Üreme fonksiyonunun gerçekleştirilememesi olarak kendini gösteren kısırlık, tıbbi olarak infertilite olarak adlandırılır. İnfertilite, en az 1 yıl herhangi bir korunma yöntemi olmaksızın düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik elde edilememesi haline denir.
Kısırlık nedenleri; kadına bağlı, erkeğe bağlı ve açıklanamayan kısırlık şeklinde 3 ana gruba ayrılabilir. İnfertilite nedeninin belirlenmesi tedavi sürecini ciddi anlamda kolaylaştırır. Kadın kısırlık nedenleri ve belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız yazımızı okuyabilirsiniz.
İnfertilite Nedenleri Nelerdir?
Korunmasız geçen 1 yıllık süre sonunda kadınların %80’i ilk 6 ay içinde, geri kalanların ancak %10’u takip eden 6 ay içinde gebe kalabilir. Ancak toplumsal yapıda meydana gelen bazı değişiklikler üreme sıklığını azaltmaktadır. Bunlardan başlıcaları;
- Evlilik ve çocuk doğurma yaşının yükselmiş olması,
- Doğum kontrol teknikleri ve aile planlaması servislerinin gelişmesi,
- Beslenme şeklimizin değişmiş olması, hormonlu gıdaların tüketimi,
- Boşanma sıklığının artmış olması,
- İnfertiliteye neden olabilen cinsel yolla bulaşan hastalıkların sıklığının artmış olması olarak sıralanabilir.
- Stresli yaşam tarzı
Kadın yaşı, doğurganlık konusundaki belirleyici faktörlerin başında gelir. Çalışmalardan elde edilen bilgilere göre, doğurganlık kapasitesi 20-24 yaşları arasında en yüksek seviyesindedir.
30-32 yaşına kadar hafifçe azalan doğurganlık kapasitesi, 32 yaşından sonra azalır. 40 yaşından sonra bu azalma belirginleşir.
Kadınlarda Kısırlık Nedenleri Nelerdir?
Kadınlarda infertilite nedenleri genel hatlarıyla yaş faktörü, yumurtlama ve hormon problemleri, fallop tüplerine, servikse ve rahme ait nedenler olarak kategorize edilebilir.
- Yumurta rezervinin azalması: Kadınlar belli bir yumurta sayısı ile dünyaya gelir. Zamanla yumurta sayısı azalmaktadır. İleri yaşlarda anne olmak isteyen kadınlarda sıklıkla rastlanan problem azalmış yumurtalık rezervidir.
- Yumurtlama yeteneğinin bozulması: İnfertiliteden şikayetçi kadınların büyük çoğunluğunda yumurtlama problemleri vardır. Düzensiz adet veya hiç adet görmemek yumurtlama bozukluğunun göstergesi olabileceği gibi kimi zaman adetler tamamen düzenli olmasına karşın yumurtlama bozukluklarına rastlanabilir.
- Polikistik over sendromu: Birçok kadında görülen ve yumurtlama problemlerine neden olabilen bir hastalıktır. Yumurtalıklarda çoklu kistler, obezite, yüzde ve vücutta anormal tüylenme, metabolik sendrom, kan şekeri yüksekliği ve akne ile karakterize olan polikistik over sendromu kısırlığa neden olabilmektedir.
- Fazla miktarda prolaktin (süt hormonu) salgılanması: Beyindeki hipofiz bezinden salgılanan bu hormonun fazla salgılanması östrojen düzeyini düşürüp yumurtlamayı engelleyebilir. Bazı ilaçların kullanımı prolaktin miktarını artırabilmektedir.
- Rahim ve rahim ağzına bağlı problemler: Rahim zarının rahim dışına yerleşmesi şeklinde tanımlayabileceğimiz Endometriozis (çikolata kisti) hastalığı kısırlığa neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra miyomlar, rahim ağzındaki yapısal bozukluklar ve enfeksiyonlar da kısırlık sebebi olabilir.
- Tüplerin hasarlı veya tıkanmış olması: Fallop tüplerinin klamidya ve gonore gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar tarafından hasarı, daha önce geçirilmiş pelvik cerrahiye bağlı karın zarındaki yapışıklık veya tüberküloza bağlı hasarlar fallop tüplerinde tıkanıklıklara veya fonksiyon bozukluklarına neden olabilir.
- Hipotalamik disfonksiyon: Fiziksel veya duygusal aşırı stres, çok yüksek veya çok düşük vücut ağırlığı, kısa süre içinde aşırı kilo verme veya alma beyinden salgılanan ve yumurtlamayı sağlayan hormonları etkileyebilir, hatta aylık periyodları tamamen bozabilir. Bu da kısırlığa neden olabilir.
- Prematüre ovaryan yetmezlik: Bu durum 40 yaşın altında vücudun bağışıklık sisteminin kendi yumurtalıklarına saldırması ve harap etmesi, genetik bir bozukluk nedeniyle yumurtalıkların erken tükenmesi veya kemoterapi gibi bir sebeple yumurtalıkların hasar görmesi sonucu oluşabilir.
- Sebebi açıklanamayan kısırlık: Bazen tüm araştırmalara rağmen çiftte infertiliteyi açıklayabilecek somut bir faktör bulunamaz. Bu durumdan daha çok her iki taraftan kaynaklanan minör problemlerin sorumlu olduğu düşünülmektedir. Kimi zaman hiçbir tedavi vermeksizin kendiliğinden düzelebilen açıklanamayan infertilite, çoğu durumda tüp bebek tedavisini gerektirebilir.
Kadın Kısırlığı için Risk Faktörleri Nelerdir?
- Yaş: İlerleyen yaş ile birlikte yumurta rezervi azalır.
- Sigara: Sigara tüplere ve rahim ağzına zarar verir, tüpleri yaşlandırır, düşük yapma ve dış gebelik riskini de artırır.
- Kilo: Aşırı kilolu ya da aşırı zayıf insanlarda yumurtlama kalitesi bozulur.
- Bulaşıcı Hastalıklar: Korunmasız cinsel ilişki ile geçen gonore ve klamidya gibi bakteriler yumurtalık tüplerine zarar verir.
Kadınlarda Kısırlık Belirtileri Nelerdir?
Belli bir süre korunmasız ve düzenli cinsel ilişkide bulunmasına rağmen hamile kalamayan kadınların aklına hemen “Kısır mıyım?” sorusu gelebilir. Kısırlık bazı kadınlarda hiç belirti vermeyebilir.
“Kısır olduğumu nasıl anlarım?” sorusunun cevabını bulmak için bazı belirtileri takip etmek işe yarayabilir. Üreme çağındaki kadınlarda düzensiz adet kanamaları en belirgin işarettir.
İki adet arasındaki sürenin 21 günden kısa veya 35 günden uzun olması yumurtlama döngüsünde problem olduğunu gösterir. Çok az miktarda ya da çok yoğun miktarda kanama olması da bir problem olduğunu gösterir.
Ayrıca kadının cildindeki fazla sivilcelenme, aşırı kıllanma, saç dökülmesi, ani kilo alma ya da kilo kaybetme, sırt ve bel ağrıları, cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrı hissetme de kısırlık belirtileri olarak değerlendirilebilir.
Emzirme döneminde olmadığı halde bir kadının göğsünden süt gelmesi de prolaktin hormonunun fazlalığına işaret ettiğinden kısırlık belirtisi olabilir.
Bu belirtilerden birini ya da birkaçını gözlemleyen, “Kadın kısırlık belirtileri nelerdir?” sorusuna daha detaylı cevap arayan kadınların uzman doktora başvurması gerekir.
Erkeklerde kısırlık belirtileri nelerdir?
Erkeklerde kısırlık belirtileri kadınlara göre daha az sayıdadır ve erkek kısırlığı daha zor belirlenebilir. Bir yıl boyunca düzenli olarak korunmadan cinsel ilişkiye girilmesine rağmen hala bir gebelik söz konusu olmaması halinde bu durum kısırlık belirtisi olarak kabul edilir ve hem erkek hem de kadın infertilite açısından değerlendirilir.
Normalden daha küçük testisleri olanlar, testislerinde ağrı veya yumru hisseden erkekler, doktora başvurmalıdırlar.
Tüp bebek tedavisine ve diğer tüm tedavi yöntemlerine dair tüm sorularınız için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.
Henüz yorum yapılmamış