Tıpta perkütan umblikal kan örneklemesi olarak da tanımlanan kordosentez, gebeliğin 18. haftasının tamamlanmasının ardından doğuma kadar olan zaman diliminde yapılabilen bir işlemdir. Kordosentez, bebek kordonundan (umbilikal kordon) kan alınması işlemi olarak da tanımlanabilir. Çoğunlukla amniyosentez ya da ultrasonla tanı koyulamayan şüpheli durumlarda uygulanan kordosentez işlemi sırasında, bebeğin kordonundan 2 ya da 3 ml. kadar kan örneği alınır. Kordosentez, hekimin ultrason yardımıyla göbek kordonunun yerini tespit etmesinin ardından kişinin karnından rahmine sokulan özel bir iğneyle yapılır. Genetik araştırma, enfeksiyon varlığı, anne ve bebek arasındaki kan uyuşmazlığı gibi konular hakkında bilgi almak için yapılan bu işlem sayesinde pek çok rahatsızlığın tanısı koyulabilir ve gerekli durumlarda tedavi uygulanabilir. Genel olarak anestezi kullanımı gerektirmeyen kordosentez işleminde ağrı olasılığı düşüktür. Sonuçları genellikle 72 saat içinde çıkan bu test hakkında anne adayları, “kordosentez riskleri nelerdir?” ya da “kordondan kan alma işlemi neden yapılır?” gibi sorular sorar. Bu soruları yanıtlamadan önce “kordosentez nedir?” bunu iyi anlamak gerekir.

Kordosentez Nedir?

Umbilikal ven örneklemesi, fetal kan örneklemesi ya da perkütan umblikal kan örneklemesi olarak da tanımlanan kordosentez, genetik bozukluk tanısı, anemi derecesinin tayini, kızamıkçık ya da toksoplazmozis gibi enfeksiyonların tespiti için uygulanır. Anne ve bebek arasındaki iletişimi sağlayan umbilikal kordon ya da halk arasında bilinen adıyla göbek kordonu, anne karnındaki bebeğe kan sağlarken, bebeğin oluşturduğu atıkların da ortamdan uzaklaştırılmasını sağlar. Göbek kordonunda bir toplardamar (ven) ve iki atardamar (arter) bulunur. Tanı ve tedavi için yapılan kordosentez işlemi, gebeliğin 18. haftasını dolduran kişilere poliklinik ortamında yapılabilirken, 24. haftadan sonra hastane ortamında yapılır. Bu ayrımın sebebi kordosentez işleminin bazı riskler taşımasıdır. Bu aynı zamanda sıkça merak edilen “kordosentez ne zaman yapılır?” sorusunun da yanıtıdır. Anestezi gerekmeyen işlemde anne adayı sırtüstü pozisyonda yatırılır. Ultrasonla bebeğin ve göbek bağının pozisyonu belirlenir. Ultrason eşliğinde 9-15 cm boyutunda özel iğne yardımıyla rahim içine ve ardından göbek kordonuna girilir. Göbek kordonunda bulunan toplardamardan 2 ila 3 ml. kadar kan örneği alınır. Daha sonra iğne yavaşça çıkarılarak işlem tamamlanır. Sonuçlar yaklaşık 72 saatin sonunda teslim edilir. Sonuçlar bazı hastalıkların tanısı için yardımcı olsa da var olan hastalığın şiddeti ya da evresi hakkında bilgi vermez. Ayrıca sonuçlarda beklenmeyen bir durum olması durumunda kordosentez bulguları, klinik bulgular ve gerektiğinde yapılan ek testlerle birlikte değerlendirilir.

Kordosentez sonucunda enfeksiyon varlığı saptanması durumunda, enfeksiyonun tedavi süreci hakkında kişi bilgilendirilir. Ciddi boyutta kansızlık olması durumunda, halk arasında kan nakli olarak bilinen kan transfüzyonu için tarih belirlenir. Mevcut durumda tedavisi olmayan rahatsızlıkların varlığında hasta ayrıntılı olarak bilgilendirilir. Kordosentez sonuçlarının normal olması durumunda ise hastanın takibi planlanır. Kordosentez, pek çok farklı rahatsızlığın tanısında yardımcı bir testtir. Tanının koyulmasının ardından hekim tıbbi müdahalede bulunabilir. Bebeğin ihtiyaçlarına yönelik planlama ya da anne adayının yaşam tarzında yapması gereken değişimlerin belirlenmesi de sağlanabilir. Test, düşük gibi ciddi riskler taşıdığından bazı kişiler test yaptırmak istemeyebilir. Ancak kordosentez işleminin sağladığı faydanın, alınan risklerden daha fazla olduğu durumlarda kordosentez yaptırılması daha doğrudur. Bu gibi durumlarda hekim, anne adayının karar vermesi için onu ayrıntılı olarak bilgilendirir.

Kordosentez Niçin Yapılır?

Kordosentez, bebek ile ilgili pek çok rahatsızlığın tanısı için uygulanan bir işlemdir. Tanı işleminin ardından tedavi yöntemi belirlenebilir ya da direkt olarak tedavi yapılabilir. Kordosentez, daha önce anomalisi olan bir bebek dünyaya getiren, yaşı ileri olan, amniyosentez işleminde kültür başarısızlığı olan, diğer tanı yöntemlerinde belirleyici sonuç alınamayan, diğer testler için geç kalan ya da tarama testlerinde yüksek risk görülen anne adaylarına uygulanır. Ayrıca, genetik bozukluk tanısı alan, kan uyuşmazlığı olan, amniyon sıvısının az olduğu (oligohidramnios), gelişim geriliği bulunan, enfeksiyon varlığından şüphe edilen, yapılan ultrason sırasında anomali teşhis edilen bebeklere, kordosentez uygulaması yapılabilir. Anne adayları tarafından sıklıkla sorulan sorulardan bir diğeri de “kordosentez nasıl yapılır?” şeklindedir.

Kordosentez Nasıl Yapılır?

Kordosentez işleminden önce anne adayının 8 saatlik açlığının olması gerekir. Farklı bir deyişle kordosentez yaptıracak kişi, işlem saatinden 8 saat öncesine kadar bir şey yememeli ve içmemelidir. Kordosentez yapılmadan önce anne adayı, sırtüstü yatar pozisyona alınır ve ardından ultrason cihazıyla plasentanın yerleşim bölgesi ve göbek kordonunun giriş alanı belirlenir. Anne karnı olası enfeksiyonların engellenmesi için antiseptik solüsyonla temizlenir. Ardından ultrason eşliğinde ince bir iğne, anne karnının üzerinden rahme doğru sokulur. Karın ön duvarının geçilmesi sırasında batma hissi oluşsa da bu son derece hafif şiddette bir acıdır. Bu yüzden işlem sırasında anestezi kullanılmaz. Ön duvarın geçilmesinin ardından, rahim duvarına ulaşılır. Tüm bu işlem sırasında hekim, ultrason yardımıyla iğnenin mevcut pozisyonunu anlık olarak takip eder. İğnenin rahim duvarını geçişi sırasında da anne adayı, kramp benzeri, hafif şiddette, anlık olarak ağrı duyabilir. Göbek kordonunun plasentaya giriş bölgesine dikkatli bir şekilde girilir ve ven olarak bilinen atardamara ulaşılır.

Umblikal ven olarak da bilinen bu bölgeden yaklaşık 2 ila 3 ml. kadar kan alınır. Ardından iğne geri çekilerek işlem tamamlanır. İşlemin ardından yaklaşık 5 dakika kadar istirahat edilmesi istenir. Bu sürenin sonunda yine ultrason yardımıyla bebeğin kalp atımlarının kontrolü yapılır ve kişi ayağa kaldırılır. Kordosentez yaptıranlar işlem sonrasında kendilerini zorlamamalı ve eve giderek dinlenmelidir. Bu sırada eğer mümkünse otomobil kullanılmamalıdır. İşlem sonrasında 1-2 gün boyunca kasık bölgesinde kramp şeklinde ağrı görülmesi normal kabul edilir. 3 gün boyunca kan basıncının artmasına neden olabilecek yorucu ve zorlayıcı aktivitelerden uzak durulmalı ve bir hafta boyunca cinsel ilişkiye girilmemelidir. Ancak amniyosentez işleminden sonra geçmeyen, şiddeti artan kasık ağrısı, 38 dereceyi geçen ateş, kanama ya da su gelmesi gibi durumların varlığında vakit kaybetmeden acil servise başvurulmalıdır. Kordondan kan alma işleminin ardından geçen 5. günde sonuçlar alınır.

Kordosentez (Kordondan Kan Alımı) Ne Zaman Yapılır?

Pek çok farklı rahatsızlığın tanı ve gerektiğinde tedavisi için yapılan kordosentez işlemi bazı riskler taşır. Bu yüzden ailenin, ayrıntılı olarak bilgilendirilmesi ve işlemin yapılabilmesi için tam onayı gerekir. Kordosentez, gebeliğin 18. haftasını dolduran kişilere poliklinikte, gebeliğin 24. haftasından doğuma kadar olan sürede ise olası risklere karşı acil müdahalede bulunulabilmesi için hastane ortamında yapılır.

Kordosentez Riskleri Nelerdir?

Kordosentez, kolay ve hızlı yapılan bir işlem olmasına rağmen bebek için bazı riskler taşır. Tıp biliminin ilerlemesine bağlı olarak bu risklerin olasılıkları azalsa da henüz tamamen ortadan kalkmamıştır. Kordosentez yaptırmayı planlayan anne adaylarının, riskler konusunda ayrıntılı olarak bilgilendirilmesi son derece önemlidir. Risklerin azaltılmasına yönelik olarak kordosentez konusunda bilgi ve deneyimi olan hekimlerin tercih edilmesi gerektiği de göz önünde bulundurulmalıdır.

Kordosentez Fiyatları

Kordosentez işlemi yapılmadan önce mutlaka hekim ile ayrıntılı olarak görüşülmeli ve işlemin riskleri değerlendirilmelidir. Kordosentez yapılması gereken durumlarda ise olası risklerin en aza indirilmesi için uygun koşullara sahip hastane ve kordosentez işleminde bilgili ve deneyimli hekim tercih edilmelidir. Kordosentez fiyatları, hastanenin sağladığı fiziki ve tıbbi olanakların yanı sıra hekimin deneyimine bağlı olarak farklılık gösterebilir.