Yumurta Toplama İşlemi Öncesinde ve Sonrasında Nelere Dikkat Edilmeli?

Tüp bebek tedavisi sürecinde yumurtaların istenilen büyüklüğe ulaşmasının ardından gelen aşama yumurta toplama işlemidir. Anestezi altında ve ultrasonografi eşliğinde yapılan bu işlem sayesinde anne adayının yumurtalıklarında olgunlaştırılan sağlıklı yumurtaların bir kısmı laboratuvar ortamında sperm hücresi ile birleştirilmek üzere toplanır.

Anestezi uygulanarak yapılan yumurta toplama işlemi yaklaşık 15-20 dakika sürer diyen Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Güvenç Karlıkaya; “ Anne adayları düzenli olarak kullandıkları ilaçlar varsa işlemin planlanması aşamasında mutlaka doktoruna bildirmelidir. Ayrıca yumurta toplama işleminden en az 6 saat önce yiyecek ve içecek tüketimi son bulmalıdır. Yumurta toplama işlemi sonrasında ise ağırlık kaldırmaktan ve yorucu egzersizlerden kaçınılmalı, alkol ve kafeinden uzak durulmalı; hamilelik süreci başlayana kadar jakuzi ve havuza girilmemelidir” şeklinde uyardı.

TOPLANAN YUMURTA SAYISI KİŞİNİN YAŞINA, HORMONAL DURUMUNA BAĞLI OLARAK DEĞİŞİR

Yumurta toplama işlemi üremeye yardımcı olan tüp bebek tedavisinin önemli bir parçasıdır. Toplanan yumurta sayısı kişinin yaşına, hormonal ve metabolik birtakım durumlara bağlı olarak değişebilir ancak 10-15 adet olgun ve sağlıklı yumurtanın toplanması ideal yumurta sayısı olarak görülmektedir diye belirten Op. Dr. Güvenç Karlıkaya; “Yumurta toplama işlemi öncesi bazı sistemik hastalıklara bağlı oluşabilecek komplikasyonları engellemek adına birtakım laboratuvar testleri istenir. Yumurtalıkların mevcut durumunun değerlendirilmesi için de vajinal ultrasonografi yapılır. Var olan yumurtaların olgunlaşmasına yardımcı olmak için çatlatma iğnesi adı verilen hormon enjeksiyonları yapılır. Böylece yumurtaların daha hızlı olgunlaşması sağlanır. Hormon enjeksiyonundan yaklaşık 36 saat sonra yumurtalar genellikle olgunlaşmış olur. Farklı bir deyişle genellikle adetin 3. gününde yumurta olgunlaştırma işlemleri başlar ve 15-18. günde de yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir. Yumurta toplama işlemi için öncelikle kişiye anestezi uygulanır. Yumurta toplama işleminde uygulanan anestezi sayesinde kişi yapılan işlemi hissetmez. Anestezi uygulanmasının ardından öncelikle anne adayının vajinası steril bir solüsyonla yıkanır. Daha sonra ultrason rehberliğinde özel bir iğne yardımı ile aspire edilerek yumurtaların toplanması işlemi yapılır. Bu işlem yaklaşık 15-20 dakika zaman alır. Yumurta toplama işlemi sonrası hafif miktarda vajinal kanama, alt karın veya kasık bölgesinde kramplar oluşabilir. Bu durum son derece normaldir” şeklinde ifade etti.

YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ ÖNCESİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

İşlem öncesinde hepatit, HIV gibi testlerin yanı sıra olası komplikasyonları engellemek adına birtakım kan tahlilleri de yapılır. Bu nedenle işlemin yapılacağı merkeze ortalama 1 saat öncesinden gelinmelidir. Genel muayene ve taramalar yapıldıktan sonra işlem, anestezinin uygulanması ile devam eder diye konuşan Op. Dr. Güvenç Karlıkaya; “Yumurta toplama işlemi anestezi yardımıyla yapılan cerrahi bir girişimdir. Bu nedenle hekim aksini belirtmediği sürece işlemden en az 6 saat önce hiçbir yiyecek ve içeceğin tüketilmemesi gerekir. Ayrıca sigara dumanı ve parfüm gibi güçlü kokular da yumurtalar için zararlı olabilir. Bu tip güçlü ve keskin kokulara yumurta toplama işlemi öncesinde mümkün olduğunca maruz kalınmamalıdır. Duş alınmasında herhangi bir sakınca görülmese de duş sonrasında krem, losyon gibi kozmetik ürünlerin kullanılmaması son derece önemlidir. Düzenli olarak kullanılan ilaçlar varsa, işlemin planlanması aşamasında mutlaka doktora bildirmelidir. Mesane ve bağırsaklarda hasar oluşmasını engellemek ve trans vajinal ultrason ile yumurtaları daha net değerlendirebilmek adına kişi işlem öncesinde mutlaka idrarını yapmış olmalı, mesane kesinlikle dolu olmamalıdır. Yumurta toplama işlemi öncesinde anne adayının cinsel ilişki yaşamasında bir sakınca olmasa da tüp bebek tedavisi kapsamında işlemin yapılacağı gün, baba adayından da sperm alınması gerekir. Bu nedenle baba adayının yumurta toplama işlemi öncesinde 3 gün boyunca cinsel perhize girmesi ve ilişkiye girmekten kaçınması önerilir. Bazı vakalarda ise dondurulmuş sperm kullanılır. Bu tip vakalarda cinsel perhize girilmesine gerek yoktur” dedi.

YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ SONRASI DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

İşlem sonrası anne adayı yaklaşık 2 saat boyunca klinikte takip edilir. Bu sürecin ardından taburcu edilir ve birkaç gün boyunca kişinin dinlenmesi önerilir. Anne adayları genellikle işlem sonrası hızlı bir şekilde iyileşir. Çoğu kişi yumurta toplandıktan sonraki iki saat içinde eve gidebilir diyen Op. Dr. Güvenç Karlıkaya; “Anesteziden sonra kişinin araba kullanması sakıncalı olabileceği için kişiyi eve götürmek için hastanın yanında mutlaka bir yakınının olması önerilir. Acı eşiği düşük olan bazı kişilerde pelvik ağrı ve kramplar görülebilir. Doktorun önerdiği ağrı kesicilerin kullanılması kişinin rahat etmesini sağlar. Yumurta toplama işleminde bir miktar kanama olması olağandır ancak kanama bir adet periyodundan daha az miktarda olmalıdır. Daha fazla kanama varlığında bu durum mutlaka hekime bildirilmelidir. Ayrıca işlem sonrasında ağırlık kaldırmaktan ve yorucu egzersizlerden kaçınılmalı, alkol ve kafeinden uzak durulmalı, hamilelik süreci başlayana kadar jakuzilerden ve havuza girmekten kaçınılmalıdır. Anne adaylarının işlem sonrası pelvik ağrıları olabileceğinden ötürü yumurta toplama işlemi sonrası cinsel ilişkiye girilmesi önerilmez. Çiftin ne zaman cinsel ilişkiye girebileceği konusunda hekimin önerileri doğrultusunda hareket edilmelidir” şeklinde uyarılarda bulundu.