Erken Adet Olma Nedenleri


Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı

Doktora Sorun

Adet periyotlarının normalde olması gereken aralıktan daha erken gerçekleşmesinin pek çok sebebi olabilir. Çoğunlukla endişe yaratacak bir durum olmamakla birlikte, takip edilmesinde fayda vardır. Adet düzeni her kadında farklı olabilir. Ancak adet döngüsünün 21 günden daha kısa olması, erken regl olarak tanımlanır ve bu durum bir hastalığın belirtisi olabilir. Adet kanaması için hesap yaparken, mevcut adet siklusunda kanamanın gerçekleştiği ilk gün ile bir önceki periyotta görülen kanamanın ilk günü baz alınmalıdır. Normal şartlar altında 21 ile 35 günde bir gerçekleşen kanama normal kabul edilir.

Ortalama olarak 28 günde bir görülen adet kanaması yaklaşık olarak 2 ile 8 gün sürer.Çevresel ve genetik faktörlere göre değişse de ilk adet, 11 ile 14 yaş aralığında görülür ve menopoz dönemine kadar düzenli bir döngü içinde devam eder. Beyinde bulunan hipofiz bezinden salgılanan FSH ve LH hormonlarının kana karışarak overleri uyarması sonucunda, yumurta hücreleri gelişim gösterir. Bununla birlikte östrojen hormonu salınımı başlar. Östrojen rahim içi duvarı olarak bilinen endometrium’un kalınlaşmasına sebep olur.

Vücudun olası bir gebeliğe karşı kendini hazırladığı bu dönemde, yumurta olgunlaşıp çatladığında östrojen salınımı azalır, yerine progesteron salınımı artar.Fallop tüplerindeki yumurta, rahme doğru ilerlerken, sperm hücresi ile döllenmez ise, hormon salınımı azalarak endometrium dökülmeye başlar. Rahim duvarının, vajinal yoldan atılması ile adet kanaması görülür. Yumurtlama ile rahmin her ay kendini gebelik için hazırlamasını sağlayan bu durum, düzenli adet kanamasının oluşumunu sağlar. İki adet kanaması arasında 21 günden az süre bulunması erken regl olmak olarak tanımlanır.

Erken Adet Olmak Ne Demektir?

Regl kanamasını, erken adet olarak tanımlayabilmek için iki periyodun ilk gününde gerçekleşen kanamaların arasında 21 günden az süre olması gerekir. Farklı bir deyişle, “5 gün erken adet oldum” diyebilmek için iki periyotta görülen ilk kanama günü arasında 16 gün olması gerekir. Beklenen tarihten önce gerçekleşen ve erken adet görme olarak tanımlanan bu durumun pek çok sebebi olabilir. 10 gün erken adet olmak ya da 5 gün erken adet olmak tıbben farklılık yaratmaz. Kanamayı neyin tetiklediği önemli olduğundan, hekim adet siklusunun erken başlamasına sebep olan durumu araştırır.

Uzman hekim tarafından hastanın ayrıntılı öyküsü alınır ve ardından jinekolojik muayene yapılır. Hekim gerekli gördüğünde ek olarak, laboratuvar ve radyolojik tetkikler isteyerek adet erken gelmesine sebep olan durumu netleştirir ve gerekli tedaviyi başlatır. Yaygın olarak sorulan, erken adet olma hamilelik belirtisi olabilir mi veya hamilelik belirtilerinde erken adet olur mu soruları, hayır olarak yanıtlanır.

Adet kanaması, hormonal değişimlere bağlı olarak olgunlaşan ve fallop tüplerine ilerleyen yumurtanın olası döllenme ile meydana gelebilecek embriyonun rahimde tutunabilmesi için kalınlaşan rahim içi duvarının, döllenme olmadığı için dökülmesi ile oluşur. Dolayısıyla “erken adet olma hamilelik belirtisi olabilir mi” sorusu, hayır olamaz olarak yanıtlanır. Erken adet olmak, kullanılan ilaçlara, strese, egzersize bağlı olabileceği gibi, farklı hastalıklardan da kaynaklanabilir.

Kadınlarda sıklıkla görülen miyom ve polip varlığı da erken adet olma nedenleri arasında yer alır. Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da, cinsel ilişkiden sonra erken adet görme olarak tanımlanan durumdur. İlişki sırasında ya da sonrasında yaşanan kanamaların, adet kanamaları ile hiçbir bağlantısı bulunmaz. Bu durum çoğunlukla rahim ağzında var olan poliplerden ya da enfeksiyonlardan kaynaklanır. Menopoz döneminde oluşan ilişki sonrası kanamalar ise, çoğunlukla incelen ve kuruyan vajina duvarından kaynaklanır. Cinsel ilişki sonrası kanama varlığında mutlaka uzman bir hekime danışılmalıdır.

Cinsel ilişki Sonrası Adet Kanaması Olur mu?

Tıpta, postkoital kanama olarak bilinen ilişki sonrası görülen kanamaların sebepleri, menopoz döneminde olan ve olmayan kadınlarda farklılık gösterir. Menopoz dönemine girmemiş kişilerde, cinsel ilişki sonrasında görülen kanama, bazen adet kanaması ile karıştırılsa da, bu kanamalar serviksten kaynaklanır. Rahmin vajinaya açıldığı bölge olan servikste bulunan bazı enfeksiyonlar, vajina dokusunda iltihap oluşumuna sebep olabilir. Bu iltihaplı dokuların kanaması, adet kanaması ile karıştırılmamalıdır.

Vajinal akıntıya yol açan vajinit, rahim ağzı enfeksiyonu olarak bilinen servisit ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar, cinsel ilişki sonrasında görülen kanamaların başlıca sebepleri arasında yer alır. Menopoz dönemi dışında yaygın olarak görülen cinsel ilişki sonrası kanamaların bir diğer nedeni de poliplerdir. Polip, rahim içi duvarında ya da servikste görülen oluşumlardır. Poliplerin hareketlerine bağlı olarak, çevresindeki doku tahriş olur ve bu da kanamaya neden olur.

Menopoz döneminde görülen kanamalar ise serviks, uterus yani rahim, labia olarak tanımlanan dudaklar ve üretra diğer bir deyişle idrar borusundan kaynaklanabilir. Ayrıca vajinal yırtılma, kuruluk, serviks ve vajinal kanserler de cinsel ilişki sonrasında görülen kanamalara yol açabilir.

Erken Adet Olma Nedenleri

Adet kanamasının gerçekleştiği ilk gün baz alınarak yapılan hesaplamanın 21 günden kısa olması durumu, erken adet olarak tanımlanır. Ortalama 28 günde bir olan; 21 ile 35 gün arasında gerçekleşen adet kanamaları normal kabul edilir. “Erken adet neden olur?” sorusunun tek bir yanıtı yoktur. Kanamanın erken görülmesine pek çok farklı faktör etki edebilir. Bunların başında stres yer alır. Hormon seviyelerinin bozulmasına neden olan stres, özellikle anksiyete ile mücadele eden kişilerde, erken adet görülmesine sebep olur.

Ayrıca düzensiz uykunun da stres seviyesini artırmasına neden olduğu ve dolayısıyla adet düzensizliğine yol açtığı bilinmektedir. Aşırı spor ve ağır egzersiz, alınan kaloriden fazla yakıma sebep olan her türlü aktivite, adet dönemini etkileyerek erken adet kanamasına ya da adetin tamamen kesilmesine sebep olur. Vücudun enerji ihtiyacının karşılanmadığı bu gibi durumlarda yumurtlama için ihtiyaç duyulan hormon salınımı gerçekleşmeyebilir.

Korunmasız cinsel ilişki sonrası alınan ertesi gün hapı, hormonal düzeni bozarak erken ya da geç adet kanamasına neden olur. Ertesi gün haplarının düzenli kullanımında ise, adet düzensizliği oldukça yaygın olarak görülür. Ayrıca kan sulandırıcı ve doğum kontrol ilaçları da beklenenden daha kısa süre içinde adet kanamalarına yol açabilir. Neden erken adet olunur sorusuna verilebilecek bir diğer yanıt da diyabet hastalığıdır. Tip 2 diyabete bağlı olarak gelişen erken adet oldukça yaygındır. Aynı zamanda tiroide bağlı rahatsızlıklar, endometriozis ve polikistik over sendromu da erken adet olma nedenleri arasında yer alır.

Erken Adet Olma Hamilelik Belirtisi Olabilir Mi?

“Erken adet görmek neye işaret?” sorusu halk arasında gebelik belirtisi olarak yanıtlansa da bu tamamen yanlıştır. Salınan hormonların uyarması ile yumurta rezervinde bulunan yumurta olgunlaşır ve çatlar. Yumurtanın, rahme açılan fallop tüplerinde ilerleyişi sırasında sperm hücresi ile karşılaşması ve döllenmenin gerçekleşmesi durumunda embriyo oluşur. Tüm bu süreç boyunca olası döllenmeden meydana gelecek embriyonun, rahme tutunması için, salınan hormonların uyarması sonucu rahim duvarı kalınlaşır.

Embriyonun rahme sağlıklı bir şekilde tutunması ile gebelik başlar. Ancak bu süre içinde yumurtanın sperm hücresi ile döllenmemesi durumunda, kalınlaşan rahim duvarı dökülmeye başlar. Adet kanaması olarak bilinen durumun oluşmasına sebep olan rahim duvarının dökülerek incelmesidir. Dolayısıyla rahim duvarının incelmesine neden olan bu durumda zaten gebelikten söz edilemez.