Vulvar Vestibulit Sendrom Nedir?

Kadın sağlığına ilişkin birtakım sağlık sorunları, cinsel birlikteliğin önünde zorluk veya engel teşkil ederek hem fizyolojik hem de psikolojik yönden bireyi olumsuz yönde etkileyebilir. Bu sağlık sorunlarından biri olan Vulvar Vestibulitis Sendromu, kadınlarda cinsel ilişki sırasında görülen ağrıların yaygın nedenlerindendir. Cinsel birliktelik sırasında ağrı sorunu (disparoni) ülkemizde ve dünyada oldukça yaygın olarak görülmesine karşın, sorunun nedenine yönelik araştırmalarda Vulvar Vestibulitis Sendromu çoğu zaman atlanmakta, önemsenmemekte ve çoğu durumda da vajinismus hastalığı ile karıştırılabilmektedir. Fakat kadınlarda psikolojik sağlığın korunması başta olmak üzere pek çok sorunun önlenebilmesi için şiddeti ne olursa olsun cinsel ilişki sırasında hissedilen ağrılarda öncelikle altta yatan sorun tespit edilmeli, jinekolojik muayeneye başvurulmalı ve teşhisin ardından gereken tedavi planı belirlenerek bir an önce uygulanmaya başlanmalıdır.

Vulvar Vestibulitis Sendrom Nedir?

Kadınlarda genital bölgenin dış kısmında, kızlık zarının komşuluğunda kalan ve vajinanın girişi olarak kabul edilen bölge vestibulm olarak adlandırılır. Bu bölgede herhangi bir inflamasyonun görülmesi durumu, Vulvar Vestibulitis sendromunun var olduğunu gösterir. Cinsel birleşme sırasında vajinanın girişinde yer alan bu kısımda bulunan inflamasyon, kadınlarda derin bir acı veya ağrıya neden olur. Herhangi bir enfeksiyon, tahriş veya dermatolojik sorun nedeniyle dış genital bölgede (vulvada) hissedilen ağrılar vulvodini olarak adlandırılır ve Vulvar Vestibulitis Sendromu (VVS) de bir tür vulvodini olarak değerlendirilir. VVS aynı zamanda tıp dilinde vestibulodini veya lokal provoke vulvodini olarak da adlandırılabilir. İnflamasyon ne kadar şiddetli ise hissedilen acı da o kadar fazladır. Bu ağrı hissiyatı Vulvar Vestibulit Sendrom teşhisi alan kadınlarda iğne batması, yaraya tuz basma, bıçak saplanması, yırtılma gibi farklı şekillerde tanımlansa da tüm hastalarda cinsel ilişkiyi oldukça zorlaştıran büyük bir olumsuzluk teşkil eder. Bu nedenle cinsel birliktelik sırasında ağrı hisseden kadınlarda mutlaka jinekolojik muayene yapılmalı, VVS veya altta yatan farklı bir sağlık sorununun bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Ağrılı cinsel ilişkinin sebepleri görmek için tıklayınız.

Vulvar Vestibulitis (VVS) Neden Kaynaklanır?

Vulvar vestibulitisin kesin olarak hangi nedenden kaynaklandığı henüz tam olarak bilinmemekle birlikte bu konudaki araştırmalar halen devam ettirilmektedir. Fakat kadınlarda vulvar vestibulit görülme olasılığını yükselten risk faktörleri arasında olduğu tespit edilen birtakım nedenler söz konusudur. Bunlardan bazıları şunlardır:

• İnsan papilloma virüsü (HPV)
• Bakteriyel, fungal veya viral enfeksiyonlar
• Vajinanın asitliğinde veya florasındaki değişimler
• Vajinanın sabun ve deterjan içerikli temizleyicilerle yıkanması
• İç çamaşırlarının yıkanmasında kullanılan deterjanlar
• Spermisitler veya kayganlaştırıcıların kullanımı
• Kötü malzemeden üretilmiş prezervatiflerin kullanımı
• İnterstisyel sistit (ağrılı mesane sendromu)
• Vajina, uterus ve rektumu destekleyen kaslara ilişkin sorunlar
• Endometriozis
• Menopoz
• Stres

Yukarıdaki durumlar VVS gelişimi için risk faktörü olarak değerlendirilen bazı etkenler olmakla birlikte bunların söz konusu olmadığı herhangi bir kadında da vulvar vestibulit gelişebilir. Cinsel anlamda aktif olmayan veya henüz çok genç yaştaki bireylerde de bu hastalığın görülmesi mümkündür. Fakat aktif cinsel yaşantısı bulunmayan bireylerde belirgin bir semptom hissedilmediğinden tanı gecikebilir.

Vulvar Vestibulitis Belirtileri Nelerdir?

Vulvar Vestibulitis sendromunda en temel belirti cinsel ilişki sırasında oluşan ağrı hissidir. Bunun haricinde görülen belirtiler kesin ve net olmayıp kadından kadına değişkenlik gösterebilir. İnflamasyonun şiddetine bağlı olarak bazı kadınlarda belirtiler hafif ve aralıklı olabileceği gibi bazı kadınlarda ise günlük yaşamı olumsuz etkileyecek kadar şiddetli ve sürekli olabilir. Cinsel birliktelik sırasında oluşan ağrıya ek olarak VVS sorunu yaşayan kadınlarda yaygın olarak görülen diğer belirtiler arasında şunlar yer alır:

• Oturma, bisiklete binme, spor yapma, sıkı giysiler giyme veya genital bölgeye dokunma gibi eylemler sırasında baskıya bağlı olarak ağrı hissetme
• Vulvada ve vajinada ağrı, yanma ve batma hissi
• Vajinal bölgede kas yorgunluğuna benzer ağrı hissetme
• Çok sık idrara çıkma, aniden idrar gelmesi hissi veya idrar yaparken ağrı hissetme
• Tampon kullanımı sırasında ağrı ve acı oluşumu

Cinsel birliktelik sırasında oluşan ağrı nedeniyle kadınlarda pelvik kasların istemsiz kasılması söz konusu olabilir. Hatta bu kasılmalardan dolayı bazı durumlarda hastalık hekimler tarafından vajinismus ile karıştırılabilir. Söz konusu bölgede oluşan kasılmalar hissedilen ağrının boyutunu arttırır ve VVS hastalarında cinsel ilişkiden kaçınma eğilimi yaratabilir. Tüm bu sorunlar nedeniyle yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçını yaşayan kadınların jinekoloji polikliniklerine başvurmasında fayda vardır.

Vulvar Vestibulit Nasıl Teşhis Edilir?

Vulvar Vestibulit hastalığı, genellikle cinsel ilişki esnasında acı hisseden kadınların jinekoloji uzmanlarına başvurmaları ile tespit edilir. Bazı durumlarda ise rutin jinekolojik muayeneler sırasında tesadüfi olarak saptanabilir. VVS belirtilerini içeren şikayetlerle ilgili birime gelen hastalarda öncelikli olarak detaylı tıbbi öykü alınır, eşlik eden hastalıklar ve kullanılan ilaçlar hakkında bilgi alınır. Ardından jinekolojik muayene yapılır. Muayene esnasında vulva etrafında kızarıklık görülmesi, VVS teşhisinde en önemli kriterlerden bir tanesidir. Muayene sırasında hekimler pamuklu çubuklardan yararlanarak bazı bölgelere baskı yapabilir ve hastaya ağrı hissedip hissetmediğini sorabilir. Fiziksel muayene ile tanının koyulabilmesi mümkündür. Fakat bazı durumlarda enfeksiyonların araştırılması açısından birtakım tanı testleri uygulanabilir. İlgili bölgeden sürüntü örnekleri alınarak incelenmek üzere laboratuvarlara gönderilebilir. Tüm muayene ve tanı testlerinin ardından vulvar vestibulit teşhisi alan hastalarda tedavi süreci planlanır.

Vulvar Vestibulitis (VVS) Cinsel İlişkiye Engel Olur mu?

Vulvar vestibulit sorunu bulunan kadınlarda cinsel istekte ve cinsel birleşme öncesindeki ön sevişme döneminde herhangi bir sorun görülmez. Fakat penisin vajina içerisine yerleşmesi esnasında kadında derin bir acı ve ağrı hissi ortaya çıkar. Bu ağrı penisin her hareketi ile birlikte sürekli olarak hissedilerek cinsel birlikteliği büyük ölçüde zorlaştırabilir. Bu sorunu yaşayan kadınlarda belirtiler hafif de olsa hastalığın tedavi edilmemesi ile birlikte cinsel birleşme ile zorlanan vestibulm bölgesinde inflamasyon şiddetlenerek cinsel birlikteliğin önünde tamamen engel teşkil edecek boyuta ulaşabilir. Aynı zamanda psikolojik yönden de kadını zorlayan bu ağrılar cinsel isteği azaltabilir, kadının cinsel birleşmeden kaçınmasına neden olabilir. Fakat Vulvar Vestibulitis Sendromu kesin olarak tedavi edilebilen bir sağlık sorunudur. Bu nedenle hastalığa ilişkin belirtiler yaşayan kadınların vakit kaybetmeden tedavi olmasında fayda vardır.

Vulvar Vestibulit Sendrom (VVS) Tedavisi

Vulvar Vestibulitis Sendromu teşhisi alan hastalarda öncelikle bölgede inflamasyona neden olan etkenler araştırılmalıdır. Herhangi bir irritan maddenin tespit edilmesi halinde hastanın bu etkenden uzak kalması sağlanarak bulguların iyileşip iyileşmediği takip edilebilir. Bu süreçte farklı deterjanları deneme, ped ve tampon kullanımından kaçınma, sıkı kıyafetleri tercih etmeme, alkol, kafein ve yapay tatlandırıcılardan uzak durma gibi önlemlerin alınması önerilebilir. Vajinal enfeksiyonun (vajniit) söz konusu olduğu hastalarda enfeksiyona neden olan etken belirlenerek buna yönelik ilaç tedavisi uygulanır. Bu uygulamalardan sonuç alınamaması halinde cerrahi ve cerrahi olmayan birtakım tedavi seçeneklerinin uygulanması gerekebilir. Özellikle hafif şiddette vestibulit sorunu olan kadınlarda genital lazer, radyofrekans, PRP ve karboksiterapi gibi bazı cerrahi olmayan tedavi seçenekleri hekim tarafından önerilmesi halinde uygulanabilir. Bunlar için uygun profile sahip olmayan hastalarda cerrahi operasyon tercih edilir. Vulvar vestibulektomi olarak adlandırılan basit ve kısa süreli bir operasyon yardımıyla inflamasyonlu bölge ince bir tabaka şeklinde çıkarılır ve incelenmek üzere patoloji laboratuvarlarına gönderilir. Patoloji sonucu temiz çıkan hastalarda genellikle düzenli olarak takip önerilir. HPV enfeksiyonu veya farklı bir sorunun tespit edilmesi halinde buna yönelik olarak ayrıca tedavi planı yapılır.

Vulvar Vestibulit Sendrom, tedavi edilmediğinde kadınlarda orgazm olamama, vajinismus, cinsel isteksizlik gibi pek çok soruna yol açabilir. Bu nedenle eğer siz de cinsel birliktelik sırasında ağrı veya yukarıda belirtilen diğer belirtilerden bazılarını taşıyorsanız jinekolojik muayeneden geçmenizde fayda vardır.