Dış Gebelik Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Sağlıklı bir gebelik oluşumu için kadın yumurtasının, yumurtalıktan çıkarak fallop tüplerine ulaşması ve erkek sperm hücresi ile burada birleşmesi gerekir.

Gebeliğin devam edebilmesi için döllenen yumurtanın uterusa, yani rahme inerek buraya yerleşmesi ve gelişimine devam etmesi gerekir. Normal şartlar altında fallop tüplerine inen olgunlaşmış yumurta, 24 saat canlı kalır ve eğer döllenirse, yaklaşık 3 ile 4 gün daha fallop tüplerinde kaldıktan sonra rahme iner.

Ancak döllenen yumurta, rahim yerine fallop tüplerine, yumurtalıklara ya da farklı bir yere yerleşir ise ektopik gebelik, diğer bir deyişle dış gebelik olarak adlandırılan durum meydana gelir.

Dış gebelik genellikle fallop tüplerinde, yumurtalıklarda, karın içinde ve rahim ağzında görülür. Rahim dışındaki diğer organlar embriyonun gelişimi için uygun olmadığından ve döllenmiş yumurta bulunduğu yerden alınarak rahme nakledilemediğinden gebeliğin bir an önce sonlandırılması gerekir.

Ektopik gebelik olarak da tanımlanan bu durumun daha iyi anlaşılması için “Dış gebelik nedir?” ve “Dış gebelik nasıl olur?” sorularının cevaplarını iyi kavramak gerekir.

Dış Gebelik Nedir ve Nasıl Olur?

Kadın yumurtalığında olgunlaşan yumurta, fallop tüplerine inerek rahme doğru ilerler. Fallop tüplerinde yumurtanın canlı kalacağı süre 24 saattir.

Ancak bu süre zarfında sperm hücresi ile döllenme sağlanırsa embriyo meydana gelir ve döllenen yumurta rahme doğu ilerlemeye başlar. Döllenmiş yumurta, herhangi bir nedenden ötürü rahme ulaşmazsa %90 ihtimalle fallop tüplerinde kalarak ektopik gebeliğe sebep olur.

Dış gebelik erken dönemde, normal gebelikle aynı şekilde gelişim gösterdiğinden hastalar tarafından fark edilmez. Bulantı, kusma, adetin kesilmesi, memelerde hassasiyet gibi normal gebelikte de olan belirtiler yaşanır.

Tüplerde gelişen embriyo, bir süre sonra fallop tüplerini germeye başlar ve bunun sonucunda fallop tüplerinde yırtılma ve kanama oluşabilir.

Bu durum anne adayı tarafından fark edilmezse, ciddi hayati risk oluşturabilir. Dış gebelik tedavisi, ancak dış gebelik iğnesi ya da dış gebelik ameliyatı yapılarak gebeliğin sonlandırılması ile mümkündür.

Sıklıkla karşılaşılan “Dış gebelik nasıl belli olur?” ve “Dış gebelik belirtileri nelerdir?” sorularının yanıtı ise sağlıklı gebelikte olmaması gereken, sıra dışı ağrı ve kanamalardır.

Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Dış gebelik yaşayanlar, sıklıkla sağlıklı gebelikte bulunmayan belirtilerle karşılaşırlar. Bunlar arasında şiddetli ağrılar öne çıkar. Karın, pelvik bölge, omuz ve boyun bölgesinde yoğunluğu değişen ağrılar, karın bölgesinin bir tarafında hissedilen şiddetli ağrı, rektal bölgede baskı ve basınç hissi, normal adet döngüsünde görülenden farklı miktarda olan kanama “Dış gebelik belirtileri nasıl olur?” sorusunun yanıtıdır.

Tüp bebekte dış gebelik belirtileri de normal gebelikte oluşan dış gebelik belirtileri ile aynıdır. Dış gebelik belirtileri ortaya çıkana kadar, sağlıklı gebelikten hiçbir farkı bulunmaz.

Ancak gebelik sırasında ağrı ve kanama şikayetleri var ise kişi mutlaka doktora başvurmalıdır. “Dış gebelik nasıl anlaşılır?” sorusunun cevapları aşağıda maddeler halinde yer almaktadır.

Karında ve Pelvik Bölgede Ağrı: Bu bölgelerde hissedilen ağrının konumu değişken olsa da sadece tek bir bölgede yoğun olarak hissedilir. Diğer bir deyişle ağrı tek taraflıdır. Ağrı, ani ve sürekli olabileceği gibi, hafif ve kesintili de olabilir. Aktivite sırasında ya da öksürükle birlikte ağrının şiddeti artar.

Omuz ve Boyun Ağrısı: Kişi özellikle yatış pozisyonunda omuz ve boyun ağrısı hissediyorsa derhal doktora başvurması gerekir. Oluşan ağrının sebebi iç kanamaya bağlı olabileceğinden bu semptomlar hafife alınmamalıdır.

Rektal Bölgede Ağrı ve Basınç Hissi: Kişi oturduğunda ve özellikle dışkılama sırasında, rektal bölgede basınç ve ağrı hissedebilir.

Vajinal Kanama: Dış gebelik varlığında kırmızı ya da kahverengi renkte vajinal kanama görülebilir. Kanamanın şiddeti adet döneminde olduğundan daha az veya daha fazla olabilir. Hatta lekelenme oluşumu dahi dış gebelik belirtileri arasında yer alır.

Bayılma ve Şok: Fallop tüplerinde gelişen embriyonun oluşturduğu basınç ile bu kanallar yırtılabilir. Bunun sonucunda meydana gelen iç kanama, kişinin şoka girmesine neden olabilir. Kan kaybına bağlı olarak baş dönmesi, bayılma, güçsüzlük ve terleme görülebilir. Bu belirtilerin varlığında da acil olarak doktora başvurulması gerekir.

Dış Gebelik Neden Oluşur?

Dış gebelik olarak adlandırılan ektopik gebelik oluşumunda, pek çok farklı faktör rol oynar. Dış gebelik nedenlerini öğrenmek için Dış gebelik neden oluşur? başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.

Dış Gebelik Nasıl Anlaşılır?

Hekimlerin sıklıkla karşılaştığı “Dış gebelik testte çıkar mı?” sorusunun yanıtı için dış gebelik ne demek, bunu iyi kavramak gerekir. Dış gebelik, normal gebelik gibi vücudun hormon salgılamasına, fizyolojik değişikliklerin oluşmasına sebep olan bir durumdur.

Bir gebeliğin normal gebelik mi yoksa dış gebelik mi olduğunu anlamak için özel bir test bulunmaz. Ancak iki günde bir yapılan kan testleri ile Beta HCG değerlerinin durumu yakından takip edilerek fikir sahibi olunabilir.

Sağlıklı gebelikte Beta HCG değerleri 48 saat içinde yaklaşık olarak iki misline çıkarken, dış gebelik vakalarında bu yükseliş daha az oranda gözlenir.

Bu durumda “Dış gebelik ne zaman anlaşılır?, “Dış gebelik ne zaman belli olur?”, “Dış gebelik kaçıncı haftada belli olur?” gibi pek çok soru gündeme gelir.

Dış gebeliğin net olarak anlaşılması için uzman hekim tarafınca tam fizik muayene, ultrasonografik inceleme, ek laboratuvar tetkikleri yapılır. Dış gebelik görüntüsü, çoğunlukla ultrasonografik inceleme sırasında kolayca görülebilir.

Dış Gebelik Tedavisi Nasıl Olur?

Normal yollardan gebelik sağlandığında ya da tüp bebek tedavisi ile gebe kalındığında, dış gebelik oluşumu gözlenebilir. Ancak normal yollardan gelişen gebeliklerde dış gebeliğe çok daha sık rastlanır.

Bunun sebebi tüp bebek yönteminde, laboratuvar ortamında döllenen ve gelişen embriyonun kateter yardımı ile rahme bırakılmasıdır. Çok nadiren, rahim kaslarının kasılması sebebiyle embriyo, tüplere doğru hareket edebilir. Tüp bebekte dış gebelik olur mu? sorusunun yanıtı bu şekilde verilebilir. Dış gebelikte, gebeliğin devam etmesi mümkün değildir. Bu yüzden en kısa sürede, en uygun yöntemle tedavi edilmesi önem taşır.

Dış gebelik oluşumu çok erken safhadayken fark edildiğinde dış gebelik iğnesi olarak bilinen ve zigot hücrelerinin gelişimini engelleyen enjeksiyon tek doz olarak yapılabilir.

Erken dönemde, kanama olmadan ve fallop tüpleri hasar görmeden teşhis edilen dış gebeliklerde uygulanan bu yöntem ile %90 oranında gebelik başarıyla sonlandırılır ve anne adayının iyileşmesi sağlanır. “Dış gebelik nasıl sonlandırılır?” sorusunun bir diğer yanıtı da laparoskopik cerrahidir.

Dış gebelik kürtaj yöntemi olarak bilinen bu yöntemde, karın bölgesine küçük kesiler açılır ve operasyon kapalı yöntem kullanılarak yapılır. Dış gebeliğin konumlandığı bölgeden kitle çıkarılır.

Laparoskopik cerrahi, ameliyat sonrası ağrı gibi komplikasyonları az olduğu ve hasta çok daha çabuk bir şekilde normal hayatına döndüğü için sıklıkla tercih edilir.

Ancak karın içinde ileri boyutlu yapışıklık olduğunda ve ağır kan kaybının yaşandığı ilerlemiş vakalarda, laparotomi denen açık ameliyat yöntemi ile de tedavi sağlanabilir.

Dış gebelikte yer alan tüm tedavi seçenekleri anne adayının zarar görmesini engellemek ve bir sonraki gebelik için hasarlanmayı en aza indirmek üzere uygulanır.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.