Bizi Takip Edin!
Hasta hikayeleri, bilgilendirici videolar ve çok daha fazlası sosyal medya hesaplarımızda
Anne olmak pek çok kadının en büyük arzularından biridir. Ancak bazen sağlık sorunları nedeniyle kadının hamilelik şansını tehlikeye atan durumlar ile karşılaşılabilir.
Günümüzde gelişen teknoloji ile yardımcı üreme teknikleri büyük gelişme kaydetmiştir. Artık kanser tedavisi gibi durumlarda kadının gebe kalma şansını koruyan yöntemler vardır.
Tıp literatüründe olgun oosit kriyoprezervasyonu olarak adlandırılan yumurta dondurma, kadına gelecekte gebe kalma şansı veren bir yöntemdir. Yumurta dondurma işleminde, yumurtalıktan olgunlaşmış yumurtalar toplanır ve dondurulur.
İlerleyen dönemde kadının isteğine bağlı olarak yumurtalar çözdürülür ve laboratuvar ortamında sperm ile döllenir. Tüp bebek yöntemi olarak da bilinen In Vitro Fertilizasyon (IVF) metodu ile laboratuvar ortamında döllenmiş yumurta anne rahmine aktarılır.
Yumurta dondurma işlemi sayesinde çeşitli nedenlerden dolayı anne olma şansı azalmış ya da bu şansı tamamen ortadan kaldıracak işlemlere maruz kalacak kişilerin ileride hamile kalması mümkün olur.
Yumurta dondurma işleminde sperme ihtiyaç duyulmaz. Bu nedenle yumurta dondurma işlemi yapılması için sadece kadının operasyona girmesi yeterli olur.
Kanser tedavisi görecek kadınlarda, radyasyon ve kemoterapi tedavileri yumurtaları olumsuz etkileyebilir. Genç kadınlarda kanser tedavisi sonrası doğal yollarla anne olma şansı yüksek olsa da ileri yaş kadın grubunda yumurta rezervi azaldığı için gebelik şansı düşer.
Ayrıca uygulanan radyasyon ve kemoterapi yumurta sağlığı üzerinde zararlı etkilere neden olabilir. Bu nedenle kanser tedavisi görmeye başlayacak kadınların, ileride çocuk sahibi olma isteği varsa bu durumu doktoruna belirtmesi gerekir.
İleride çocuk yapmayı planlayan hastaların, tedaviye başlamadan önce yumurtaları dondurulmalıdır.
Yumurtalık rezervi kavramı, yumurtaların nicelik ve nitelik özelliklerini ifade eder. Yumurtalık rezervi kadın yaşı ile doğrudan ilgilidir. Bir kadının, yaşına göre belirli bir aralığın altında yumurta sayısının olması düşük yumurta rezervi olarak adlandırılır.
Bir kız bebek dünyaya geldiğinde yumurtalıklarında yaklaşık 1-2 milyon yumurta varken bu sayı ergenlikte 300-500 bine, 37 yaşında ise 25 bine düşer.
Azalmış yumurta sayısı, doğurganlık üzerinde olumsuz bir etki yaratır. Prematür ovaryan yetmezlik veya erken menopoz olarak bilinen ve 40 yaşından önce yumurtalıkların fonksiyonlarını tam olarak gerçekleştirememesine neden olan bu hastalık da düşük yumurtalık rezervi nedeni olabilir. Ailedeki diğer kadınlarda bu hastalıkların görülmesi durumunda, kişideki yumurtalık rezervi araştırılmalıdır.
Genç yaştaki bir kadının düşük yumurtalık rezervine sahip olması hamilelik şansını azaltır. Erken yaşlarda azalmış yumurtalık rezervine sahip olan kadınlar için yumurta dondurma işlemi bir seçenek olabilir. Bu sayede ilerleyen zaman içinde yumurta sayılarında görülebilecek azalma, anne olmalarına engel oluşturmaz.
Rahim, yumurtalık, Fallop tüpü, rahim ağzı kanserlerinin tedavisi sırasında üremeyi sağlayan bazı organların vücuttan uzaklaştırılması gerekebilir.
Böyle bir durumda kadının normal yollarla hamile kalma şansı kalmaz. Bu cerrahi işlemlerin yapılması planlanan kadın hasta henüz doğurganlık çağında ise işlem öncesinde hastayla çocuk sahibi olma isteği mutlaka konuşulmalıdır. Hastanın bu yönde bir isteği var ise ileride çocuk sahibi olmak için yumurta dondurma seçeneği tercih edilebilir.
Yumurta dondurma işlemi yaptıracak kadın hastaların güvenli ve deneyimli bir kliniğe başvurması faydalı olacaktır. Yumurta dondurma işlemine girecek hastadan öncesinde bazı testler istenebilir. İstenecek testlerden birisi yumurtalık rezervi testidir.
Hastanın yumurtalarının hem sayısal hem de kalite açısından değerlendirilmesini sağlayan bu yöntem için kan testi istenebilir. Kanda adetin 3. gününde FSH (folikül uyarıcı hormon) ve östrojen düzeylerine bakılır.
Bu test ile yumurtalıkların üreme tekniklerinde kullanılacak ilaçlara ne ölçüde cevap vereceği belirlenir. Yumurtalıkların ultrason ile yapılan incelemesi de yumurtalık rezervinin değerlendirilmesinde kullanılabilir.
İşlem öncesi Hepatit B,C ve HIV gibi bulaşıcı hastalıklar açısından da bir tarama yapılır. Yumurta dondurma işlemi; yumurtalıkların stimülasyonu (uyarılması), yumurta toplanması ve dondurma olarak üç temel adımdan oluşur.
Yumurtalık (over) stimülasyonu ile normalde ayda sadece birkaç yumurta üreten yumurtalıkların çok sayıda yumurta üretmesi hedeflenir. Bu işlemde vücuda follitropin ya da menotropin gibi ilaçların enjeksiyonu uyarıcı olarak kullanılabilir. Bunun yanı sıra erken yumurtlamayı (ovulasyonu) engelleyen ilaçlar da bu tedavi prosedürleri kullanılabilir.
Bu ilaçla yapılan tedavi süresince hasta yakından takip edilir. Hastadan alınan kan örnekleri ile kan hormon düzeyleri analiz edilir. Hormon seviyelerine göre hastanın folikül geliştirme aşamasında mı yumurtlama (ovulasyon) aşamasında mı olduğu gibi önemli bilgiler elde edilir. Hastanın takipleri esnasında vajinal ultrason ile yumurta gelişimi izlenir.
Yumurtalar başarılı bir over stimülasyonundan yaklaşık 10-14 gün sonra toplanmaya hazır hale gelir. Toplama işleminden önce hastaya, hCG (human chorionic gonadotropin) adlı hormon enjekte edilerek yumurtaların tam olarak olgunlaşması sağlanır.
Yumurta toplama işlemi, genellikle transvajinal ultrason eşliğinde ile folikül sıvılarının aspirasyonu ile yapılır. Daha sonra transvajinal ultrason probunun rehberliğinde içeri ilerletilen bir iğne yardımıyla foliküllerin içine girilerek içlerindeki sıvı aspire edilir.
Böylece foliküllerin içindeki yumurta hücreleri toplanmış olur. Bu işlem ile çok sayıda yumurta toplanabilir. Toplanan yumurta sayısının artması ilerideki gebelik şansını artırır. Yumurta toplama işlemi sonrasında hastada kramp belirtisi görülebilir. Şişkinlik ve baskı hissi birkaç hafta boyunca devam edebilir.
Toplama işlemi sonrasında yumurtalar, sıfırın altındaki derecelere kadar soğutulur ve dondurulur. Dondurma işlemi esnasında yumurta içerisinde kristal oluşumunu engellemek için farklı yöntemler uygulanabilir. Bu sayede yumurtalar, gelecek için saklanmış olur.
Yumurtalıkların uyarılması için kullanılan ilaçların enjeksiyonu sonucu; ovulasyon ya da yumurta toplama işlemi sonrasında nadir de olsa ağrılı bir durumla karşılaşabilir.
Yumurtalıkların aşırı derecede uyarılması sonucunda gelişen ovaryen hiperstimülasyon sendromu olarak da bilinen bu durumda hastada; karın ağrısı, ishal, bulantı, kusma, yumurtalık bölgesinde şişlik ve hassasiyet gibi belirtiler görülebilir.
Yumurta toplama işlemi esnasında kullanılan iğne; enfeksiyon, kanama, doku hasarı gibi problemlere neden olabilir. Yumurta dondurma işlemi, ileride hamile kalmak adına hastalara büyük bir umut getirir.
Bu yöntem ile hamile kalmış pek çok kadın vardır. Ancak bu işlemin başarılı olacağı garanti edilemez. Bu nedenle hastanın kendini olumsuz sonuçlara da hazırlaması gerekir.
Çeşitli nedenlere bağlı olarak yumurtalarını donduran kadınlar, uygun oldukları ve çocuk sahibi olmak istedikleri zaman geldiğinde bunları kullanabilirler.
Çözdürülen yumurtalar, genellikle yumurta içerisine direkt enjekte edilen sperm (ICSI yöntemi) ile döllenir. Döllenen yumurta anne rahmine aktarılır (implante edilir) ve gelişimi burada devam eder.
Kadının, implantasyon sonrası hamile kalma ihtimali kabaca %30-60 arasındadır. Bu oran, kadının yumurta dondurma işleminin yapıldığı yaşa bağlı olarak değişkenlik gösterir. Dondurma işleminin yapıldığı yaş ilerledikçe implantasyon sonrası hamile kalma şansı azalır.
Yumurta dondurma işlemi için çeşitli yasal düzenlemeler mevcuttur. Kişinin, sağlık sorunları nedeniyle doğurganlığının kaybolması riski varsa yumurta dondurma işlemi yapılabilir.
2014 yılında yürütmeye giren yönetmeliğe göre yumurta dondurma işlemi yapabilecek kişiler:
Yumurta dondurma ile ilgili tüm sorularınız için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.
Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.
Danışmak istediğiniz konularla ilgili en kısa sürede sizi arayalım.
Tüm hakları saklıdır © 2010 - 2024 Bahçeci Sağlık Grubu.
Yorumunuzu Gönderin