Spermiogram (Sperm Testi) Nedir?

Tüp bebek tedavisine başlayan çiftlerde, muayene sonrası erkekten sperm analizi talep edilir. Peki sperm analizi nedir?

Sperm analizi, bir diğer adıyla spermiogram, meni içerisindeki sağlıklı sperm miktarını ölçmeye yarayan bir testtir. Bu test, erkek bireyin kısırlık nedeninin araştırılması konusunda bize ciddi bir yol gösterdiği için son derece önemlidir.

Semen Analizi/Testi Nasıl Yapılır?

Aday, sperm odasında, geniş ağızlı ve steril bir kap içerisine mastürbasyon yoluyla sperm örneği verir. Genellikle, örneklerin hastane içerisinde özel olarak ayrılmış odalarda verilmesi ve hemen laboratuvara ulaştırılması gerekir. Mastürbasyon sırasında kayganlaştırıcı madde, sabun ve benzeri öldürücü maddeler olmamalıdır.

Semen Analizi Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?

Erkekten alınan meni örneği bir lamın üzerine yayılır ve mikroskop altında çeşitli özellikler açısından incelenir. Spermiogram değerlendirmesi yapılırken şu ölçütler baz alınır.

Sperm konsantrasyonu 20 milyon bölü milimetrenin üzerinde, spermlerin hareketlilik oranı %50’nin üzerinde olmalıdır. Normal görünümlü spermlerin yüzdesi belirlenir.

Normal bir meni örneğinde bile anormal şekilli sperm yüzdesi yüksek olabilir. İki başlı, iki kuyruklu, çok ufak başlı veya yuvarlanmış kuyruklu spermler bulunabilir.

Sperm Örneği Verme Güçlüğü Olan Hastalarda Neler Uygulanıyor?

Mastürbasyon yoluyla örnek veremeyen veya hastane ortamında strese bağlı olarak ereksiyon kaybı veya boşalma güçlüğü yaşayan hastalar olabilir.

Böyle durumla karşılaşmış olanlar yumurta toplama günü gibi önemli bir zamanda sıkıntı yaşamamak için mutlaka problemi önceden doktoruna bildirilmelidir.

Ereksiyon problemi yaşayan hastalara örnek vermeye gitmeden önce uygun dozda ilaç tedavisi veya ilaç tedavisinin yetersiz olduğu durumlarda testisten sperm elde etme yöntemleri (MESA/TESA) uygulanır.

Meni Örneği Toplamadan Önce Kaç Günlük Cinsel Perhiz Önerilir?

Semen analizi için örnek vermeden önce 2-4 gün süresince ilişkiye girmemiş veya boşalmamış olmanız gerekmektedir. Bu süreyle ilgili doktorunuz sizi bilgilendirecektir.

Bir Kez Spermiogram Yaptırmakla Sağlıklı Sonuç Elde Edilir mi?

Sperm yapımı erkeklerde ortalama 2-3 ayda bir gerçekleşmektedir. Hastalıklar veya stres gibi durumlar sebebiyle sperm sayısında değişiklikler olabilir.

Dolayısıyla bir sperm tahlilinde problemle karşılaşıldığında, bu mutlaka erkekte bir problem var anlamına gelmez. İnfertilite (kısırlık) şikayeti olan bir erkeğe 2-3 hafta arayla en az iki kez spermiogram yapılmasında fayda vardır.

Özellikle azospermi hastalarında mutlaka ikiden fazla sperm analizi özellikle santrifüj sonrasındaki çökeltide sperm olup olmadığının incelenmesi gerekir.

Santrifüj Sonrası Sperm Görülen Kişilerde Neler Yapılmalıdır?

Merkezlerimize azospermi teşhisi ile başvuran erkeklerin yaklaşık %25-30’unda çok az miktarlarda da olsa sperm tespit etmekteyiz.

Yaptığımız bir çalışmada santrifüj sonrası laboratuvarımızda sperm görülmüş hastaların %50’sinde daha önce başvurdukları merkezlerdeki spermiogramlarında sperm görülmemesi üzerine testis biyopsisi uygulandığını tespit ettik.

Menide sınırlı sayıda sperm (cryptozoospermia) olan bu hastaların zaman zaman sperm çıkışı olup zaman zaman hiç sperm görülmeyebilir. Bu nedenle ilk spermiogramda hiç sperm görülmemesi başka zamanlarda da sperm görülmeyeceği anlamını taşımaz.

Sperm Morfoloji (Şekil) Bozukluklarının Önemi Nedir?

Sperm morfolojisini ölçmenin tek metodu mikroskop altında direkt gözle bakmaktır. Yapılan araştırmalarda aynı sperm örneği farklı laborantlar tarafından değerlendirildiğinde çok farklı sonuçların rapor edildiği saptanmıştır. Sperm analizinin konun uzmanı, tecrübeli biri tarafından yapılması çocuk sahibi olmak isteyen çiftelerin boşu boşuna zaman harcamalarına veya gereksiz tedaviler görmelerine engel olacaktır.

Kruger sınıflamasına göre spermlerin baş, orta bölüm ve kuyruk yapısındaki bozukluklara göre değerlendirilmesi yapılmaktadır. Özellikle baş yapısındaki bazı formların baskın oluşu (makrosefal, çift baş, globozoospermia) bu erkeklerin spermlerinin ICSI (mikroenjeksiyon) uygulamalarında başarısızlık olasılığının yüksek olabileceğinin bir göstergesidir.

Çünkü bu anormal baş yapısında spermlerin içerisindeki DNA yapısında da anormallikler tespit edilmiştir. Dolayısı ile bu spermlerin menide yüksek oranda bulunan kişilerde dölleme ve embriyo kalitesinde düşüklük ve neticede gebe kalamama açısından risk yüksektir.

Sperm kuyruk yapısındaki birtakım bozukluklarda (kısa kuyruk) spermin hareket kabiliyetini bozarak infertiliteye neden olur. Morfolojide kısa kuyruk anomalisi (tail stump) yoğun olarak görülen erkeklerde yine mikroenjeksiyon sonrası başarı şansı düşük olmaktadır.

Semen Analizinde Sıvı Miktarı Düşük ve Çıkan Sıvıda Az Miktarda Sperm Görülmüş, Sorun Ne Olabilir?

Kısmi bir tıkanıklık veya retrograt ejakulasyon (mesaneye doğru meninin kaçması) olabilir. Geri kaçış genellikle şeker hastalığı olan, geçmişte mesane boynu operasyonu geçirmiş erkeklerde görülür.

Boşaldıktan sonra orta idrar akımında sperm araştırılması ile teşhis konulur. Kısmi tıkanıklıkta prostat bölgesindeki sperm kanallarında enfeksiyon, kist veya taşlara bağlı tıkanıklık olabilir.

Detaylı bilgi almak için dilerseniz 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.