Prolaktin, süt hormonu olarak da bilinen ve temel görevi emziren annelerde süt üretiminin sağlanması olan bir hormondur. Bazı durumlarda kanda yükselerek hiperprolaktinemi adı verilen prolaktin yükselmesi durumuna neden olabilir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilen bu problem beraberinde birtakım farklı sağlık sorunlarına da yol açabilmesi nedeniyle tedavi edilmesi gereken bir durumdur.

Prolaktin Hormonu (Süt Hormonu) Nedir?

Prolaktin hormonu nedir, süt hormonu nedir gibi sorular özellikle hormon testi yaptırmış ve bunun sonucunda prolaktin seviyesinin yüksek olduğunu öğrenmiş kişiler tarafından sıklıkla sorulan sorulardır. Bir hormon türü olan prolaktin, beynin alt kısmında bulunan nohut büyüklüğündeki hipofiz bezinden salgılanır. Bu hormonun en temel görevi, gebelik döneminde 2. aydan itibaren göğüslerde bulunan meme bezlerini uyararak süt üretimi yapabilecek hale getirilmesidir. Bu nedenle gebelik sürecinde, doğum sonrasında lohusalık ve emzirmenin devam ettiği süreçlerde kandaki seviyeleri yüksek seyreder.

Aynı zamanda hormon, gebe kadınlarda yumurtlamayı baskılayarak menstrüasyon (adet) görmeyi de engeller. Doğum sonrasında kandaki seviyesinin yüksek olması aynı zamanda yeni bir gebeliğin gerçekleşme ihtimalini azaltır, süt üretimini destekler. Kadınların yanı sıra erkeklerde de az miktarda prolaktin salgılanır ve sperm üretiminin sağlıklı bir şekilde devam ettirilmesinde görev yapar.

Süt Hormonu Neden Yükselir?

Gebelik döneminde ve sonrasında hem meme bezlerinin gelişimi hem de süt üretiminin devam etmesi için prolaktin seviyesinin yüksek olması gerekir ve bu süreçteki bireylerde prolaktin yüksekliği normal ve olması gereken bir durumdur. Fakat gebe olmayan kadınlarda prolaktin yüksekliği, birtakım sağlık sorunlarının varlığını işaret eder. Prolaktin hormonunun salgılandığı yer olan hipofiz bezinde oluşan iyi huylu tümörler, polikistik over sendromu (PKOS), bazı tiroid, karaciğer ve böbrek hastalıkları prolaktin yüksekliği nedenleri arasında yer alan sağlık sorunlarıdır.

Aynı zamanda ağır egzersizler, uyku düzeninin bozulması, stres, antidepresan ilaç kullanımı, dar iç çamaşırı kullanımı, meme ucunun sürekli olarak uyarılması, kanser ve dengesiz beslenme de prolaktin hormonu neden yükselir sorusunun cevapları arasında yer alır.

Prolaktin Yüksekliği Belirtileri

Prolaktin yüksekliği belirtileri çoğu kişide benzer şekilde kendini gösterir. Bunlardan ilki adet düzensizliği veya adet görememe sorunudur. Fakat endokrinolojik ve jinekolojik pek çok hastalık adet döngüsünde bozukluklara yol açtığından bu tarz bir şikayetle sağlık kuruluşlarına başvuran kişilerde sorunun nedenini belirlemeye yönelik gerekli tanı testleri yapılmalıdır. Adet düzensizliğinin haricinde süt hormonu yüksekliği sorunu olan kişilerde görülebilecek en yaygın belirtiler şunlardır:

• Göğüslerden süt gelmesi
• Gebe kalamama
• Göğüslerde hassasiyet ve şişlik
• Vajinal kuruluk
• Cinsel istek azalması
• Sıcak basması
• Baş ağrısı
• Görmeye ilişkin sorunlar
• Mide bulantısı
• Sürekli yorgunluk hali
• Tüylenme

Prolaktin Yüksekliği Nelere Sebep Olur?

Vücut fonksiyonlarının sorunsuz bir şekilde yerine getirilebilmesi için hormonal dengenin yerinde olması oldukça önemlidir. Bu nedenle her hormonun yüksekliği ve düşüklüğünde olduğu gibi prolaktin hormonu yüksekliği de vücutta birtakım işleyiş bozukluklarına yol açar. Bu soruna sahip olan kişiler tarafından prolaktin hormonu yüksekliği kilo yapar mı, süt hormonu yüksekliği nelere sebep olur gibi soruların cevapları sıklıkla merak konusu olmaktadır.

Süt hormonunun yüksek olması, gebe olmayan ve emzirmeyen kadınlarda menstrüasyon siklusunda bozukluklara ve hormon seviyesi çok yüksek ise adetten kesilmeye neden olur. Bu durum aynı zamanda gebe kalamamaya (kısırlık) da yol açar. Bu hastalarda en yaygın olarak görülen ikinci sorun ise göğüsten süt veya süt benzeri sıvı gelmesidir. Prolaktinin yüksek olduğu durumlarda göğüslerde şişkinlik ve hassasiyet oluşur. Aynı zamanda cinsel istek azalır, vajinal salgıların üretimi azalır buna bağlı olarak cinsel ilişkiden kaçınma ve ilişkinin ağrılı olması sorunları baş gösterebilir. Tüm hastalarda olmasa da bu sorunu yaşayan bireylerin bir kısmında beslenme düzeninde bir değişiklik olmamasına karşın kiloda artış gözlenebilir.

Prolaktin Yüksekliği Gebeliğe Engel Olur Mu?

Emziren annelerde tam bir korunma sağlamasa da korunmamaya karşılık gebe kalamamanın nedeni prolaktin hormonunun yüksek olmasıdır. Prolaktin hormonunun yüksek olması, yumurtlamanın baskılanmasında doğrudan etkilidir. Bu nedenle gebe veya emzikli olmayan kadınlarda bu hormonun yüksekliği, gebeliğe engel olabilir. Bu durum, hormonun ne derecede yüksek olduğu ile ilişkilidir. Süt hormonu seviyelerinin hafif yüksek olması gebeliğe engel olmayabilirken bazı aylarda yumurtlamayı baskılayacak kadar yükselmesi gebeliğin önünde engel teşkil edebilir. Bu nedenle gebe kalmak isteyen ve süt hormonu yüksekliği sorunu olan kadınlarda hormon seviyelerinin düşürülmesine yardımcı ilaçların kullanılması gerekebilir.

Prolaktin Hormonu Kaç Olmalı?

Prolaktin hormonunun kandaki seviyesinin kaç olması gerektiği cinsiyet faktörü ve kadınlarda gebe olup olmama veya emzirme durumlarına bağlı olarak değişir. Prolaktin hormonu kaç olmalı diye merak edenler için bu hormonun kandaki normal seviyelerine ilişkin bilgi vermekte fayda vardır. Gebe olmayan kadınlarda prolaktinin kandaki seviyesi 2-29 ng/dL, gebelerde gebeliğin hangi döneminde olunduğuna göre farklı değer aralıkları belirtilmekle birlikte genel anlamda 10-209 ng/dL, erkeklerde ise 2-18 ng/dL aralıklarında olması normal olarak kabul edilir. Hormon seviyesinin bu aralıkların üzerinde olması hiperprolaktinemiyi, altında olması ile prolaktin düşüklüğü yani hipoprolaktinemiyi işaret eder. Her iki durumda da bu durumun nedeninin araştırılması ve nedenin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak tedavi planı uygulanması gerekir.

Prolakatin Hormonu Nasıl Düşürülür?

Süt hormonu nasıl düşürülür sorusunun cevabı, hastalığın temelinde yatan soruna göre farklılık gösterir. Hormon seviyesindeki yüksekliğin nedeninin belirlenmesi, hipoprolaktinemi tedavisinde başlangıç aşamasını oluşturur. Bu sorunu yaşayan hastaların bir kısmında stresi azaltmaya yönelik önlemler alınması, uyku düzeninin sağlanması, sağlıklı beslenme ve dar iç çamaşırı kullanımından kaçınmak gibi önlemlerle hormon seviyelerinin normale indirgenmesi mümkün olabilmektedir.

Hipofiz bezinde tümör olup olmadığı araştırılmalı, böyle bir durum tespit edildiği takdirde tümörün boyutuna göre hekim tarafından önerilecek tedavi planı uygulanmalıdır. Bu tedavi kitlenin boyutuna bağlı olarak ilaç tedavisi veya cerrahi operasyon şeklinde olabilir. Buna ek olarak gerekli ultrasonografik incelemeler yapılarak kadın üreme organlarına ilişkin polikistik over sendromu ve benzeri bir hastalığın bulunup bulunmadığı araştırılmalı, böyle bir sorun tespit edilirse buna yönelik tedavi uygulanmalıdır. Sonuç olarak hormonun yüksekliğine neden olan faktörün belirlenmesi ve bu faktörün ortadan kaldırılmasına yönelik gereken önlemlerin alınması, prolaktin hormonunun düşürülmesinde izlenmesi gereken yoldur.

Erkeklerde Prolaktin Yüksekliği ve Belirtileri

Prolaktin hormonu, yalnızca kadınlara özgü bir sağlık problemi olmayıp erkeklerde de görülebilen bir sorundur. Süt hormonu olarak da adlandırılan prolaktin erkeklerde sperm üretiminde önemli görevlere sahiptir. Erkeklerde prolaktin yüksekliği kısırlık, cinsel istek ve arzunun azalması, cinsel ilişkide başarısızlık, sertleşme sorunları gibi belirtilere neden olur. Aynı zamanda bu hormonun yüksekliği erkeklerde jinekomasti olarak da adlandırılan göğüslerde büyüme sorununa da yol açabilir. Tıpkı kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de bu hormonun yüksekliğine yönelik olarak uygulanacak tedavide prolaktin yüksekliğinin nedeninin belirlenmesi esastır. Hekim tarafından gerekli ve uygun görüldüğü durumlarda hipofiz bezinden prolaktin hormonu üretimini baskılayan ilaçların kullanımı ile hormon seviyelerinin normal seviyelere indirilmesi mümkün olabilmektedir.

Prolaktin hormonu seviyenizi öğrenmek istiyorsanız ya da prolaktin yüksekliği sorunu ile mücadele ediyorsanız, tedavi olmak ve bu hastalıkla ilgili tüm sorularınızın yanıtları için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.