrı hissedilmeden gerçekleşmesini sağlar.

Ergenlik dönemi sonrasında artan cinsel uyarılar nedeniyle aktive olan salgı bezlerinin uzunluğu yaklaşık 2,5 cm’dir. Normalde gözle görünmeyen bartholin bezleri, kist veya apse oluşumu halinde gözle görülebilir ve hissedilebilir hale gelebilir.

Bartholin kisti ve bartholin apsesi, bu nedenle çoğunlukla aktif bir cinsel yaşamı olan genç kadınlarda daha sık görülen hastalıklar grubundadır. Ancak her iki hastalığın da henüz cinsel ilişkiye girmemiş kadınlarda görülme olasılığı da vardır.

Bartholin Kisti Nedir?

Bartholin bezlerinin ürettiği salgıyı vajinaya ulaştıran ince kanallar herhangi bir sebebe bağlı olarak tıkandıkları takdirde, salgılanan sıvı kanallarda birikmeye başlar.

Söz konusu tıkanma kanalların herhangi bir yerinde olabilir. Tıkanma sonucunda kanallarda biriken salgı, bartholin kistinin oluşmasına yol açar.

Bartholin Apsesi Nedir?

Bartholin kisti her zaman bartholin apsesi oluşumuna yol açmaz. Ancak birçok kadında her iki rahatsızlık bir arada görülebilir. Bartholin kisti bakteriler nedeniyle enfekte olduğu takdirde, kistin içinde biriken iltihap bartholin apsesi oluşmasına neden olur.

Kistin apse yapmasının nedeni cinsel yolla bulaşan neiseria gonore veya klamidya gibi mikroorganizmalar olabilir. Öte yandan, yalnızca bağırsak sisteminde bulunan ve makat bölgesine taşınan E. Coli gibi bakteriler de bartholin apsesinin oluşmasına yol açabilir.

Bartholin Kisti Neden Olur?

Bartholin kistinin oluşma nedeni her zaman kesin olarak tespit edilemeyebilir. Ancak bartholin kistine yol açabilecek olası faktörler şunlardır:

• Vajina girişine ya da dış genital bölgeye cerrahi işlem uygulanması
• Enfeksiyon hastalıklarına bağlı olarak kanalların tıkanması
• Bartholin bezi kanallarının doğuştan dar olması
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle bakterilerin enfeksiyona yol açması
• Cinsel bölgede travma oluşması

Bartholin Kisti Belirtileri

Bartholin kistinin en yaygın belirtisi, vulvanın dış dudaklarının iç kısmında şişlik oluşmasıdır. Söz konusu şişlik ağrıya ya da kızarıklığa neden olmaz.

Çoğunlukla iç dudakların yalnızca bir tarafında görülse de, her iki tarafta da oluşum gösterebilir. Şişliğin büyüklüğü her kadında farklılık gösterebildiği gibi zaman içinde de değişebilir.

Bazı hastalarda kist ebatları sürekli olarak sabit kalırken, bazı hastalarda bartholin bezlerinin büyüklüğü 0,5 cm’den 5 cm’e kadar ulaşabilir.

Bartholin kistinde apse oluştuğu takdirde ise, bartholin kistinde geçerli klinik tabloya kızarıklık, hassasiyet, şiddetli ağrı, batma hissi ve ısı artışı belirtileri de eklenir.

Hastalar ateş ve genel bitkinlik şikayetleriyle bir uzmana başvurabilir. Apse oluşumu söz konusu olduğunda bartholin kisti bitkisel tedavi yöntemleriyle ya da bilinçsiz uygulamalar eşliğinde çözüme ulaştırılabilecek bir rahatsızlık değildir.

Enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan ağrı, hassasiyet, ateş, penetrasyon esnasında acı ya da ağrı hissi ve bacakları kapatarak yürümekte zorluk çekilmesi gibi belirtiler söz konusu olduğunda, vakit kaybedilmeden bir uzmana başvurulması gerekir.

Bartholin Kisti Tedavisi

Bartholin kisti ve bartholin apsesi, birbirinden farklı klinik tablolara yol açar. Bu nedenle tedavi süreçleri de farklı şekilde ilerler. Bartholin kistinin tedavisinde odaklanılan ilk nokta, kistin büyüklüğü ve hastada yol açtığı şikayetlerdir.

Eğer kistin boyutları küçükse, boyutlarda herhangi bir büyüme gözlemlenmiyorsa ve kist hastanın yaşam kalitesini düşürecek şikayetlere yol açmıyorsa; tedavi uygulanması zorunlu değildir. Yalnızca hastayı rahatlatacak öneri ve ilaç tavsiyeleri eşliğinde kistin takibi yapılabilir.

Ancak kistin ebatları küçük olsa bile, hastada ağrı ve hassasiyet benzeri şikayetlere yol açıyorsa, bu durumda devreye mutlaka cerrahi operasyon seçeneği girer. Aynı şekilde, eğer bartholin kistinde apse oluşmuşsa ve hastanın şikayetleri varsa, yine cerrahi operasyon uygulanması gerekir.

Çünkü iyileşme için apsenin içindeki iltihabın boşaltılması şarttır. Bartholin apsesi kendiliğinden boşalamayacağı için, cerrahi operasyon yoluyla boşaltılması gerekir.

Tedavi sona erdiğinde bartholin kistinden kurtulanlar için hastalığa yeniden yakalanma riski, istatistiklere göre yaklaşık %30’dur. Hızlı ve sorunsuz bir tedavi süreci uygulanması açısından, tüm hastalıklarda olduğu gibi, bartholin kistinde de erken tanı ve teşhis konulması büyük önem taşır.

Bartholin Kisti Ameliyatı

Bartholin kisti için uygulanan cerrahi operasyonlar iki farklı gruba ayrılır. Kistin büyüklüğüne ve hastanın şikayetlerine bağlı olarak, hangi operasyonun uygulanacağını doktorunuz belirler.

Marsupializasyon, word kateteri ve gümüş nitrat tedavisi gibi yöntemlerde; bartholin kistinin üstüne yaklaşık 0,5 cm’lik bir kesi atılarak kistin içinde biriken salgı boşaltılır.

Daha sonra kist kapsülü dikilerek, kist yatağına word kateteri yerleştirilmesi sonucunda drenaj sağlanarak ya da kist yatağına gümüş nitrat ilacı yerleştirilerek kistin tekrarlanması engellenir. Ancak az önce de sözünü ettiğimiz gibi, kist hastaların %30’unda yeniden tekrarlama eğilimine sahiptir.

Uygulanan bir diğer cerrahi operasyon ise, ameliyatla bartholin kistinin alınmasıdır. Menopoz dönemindeki hastalarda ya da kistin tekrarladığı klinik tablolar söz konusu olduğunda, kistin tamamen alınması tercih edilebilir.

Ameliyat öncesinde ya da sonrasında hastanın klinik ortamda istirahat etmesine gerek yoktur. Hastalar, ameliyat sonrasında aynı gün taburcu olarak evlerinde birkaç gün istirahat etmelidir.

Bartholin kistinin alınması, hastaların gebe kalma ya da normal doğum yapma olasılıklarında değişime yol açmaz. Ameliyatta söz konusu olan temel risk, bartholin bezlerinde basit hasarlar oluşması sonucunda vajinal kuruluk problemi yaşanmasıdır. Ancak deneyimli bir cerrah tarafından yapılan ameliyatlarda, operasyon riskleri minimum seviyeye indirgenir.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.