Düzenli Adet Görmek Yumurta Rezervinin İyi Olduğunu Göstermez

Kadınların 35 yaşından sonra yumurta sayısı ve kalitesi ciddi oranda azalmaya başlar. Genetik ve çevresel bazı faktörlere bağlı olarak bu değerlerin daha genç yaşlarda da azalarak erken menopoz sürecini başlattığı bilinmektedir. Yumurta rezervinin azlığı, üreme problemiyle doktora başvuran kadınların %10 ile 30’unda görülmektedir. Kimi vakalarda kadın yaşı genç olsa da yaşıtlarına göre az sayıda yumurtaya rastlanır. Her ay düzenli adet görmek yumurtalık rezervinin iyi olduğu anlamına gelmez.

Düşük yumurtalık rezervi bir kadının yumurtalıklarında bulunan folikül sayısının azalmış olmasıdır. Yumurtalık rezervi düşüklüğünün nedenleri arasında en önemli faktör kadının yaşıdır. Kadın yaşı arttıkça rezerv azalmaktadır. Özellikle 35 yaşından sonra folikül sayısı ve kalitesi hızla azalır. Kimi vakalarda kadın yaşı genç olsa da yaşıtlarına göre az sayıda yumurtaya rastlanır. Bu vakalarda rezerv azlığına sebep olan faktörün kaliteyi de azaltmış olabileceğinin üzerinde durulmaktadır. Her ay düzenli adet görmek yumurtalık rezervinin iyi olduğunu göstermez.

Az sayıda yumurta ile de uzun bir dönem düzenli adet görülebilir. Yumurtalık rezervinin azalmasının en önemli nedeni yaşın ilerlemiş olmasıdır. Özellikle ailesinde erken menopoz öyküsü olan kadınlarda yumurta sayısının genç yaşta azalma riski daha yüksektir. Yaşın yanı sıra yumurtalıkla ilgili geçirilmiş operasyonlar, radyoterapi ve kemoterapi, sigara-alkol tüketimi, çikolata kisti, fazla kiloya bağlı obezite ve Turner sendromu yumurta sayısı ve kalitesinin azalmasında etkin rol oynar. Sağlıklı bir kadın 21-35 gün aralıklarla adet kanaması görür. Yumurta sayısı azaldığında iki adet arasındaki süre giderek kısalır. Adet sıklığının artması yumurtalık rezervinin azaldığını işaret eder.

AZALMIŞ YUMURTA REZERVİ OLAN BEKAR KADINLAR YUMURTALARINI DONDURABİLİR

Yumurta rezervi azalan kadınların bir kısmı bu durumun hiç farkında olmazlar ve kendiliğinden gebe kalırlar. Gebeliğin meydana gelmediği durumlarda tüp bebek tedavisi ile bu kadınların birçoğu çocuk sahibi olabilirler. Burada en önemli parametreler kadının yaşı ve yumurta rezervinin azalma derecesidir. Tüp bebek tedavisi için farklı ilaç kombinasyonları kullanılmalı ve yakın takip yapılmalıdır. Bu kadınlarda birden fazla yumurta toplama işlemi gerekebilir. Tüp bebek tedavisinin deneyimli hekimler tarafından yapılması başarı için oldukça önemlidir.

Yumurta rezervi erken yaşlarda (35 yaşından önce) azalmış bekar kadınlara veya daha ileri yaşlarda anne olmayı planlayan kadınlara yumurtalarını dondurmalarını öneriyoruz. Yumurta dondurma işlemi belirli ilaçlar kullanarak yumurtalıklardaki yumurtaların büyütülmesi ve toplanması şeklinde yapılır. Yaklaşık 10-12 günlük bir tedavi sonrası toplanan yumurtalar dondurulur. Daha sonraki yıllarda kadının evlenmesi ve spontan gebelik olmaması durumunda dondurulan yumurtalar eşin spermleri ile laboratuvar ortamında döllenebilir. Elde edilen embriyoların transferi sonucunda kadının çocuk sahibi olma şansı artırılır. Ayrıca erken yaşlarda kanser tanısı alan kadınların yumurtalık rezervleri kemoterapi nedeniyle zarar görebilir. Bu kadınlara da kemoterapi öncesi yumurta dondurma işlemi yapılması gelecekte çocuk sahibi olma şansını artırır.

YUMURTA REZERVİNİ VE KALİTESİNİ KORUMAK SAĞLIKLI YAŞAM TARZIYLA MÜMKÜN

Yumurta rezervini ve kalitesini korumak sağlıklı bir yaşam tarzıyla mümkün olabilir. Sağlıklı yaşam tarzının olmazsa olmazlardan biri ise sigaradan uzak durmaktır. Sigara içmenin yumurta rezervine ve kalitesine ciddi ölçüde zarar verdiği net olarak kanıtlanmıştır. Bunun yanında aşırı alkol tüketimi ve çevresel toksinlere maruz kalmak yumurtalık rezervini olumsuz etkileyen faktörler arasında sayılabilir.

Rezervin korunmasında pozitif etkisi olan faktörler arasında düzenli beslenme, egzersiz yapma, düzenli uyuma ve stresten uzak durma gelmektedir. Akdeniz tipi beslenme; yani sebze, meyve ve beyaz et ağırlıklı bir beslenme şeklinin hem genel sağlık hem üreme sağlığı üzerine olumlu etkileri vardır. Haftada 3-4 gün kısa yürüyüşler ile egzersiz yapmak ve uyku düzenine dikkat ederek günde en az 7-8 saat karanlık, sessiz bir odada uyumak dikkat edilmesi gereken faktörler olarak sıralanabilir.