Dış Gebelik Yaşayanlar Tekrar Gebe Kalabilir mi?

Gebelik, yumurtanın sperm ile döllenmesiyle başlar. Döllenen yumurtanın rahim duvarına implante olması ve burada gelişerek embriyo halini alması gebeliğin normal şekilde ilerlediğini gösterir. Rahim, embriyonun gelişimi için ideal bir ortamdır.

Büyüyen embriyo, anne rahminin genişleyebilen yapısı sayesinde problemsiz olarak gelişimini sürdürebilir. Embriyonun, anormal bir şekilde rahim yerine başka bir yere implante olması (tutunması) dış gebelik olarak adlandırılır.

Dış gebelik ile ilgili ‘Dış gebelik yaşayan biri tekrar hamile kalabilir mi?’ sorusunun cevaplanabilmesi için öncelikle bu durumun açıklanması gerekir:

Dış Gebelik Nedir?

Dış gebelik, döllenen yumurtanın olması gerektiği gibi rahim boşluğuna değil başka bir yere implante olması durumudur. Ektopik gebelik olarak da isimlendirilebilir.

Dış gebelikte en sık karşılaşılan implantasyon yerlerinden birisi fallop tüpleridir. Fallop tüpleri, yumurtalıkları ve rahmi birbirine bağlayan tüplerdir ve döllenen yumurtanın rahme inmeden tüp içerisine implante olması dış gebelik oluşmasına neden olur.

Fallop tüplerinin yanı sıra yumurtalıklar, karın boşluğu, rahim ağzı (serviks) da dış gebeliğin görülebileceği vücut kısımlarıdır. Dış gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleme imkanı yoktur. Durum fark edildiğinde hamileliğin sonlandırılması gerekir.

Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Dış gebelik yaşayan kadınlarda erken dönemde hiçbir belirti ve bulgu görülmeyebilir ve bu durum rutin kontroller sırasında fark edilebilir. Bunun yanı sıra erken dönemde tıpkı normal gebelikte olduğu gibi bulantı, adet kesilmesi, memede hassasiyet gibi belirtiler gözlenebilir.

Dış gebelikte embriyo gelişmeye devam ettikçe belirtiler de görülmeye başlar. Genel olarak semptomlar, gebeliğin 4 ile 12’nci haftaları arasında fark edilir.

Dış gebeliğin ilk görülen belirtisi çoğunlukla pelvik bölgede ağrı ve hafif vajinal kanamadır. Dış gebeliğin fallop tüplerinde kanamaya neden olduğu durumda omuz ağrısı veya acil tuvalete gitme ihtiyacı hissedilebilir. Fallop tüplerinde gelişen embriyo, tüplerde yırtılmaya neden olarak karın içine aşırı miktarda kanamaya yol açabilir.

Karın içinde kanama sonucu; şiddetli karın ya da pelvis ağrısı ile birlikte vajinal kanama, baş dönmesi, bayılma ve omuz ağrısı gibi semptomlar görülebilir.

Bu durum hayati tehlike taşıyan bir olaydır ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında en yakın sağlık merkezine başvurulmalıdır.

Dış Gebelik Nasıl Anlaşılır?

Dış gebelik belirtileri, başka sebeplere bağlı olarak da ortaya çıkabileceğinden dış gebelik tanısı konulması için ek testlere ihtiyaç vardır.

Dış gebelik şüphesi taşıyan bir anne adayının vakit kaybetmeden bir kadın doğum doktoruna başvurması gerekir. Doktor, hastanın pelvik bölgesini muayene ederek bu bölgede bir ağrı var ise bu ağrının tam yerini tespit etmeye çalışabilir.

Tek başına muayene dış gebelik teşhisi için yeterli değildir. Doktor, hastanın kan testlerini isteyebilir. Kanda bakılan hCG (human chorionic gonadotropin) adlı hormon hamilelikle birlikte vücutta düzeyi yükselen bir hormondur.

Bu hormon dış gebelikte de artış gösterir. Ancak bu hormonun kandaki düzeyi ve zaman içerisindeki artış hızı, dış gebelikte normal gebeliğe göre daha düşüktür.

Bu nedenle belirli aralıklarla kanda bakılan hCG hormon seviyeleri, hamileliğin türü konusunda yol gösterici olabilir. Transvajinal ultrason; vajina içerisinden ilerletilen bir ultrason cihazı yardımı ile rahim, fallop tüpleri ve yumurtalıkları görüntülemeye yarayan bir yöntemdir.

Bu yöntem sayesinde gebeliğin nerede devam ettiği görülebilir. Abdominal ya da diğer adıyla karın ultrasonu, dış gebeliğin yerinin ve dış gebeliğe bağlı karın içi kanamanın araştırılması amacıyla kullanılabilecek bir yöntemdir. Kadın doğum doktoru, bu test ve görüntüleme yöntemlerini kullanarak dış gebelik tanısı koyabilir.

Dış gebelik, sağlıklı bir bebek dünyaya getirmenin mümkün olmadığı bir durumdur. Bu nedenle dış gebeliğin fark edildikten sonra gecikmeden sonlandırılması gerekir. Gebeliğin ilerlemesi, daha ciddi komplikasyonlara yol açarak anne adayının hayatını riske atabilir.

Dış gebeliğin tedavisi, hamileliğin süresine ve neden olduğu semptomlara göre farklı şekillerde yapılır. Dış gebeliğin aşırı kanamaya yol açtığı durumlarda acil cerrahi müdahale gerekebilir. Hastanın, kendisi için en uygun olan tedavi yöntemini doktoru ile birlikte belirlemesi ve gecikmeden tedavi olması gerekir.

Dış Gebelik Neden Olur?

Dış gebeliğin en sık görülen türü, embriyonun fallop tüplerinde geliştiği türdür. Döllenen yumurtanın rahme inemeyerek, fallop tüpünde kalması ve implante olmasının pek çok farklı nedeni olabilir.

Tüplerde inflamasyon (iltihaplanma), hormonal bozukluklar ve embriyonun gelişimindeki anormallikler; bu duruma yol açabilir.

Bazı durumlarda, kişide dış gebelik görülme riski artar. Bu durumlar:

Geçirilmiş dış gebelik öyküsü: Dış gebelik yaşayıp hamile kalanlar, tekrar dış gebelik görülmesi açısından risk altındadır.

Enfeksiyon veya İltihaplanma: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, fallop tüplerinde ve yakınındaki organlarda inflamasyona (iltihaplanmaya) sebep olarak dış gebelik görülme ihtimalini artırabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için ilişki sırasında kondom kullanılması fayda sağlayabilir.

Yardımcı Üreme Teknikleri: İn vitro fertilizasyon (IVF) ve benzeri yardımcı üreme teknikleri kullanılarak gerçekleşen hamileliklerde dış gebelik daha sık görülür.

Fallop Tüpü Cerrahisi: Tüplerde meydana gelen bir sorunu düzeltmek amacıyla yapılan cerrahi işlemler, ektopik (dış) gebelik riskini arttırır. Bununla birlikte pelvik ve karın cerrahileri de dış gebelik açısından risk faktörüdür.

Doğum Kontrol Yöntemi: Doğum kontrolünde tercih edilen yöntem de dış gebelik riskine etki eden bir durumdur. Kontrol yöntemi olarak rahim içi araç kullanan kişilerde çok nadir de olsa hamilelik görülebilir.

Rahim içi araca rağmen hamile kalan kadınlarda dış gebelik ihtimali artmıştır. Bir diğer kontrol yöntemi olan tüp ligasyonu ya da diğer adıyla tüplerin bağlatılması, kalıcı olarak hamileliğin önlenmesini sağlar.

Ancak bu işlem sonrası oldukça düşük bir ihtimal de olsa hamilelik gerçekleşebilir ve bu hamileliğin dış gebelik olma ihtimali yüksektir.

Sigara İçmek: Hamile kalmadan önceki yakın süreçte sigara içilmesi dış gebelik riskini arttırır. Ayrıca içilen sigara miktarı arttıkça risk de artış gösterir.

Dış Gebelik Yaşayanlar Tekrar Gebe Kalabilir mi?

Dış gebelikle ilgili en çok sorulan soruların başında ‘Dış gebelik yaşayanlar tekrar hamile kalır mı?’ gelir. Dış gebelik yaşayan kadınların büyük bir çoğunluğu ileride sağlıklı bir gebelik yaşar. Bir kez dış gebelik yaşadıktan sonra tekrar hamile kalınmaması gibi bir durum söz konusu değildir.

Kadın vücudunda iki tane fallop tüpü vardır. Tüplerden birinin, daha önce dış gebelik nedeniyle hasar görmesi veya vücuttan çıkarılması sonucu tüplerin biri sağlıklı olarak kalır. Sağlıklı tüp aracılığıyla hamilelik gerçekleşebilir.

Her iki fallop tüpünün de hasar aldığı ya da çıkarıldığı durumda tüp bebek yöntemi kullanılabilir.

Yumurta ve spermin laboratuvar ortamında döllendiği ve daha sonra oluşan embriyonun anne rahmine konulduğu tüp bebek yöntemi ile tüpleri işlev görmeyen kadınların hamile kalması sağlanır.

Daha önce dış gebelik yaşamış olmak, sonraki hamileliklerde dış gebelik riskini arttırır. Bu nedenle dış gebelik yaşamış kadınların hamile kalmadan önce ve hamilelik sırasında düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi tavsiye edilir.

Erken dönemde yapılan kan testleri ve ultrason görüntülemeleri ile gebeliğin sağlıklı bir şekilde ilerleyip ilerlemediği kontrol edilir.