Doktora Sorun
Bir glikoprotein çeşidi olan Anti Müllerian Hormon (AMH) hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunur. Döllenmenin sonucunda oluşan gebelikte, fetüs erkek ise testislerde bulunan sertoli hücrelerinden anti müllerian hormonu salgılanarak vajina ve rahim gibi dişi üreme organlarının gelişimi engellenir. Dişilerde testis dokusu bulunmadığından AMH salınımı oluşmaz ve müller kanalı gelişerek rahim, fallop tüpleri ve vajina gibi üreme organlarının oluşumu sağlanır. Salgılanan bu hormon sayesinde rahim ve vajina yalnızca kadınlarda oluşur ve cinsiyet karışıklığı oluşmaz. AMH, kadınlarda yumurtaların içinde bulunduğu kesecik yani folikül hücreleri (over granüloza) tarafından salgılanır.
Anne karnında bulunan kız bebeklerde AMH salınımı, doğumdan hemen önce, gebeliğin 36. haftasında başlar ve doğumdan yıllar sonra görülecek olan menopoz dönemine kadar salgılanmaya devam eder. Erkeklerde spermatogenezin yani sperm üretiminin düzenlenmesinde rol oynayan anti müllerian hormon, kadınlarda ise yumurta folikülü seçiminde etkilidir. Yumurtalık rezervindeki yumurtaların içinde bulunduğu, preantral foliküllerden hangisinin olgunlaşarak antral foliküle dönüşeceğinin belirlenmesinde rol oynar. Daha basit bir anlatımla anti müllerian hormon, kadınlarda hangi yumurtanın, ne hızla olgunlaşacağını belirler. AMH testi ise bu hormon düzeyinin ölçülmesini sağlayan bir laboratuvar testidir. AMH testi normal değerleri konusuna geçmeden önce sıklıkla sorulan “AMH testi nedir?” sorusunu yanıtlamak gerekir.
AMH Testi Nedir?
Erkeklerin aksine kadınlar vücutlarında üreme hücresi olan yumurtayı üretemez. Ancak olabilecek en yüksek kapasitede yumurta ile dünyaya gelir. Yumurtalık rezervi olarak tanımlanan bu bölgede yumurtalar folikül adı verilen keseciklerin içinde bulunur. Her ay menstrüel döngü içinde belli bir miktar yumurta olgunlaşır ve bu yumurtalardan en sağlıklı olanı döllenmenin gerçekleşeceği fallop tüplerine atılır. AMH hormonu, kadınlarda yumurta foliküllerinde yer alan granüloza hücreleri tarafından üretilir. Salgılanan anti müllerian hormon hangi yumurtanın, hangi hızda gelişeceğini belirler. Kandaki AMH düzeyi ile yumurtalık rezervinde bulunan yumurta sayısının direkt olarak ilişkisi bulunur. AMH seviyesi gün içinde değişmez ya da aydan aya farklılık göstermez. Kan düzeyindeki östrojen düzeyinden etkilenmez. Ancak yaş ilerledikçe AMH düzeyi yavaşça düşer.
AMH seviyesinin düşük olması, menopoz döneminin yaklaştığının habercisidir. Dolayısıyla AMH testi yaptıranlar, üreme sağlığı hakkında bilgi sahibi olabilir. Halk arasında yumurta rezervi testi AMH olarak anılmasının nedeni de budur. Üreme çağındaki kadınlar için son derece önemli olan anti müllerian hormon düzeyinin ölçüldüğü AMH testi sonucu, kişinin ne zaman menopoza gireceği hakkında net bir bilgi vermese de yumurtalık rezervinin durumu hakkında veya farklı bir deyişle, doğurganlığın değerlendirilmesinde önemli bilgi sunar. Sıkça sorulan “AMH testi sonucu kaç olmalı?” sorusunu yanıtlamadan önce AMH testinin ne gibi durumlarda yapıldığını cevaplamak gerekir.
AMH Testi Ne için Yapılır?
AMH testi sonucu, kadınlarda yumurtalık rezervinin belirlenmesi için yapılır. Kişinin gebe kalabilmesi için gerekli olan yumurta üretme kapasitesi ve yumurtalık rezervinin araştırılmasında önemli bir paya sahiptir. Anti müllerian hormon testi, tüp bebek gibi üremeye yardımcı tedavi yöntemlerinin başarı oranı hakkında da bilgi sunar. Östrojen, inhibin-B ve FSH hormonlarına göre çok daha güvenilir sonular içeren AMH testi, başta yumurtalık rezervinin araştırılması olmak üzere, erken menopoz vakalarının aydınlatılması, menopoz tanısı, menopoz yaşının yaklaşık olarak belirlenmesi, yumurtalıklarla alakalı problemlerin anlaşılması, yumurtalık hasarlarının tespit edilmesi gibi amaçlar kullanılır.
Tüm bunların yanı sıra erken ya da geç girilen ergenlik döneminin tanısı, infertilite tedavisine bağlı ovarian hiperstimülasyon sendromu (OHSS) riskinin belirlenmesi ve yumurtalık tümörlerinin tespiti için de yapılabilir. Beyinde yer alan hipofiz bezinden salgılanan FSH’ın aksine AMH, direkt yumurtalıktan salgılanır. Dolayısıyla yumurtalık fonksiyonlarının değerlendirilmesinde ve tüp bebek kararının verilmesinde günümüzde çoğunlukla FSH yerine AMH testi yapılır. AMH testi sonucu yorumlama işlemini açıklamadan önce “AMH testi nasıl yapılır?” sorusunu yanıtlamak gerekir.
AMH Testi Nasıl Yapılır?
Diğer pek çok hormon testi gibi anti müllerian hormon testi de laboratuvar ortamında yapılır. AMH testinin yapılması için kişinin adet döneminde olması gerekmez. AMH testinin başarı ile sonuçlanması için tek koşul açlıktır. Kandan bakılarak yapılan test için 1 ml. serum yeterlidir. Damar yolundan alınan kandan bakılan test işlemi kolay olsa da testin yorumlanması özel ekipman gerektirir. Bu yüzden AMH testi yaptırması gereken pek çok kişi “AMH testi nerede yapılır?” sorusunu sorar. Rutin doğurganlık testlerinin bir parçası olmayan AMH testinin nerede yaptırıldığı konusu hekime danışılmalıdır.
AMH Testi Sonucu
Anti müllerian hormon testi, kişinin gebe kalabilmesi için gerekli olan yumurta üretme kapasitesinin ve yumurta rezervinin araştırılması ve belirlenmesi için uygulanır. AMH testi, üremeye yardımcı tedavi türlerinden biri olan tüp bebek tedavisi sırasında hekimin, kişiye özel olarak en doğru tedavi türünü belirlemesi için de kullanılır. Adet döngüsü boyunca tutarlı değerler elde edilmesine olanak sağlayan AMH testi bu yönüyle, yumurtalık rezervinin ölçümü için sıklıkla kullanılır. Kişinin AMH testi sonucu hekim için pek çok konuda bilgi sunar. Kişinin üreme kapasitesinin bir göstergesi olan bu test sayesinde hekim, ileride gebe kalmak isteyen kişilere yumurtalarını dondurması gereken zaman dilimi hakkında bilgi verebilir.
In vitro fertilizasyon (IVF) döngü değerinin anlaşılması, folikül uyarıcı ilaç mı yoksa yumurta korumasının mı uygun olduğunun belirlenmesinde yardımcıdır. AMH test sonucunun çok yüksek seviyede olması polikistik over sendromu (PKOS) tanısı için önem arz eder. PKOS hastalığında AMH düzeyi normal değerden 2 ila 3 kat fazladır. Adet düzensizliği ve yumurtlama bozuklukları ile karakterize olan hastalıkta AMH düzeyinin yüksek olması, PKOS’a bağlı yumurta hücre sayısının fazla olmasından kaynaklanır. AMH düşüklüğü ise yumurtalık rezervinin azaldığını işaret eder. Menopoz döneminin yaklaştığının habercisidir. AMH düzeyini ilaçla ya da farklı yollarla tekrar yükseltmek mümkün değildir. AMH düzeyi, doğurganlığın azaldığının da belirteci olduğundan gebelik planlayan kişilerin düşük AMH düzeyiyle karşılaşmaları durumunda üremeye yardımcı tedavi yöntemlerinden faydalanmaları önerilebilir. Bu süreçte sıklıkla sorulan sorulardan biri de “AMH testi kaç olmalı?” şeklindedir.
AMH Testi Normal Değerleri
Dokulardaki farklılaşmada rol oynayan anti-müllerian hormon kandan bakılarak yapılır. Erkeklerde doğumdan sonra düşen hormon seviyesi 3 ila 6 ay sonra tekrar yükselirken, kadınlarda anne karnından itibaren yüksek seviyede bulunur. Ergenlik öncesi çocukluk ve bebeklik döneminde AMH düzeyi 50 ng/ml düzeyinde seyreder. Puberte yani ergenlikten öncesi bir miktar düşen AMH , ergenlik döneminden sonraki dönemde yaşam boyunca 1.5 ila 4 ng/ml düzeyindedir. “Yaşa göre AMH değerleri kaç olmalı?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir.
Menopoz döneminde kadar 1.5 ila 4 ng/ml değerinde kalan AMH hormon düzeyi, erkek ve kadınlarda hemen hemen aynı düzeydedir. AMH değerinin 4 ng/ml düzeyinin üzerinde olması yüksek AMH, 1.5 ila 4 ng/ml anti-müllerian hormon aralığı normal AMH, 1.5 ng/ml değerinin altında olması düşük AMH ve 0.5 ng/ml’den düşük olması çok düşük AMH değerini temsil eder. Bu değerler aynı zamanda kişinin doğurganlığı ile de doğru orantılıdır. AMH testi fiyatı, testin yapıldığı sağlık kuruluşunun teknik yeterliliğine ve hekimlerin tecrübesine göre farklılık gösterebilir.
Eğer siz de AMH testi yaptırmayı düşünüyorsanız, test hakkındaki tüm sorularınız için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.
Henüz yorum yapılmamış