Menopoz, insanın ana rahmine düşmesiyle birlikte başlayan ve bebeklik, ilk çocukluk, ergenlik, genç yetişkinlik, gençlik olarak devam eden hayatın olağan dönemlerinden biridir.

Kadınlar dünyaya geldiğinde yumurtalıklarında bulunan over sayısı bellidir. Bu overler döllenmediği sürece aylık regl (adet) denilen dönemlerde birer birer atılır. Menopoz dönemine gelindiğinde yumurtalıklarda bulunan over miktarı iyice azalır ve buna bağlı olarak vücutta üretilen östrojen hormonu da azalır.

Bu süreç devam ettikçe östrojen üretimi duru ve overler oldukça küçülür. Bu durumun sonucunda adet döngüleri kesilir ve kadınların üreme yeteneği ortadan kalkar. Bu dönem menopoz olarak adlandırılır.

Yapılan araştırmalar Türkiye’de menopoz yaşının 46-48 olduğunu göstermiştir. Ancak bu yaşlardan daha erken menopozun ortaya çıkması da olabilir ve bu durum da erken menopoz olarak adlandırılır.

Erken Menopoz Nedir?

40 ila 45 yaşları arasında başlayan menopoz erken menopoz olarak adlandırılır. Yumurtalıklar yumurta üretmeyi durdurduğunda vücutta üretilen östrojen seviyesi azalır.

Östojen hormonu vücutta üreme döngüsünü kontrol eder. Yumurtalıklara zarar veren veya östrojen hormonunun üretilmesini engelleyen her şey erken menopoza neden olabilir.

Bu nedenlerden birisi kanserden dolayı yumurtalıkların alınmasını da içerebilir. Böyle durumlarda doktorlar hastalarını erken menopoz için psikolojik olarak hazırlarlar. Ancak yumurtalıkların sağlam olmasına rağmen menopoza girme durumu olabilir.

Erken Menopoz Belirtileri

Erken menopoz belirtileri ve tedavisi değişkenlik gösterebilir. Ancak çoğunlukla doğal olarak menopoza giren kadınlarda görülen belirtilerle aynıdır.

Adet döngüsü düzensizleşir ve bazı aylarda adet görülmeyebilir. Bazı dönemler normal regl (adet) dönemlerinden daha ağır seyrederken bazı dönemler daha hafif seyredebilir.

Üst vücuda yayılan ani sıcak basmaları ortaya çıkabilir. Bu belirtilerin ortaya çıkmasının temel nedeni östrojen seviyesinin azalmasıdır.

Bu belirtilerin yanında vajinal kuruluk, mesane kontrolünün zayıflaması, ani duygusal değişiklikler, cildin kuruması, uyku düzeninin bozulması, cinsel isteğin azalması ve gözlerde kuruluk ortaya çıkabilir.

Erken Menopoz Nasıl Anlaşılır?

Erken menopoz belirtileri ile normal menopoz belirtileri arasında fark yoktur. Menopozun beklenenden daha erken yaşlarda ortaya çıkması erken menopozdur.

Beklenenden daha önce ortaya çıkan adet döngüsünün seyrekleşmesi, bazı aylarda döngünün olmaması ve vücutta aniden ortaya çıkan sıcak basması hissi erken menopozun ortaya çıkabileceğini göstermektedir.

Bu durumlar kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Kimi hastalarda daha hafif hissedilen belirtiler kimi hastalarda daha ağır hissedilebilir. Ancak ortaya çıkan bu semptomlar erken menopozun belirtilerindendir.

Erken Menopoz Engellenir mi?

Erken menopoz yumurtalıkların üretimi ve düzenli adet döngüsü ile alakalı bir durumdur. Kadın vücudundaki yumurta sayısı doğumdan itibaren bellidir ve bundan daha faz yumurta üretimi olması mümkün değildir.

Ancak bağışıklık sisteminin güçlü olması ile ilgili olarak bazı erken menopoz belirtileri engellenebilmektedir. Yapılan çalışmalar yüz kadından beşinde engelleme tedavilerinin işe yaradığını göstermiştir. Ancak bu çok düşük bir orandır ve menopozun engellenmesi çoğunlukla mümkün olmaz.

Erken Menopoz Nedenleri

Erken menopozun ortaya çıkmasının temelde iki farklı nedeni vardır. Bunlardan birisi yukarıda bahsetmiş olduğumuz foliküllerin tükenmesi ikincisi ise foliküllerin fonksiyonunu kaybetmesi.

Bu nedenlerin ortaya çıkması ile birlikte yumurtalar olgunlaşamaz ve serbest bırakılamaz. Bu da bir kadının adet döngülerinin sonlanması anlamına gelir.

Bu süreç hayatın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıktığında olağan olarak kabul edilir. Ancak daha erken ortaya çıkmasına neden olan semptomların incelenerek tedavisinin yapılması gerekebilir.

Erken Menopoz Testi

Erken menopozun teşhisi için yapılan birkaç tane test bulunmaktadır. Bunlardan en çok kullanılanı kan ölçümü testleridir. Yapılan bu testlerde kandaki FSH (folikül uyarıcı hormon) düzeyine bakılır.

FSH, hipofizden salgılanarak yumurtalıkların yönetilmesini sağlayan hormondur. Bunun yanında kandaki AMH (anti müller hormon) hormonu düzeyine de bakılır.

Son dönemde yapılan incelemeler, yapılan AMH ölçümünün menopoz teşhisinde daha güvenilir olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yapılan testler sonucunda erken menopoz teşhisi koyulabilir.

Teşhisin ardından çoğu hastanın aklına erken menopoz tedavisi var mı sorusu gelir. Günümüzde erken menopoz için bitkisel tedaviler, tüp bebek tedavisi, ilaç tedavisi, kök hücre tedavisi ve hormon tedavisi uygulanmaktadır. Bu tedaviler ile hastanın eski sağlığına kavuşturulması amaçlanır.

Erken Menopozda Tüp Bebek Tedavisi

Erken menopoz tedavisi nedir sorunun cevabı günümüzde çeşitlenmiştir. Hatta erken menopoz döneminde tüp bebek tedavisi de uygulanabilmektedir. Küçük bir grup kadında da olsa erken menopozun kendiliğinden iyileşmesi durumu olabilir.

Böyle durumlarda gebelik kendiliğinden olabilmektedir. Ancak henüz doğum yapmayan ve buna rağmen erken menopoza giren hastalarda tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır.

Erken menopozda tüp bebek tedavisi uygulanabilmesi için kadında yumurta hücresinin bulunması gereklidir. Yumurta hücresinin tamamen tükendiği durumlarda bu tedavinin uygulanması mümkün değildir. Yumurta hücresi bulunan ancak kuvvetsiz olan kadınlarda ise tüp bebek tedavisi ile başarılı gebelikler elde edilmektedir.

Bu nedenle erken menopoz belirtileri görülmeye başladığında vakit kaybetmeden uzmana görünmekte fayda vardır. Böylece erken menopozda hamilelik tedavisi uygulanması mümkün olacaktır.

Erken menopoz tedavi edilmezse ne olur diye soran hastalar için cevap ise kök hücre tedavisidir. Çünkü niteliğini yitiren yumurtaların artık gebelikte kullanılması mümkün olmamaktadır. Tüp bebek tedavisinin de başarısız olması durumunda kök hücre tedavisi uygulanmaktadır.

Erken Menopoz Kök Hücre Tedavisi

Erken menopoz nasıl tedavi edilir sorularından birinin cevabı da erken menopoz kök hücre tedavisi olarak yanıtlanabilir. Erken menopoza girmiş olan hastaya kök hücre nakli gerçekleştirilir.

Yapılan bu kök hücre tedavisinin amacı tükenen yumurtaların yeniden oluşmasını sağlamaktır. Kök hücre naklini takip eden 2-3 aylık süreçte yeniden yumurta oluşmaya başlar.

Bu oluşan yumurtalar hastanın sağlıklı dönemlerinde üretilen yumurtalardan daha kuvvetsizdir. Ancak bu tedavinin ardından tüp bebek tedavisi uygulanarak gebelik amaçlanır.

Kök hücre tedavisinin tek başına uygulanması yeniden adet döngülerinin görülmesi için yeterli değildir. Ancak tüp bebek tedavisi ile birlikte uygulandığında olumlu sonuç elde edilebilir.

Böylece erken menopoza giren hastaların yeniden gebe kalması mümkün olabilmektedir. Erken menopoz tedavisi olanlar bu tedavi yardımı ile daha önce hamile kalmamış olsalar bile yeniden çocuk sahibi olabilirler.

Erken Menopozda İlaç Tedavisi

Erken menopoz tedavisi bitkisel yollarla da tedavi edilmeye çalışılabilir. Bu tedaviler daha çok erken menopoz tedavisinde kullanılan ilaçlar için destekleyici niteliktedir.

Erken menopoz ilaç tedavisi daha çok hormon destekleri ile yapılır. Hormon değişimi terapisi ile hastaya ek östrojen ve progesteron hormonu takviyesi yapılarak bazı üreme hormonlarının yerini alması sağlanabilir.

Ayrıca bu tedavi kemik erimesi riskini azaltır ve kalp sağlığını korur. Bu tedavinin yanı sıra tamamlayıcı kalsiyum ve D vitamini tedavisi de uygulanır. 19-50 yaşları arasındaki kadınlar, günlük beslenme alışkanlıkları ile 1000 miligram kalsiyum almalıdırlar.

Ancak bu seviye 50 yaşını geçtikten sonra 1200 miligram düzeyine çıkar. Bu nedenle doktor yeterli miktarda kalsiyum alınmasının sağlanması için ek ilaçlar ve gıdalar önerebilir.

Bu uygulamalar süresince erken menopoz tedavisi kilo aldırır mı sorusu akla gelebilir ancak düzenli beslenme devam ederse herhangi bir kilo alma durumu ortaya çoğunlukla çıkmaz.

Yine de erken menopozda hormon tedavisinin yan etkileri olarak kilo alma görülme olasılığı vardır. Kontrolsüz kilo alımında zaman kaybetmeden doktora danışmak faydalı olacaktır.

Ayrıca civanperçemi ile hazırlanacak civanperçemi çayı destekleyici tedavi olarak kullanılabilir. Bunun yanında ada çayı da tedaviye ek olarak önerilmektedir.

Karışık kür olarak adlandırılan ısırgan otu, çobançantası, eğir otu ve bal karışımı hepsi eşit miktarda suda kaynatılarak hazırlanacak çay da tedaviye destek olarak kullanılabilir.

Eğer siz de erken menopoz belirtileri gösteriyorsanız vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşundan randevu alarak gerekli testleri yaptırabilirsiniz. Ayrıca tüm sorularınız için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.