Östrojen Hormonu Nedir, Ne İşe Yarar?

Östrojen Hormonu Nedir, Ne İşe Yarar?; Östrojen hormonu, insan vücudunda üretilen ve kadınlarda cinsiyete özgü özelliklerin oluşmasını sağlayan bir hormon türüdür.

Dişiye özgü vücut yapısının gelişimi, kasık ve koltuk altı gibi bölgelerde kıllanmanın oluşması, göğüslerin büyümesi ve adet döngüsünün düzenlenerek üreme yeteneğinin oluşturulmasında östrojen hormonu önemli görevlere sahiptir.

Bunların yanı sıra cinsellik, gebelik, doğum ve menopoz süresince de östrojen hormonu çeşitli görevler üstlenir. Bu nedenle östrojen hormonunun yeterli düzeyde olması, kadınlarda doğurganlık ve üreme sağlığı açısından önemli bir yer tutar.

Östrojen Hormonu Nedir, Ne İşe Yarar?

Östrojen nedir sorusu; büyük bir kısmı yumurtalıklardan salgılanan, daha az miktarda ise böbrek üstü bezlerinde ve yağ dokularında da üretilen kadın cinsiyet hormonu olarak yanıtlanabilir.

Erkeklerde de çok az miktarda östrojen hormonu üretilir ve vücutta bulunur. İki ana kadın cinsiyet hormonundan biri olan östrojen, diğer hormon olan progesteron ile birlikte çalışır.

Ergenlikle birlikte yumurtalıklardan salgılanmaya başlayan östrojen hormonu ile adet kanaması başlar. Adet döngüsü süresince östrojen düzeyi aniden yükselirken yumurtlama sonrasında hızlı şekilde düşer.

Östrojen hormonunun azaldığı zamanlarda ise progesteron hormonunun kandaki düzeyi artar.

Menstrual siklus içerisinde gerçekleşen yumurtlama, ardından döllenmenin gerçekleşmesi halinde gebeliğin başlangıcı, döllenmenin olmaması halinde ise adet kanaması bu iki hormonun değişen düzeyleri ile meydana gelir.

Östrojenin Üreme Sistemindeki Etkileri

Östrojen hormonunun temel iki işlevi, üreme yeteneğinin devamlılığı için gerekli olması ve kadınlara özgü vücut yapısını oluşturmasıdır. Bunun haricinde gebelik süresince, doğum esnasında, emzirme ve menopoz süreçlerinde östrojen hormonunun kandaki düzeyinin olması gereken aralıkta bulunması önem taşır. Östrojenin üreme sistemindeki etkileri ve görevleri arasında şunlar yer alır:

• Ergenlikle birlikte adet kanamasının başlamasını sağlar, kasık ve koltuk altında kıllanmaya neden olur.
• Ergenlik döneminde memelerin büyümesi ve meme başlarının renginin koyulaşmasını sağlar.
• Adet döngüsünü kontrol ederek menstruasyon sikluslarının düzenli şekilde devam etmesini destekler.
• Kadınsal vücut hatlarının oluşturulmasını sağlar.
• Yumurtalıklarda folikül gelişimi ve yumurta hücresi üretimini teşvik eder.
• Fallop tüplerinde döllenmeyi kolaylaştırıcı sert yapı ve kasılma hareketlerini düzenler.
• Rahim ve rahim duvarının gebeliğe, doğuma ve adet kanamasına hazırlanmasını sağlar.
• Rahim ve serviks salgılarının üretilmesini sağlayarak spermin yumurta hücresine ulaşması için gerekli ortamı hazırlar.
• Kandaki kolesterol miktarını dengeler, kemik sağlığının korunmasına yardımcı olur, cilt ve ruh sağlığının korunması üzerinde etkilere sahiptir.

Östrojen Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

Kadınlarda çeşitli nedenlere bağlı olarak östrojen düşüklüğü sorunu gelişebilir. Aşırı fiziksel aktivite, genetik hastalıklar, böbrek hastalıkları, beslenme bozuklukları, yumurtalık yetmezliği, hipofiz bezi yetmezliği, pelvik inflamatuar hastalık ve turner sendromu gibi nedenler bu duruma yol açabilir.

Östrojen düşüklüğüne bağlı olarak hormonun görev yaptığı pek çok mekanizmanın çalışma düzenine ilişkin sorunlar ortaya çıkabilir. Östrojen düşüklüğü belirtileri arasında ise şunlar yer alır:

• Adet düzensizliği
• Vajinal salgıların yetersiz olmasına bağlı olarak cinsel ilişkide ağrı hissetme
• Sık geçirilen idrar yolu enfeksiyonları
• Göğüslerde hassasiyet
• Sıcak basması
• Baş ağrısı ve tekrarlayan migren atakları
• Kronikleşen yorgunluk hissi
• Konsantrasyon güçlüğü ve unutkanlık
• Depresyon ve diğer psikolojik sorunlar

Östrojen düşüklüğü teşhis edilen hastalarda çeşitli yollarla östrojen takviyeleri yapılabilir. Bunlar arasında östrojen ilaçları, hormon enjeksiyonları, östrojen ve progesteron hormonunu bir arada içeren doğum kontrol haplarının kullanımı, kremler, jeller ve vajinal fitiller yer alabilir.

Östrojen İçeren Besinler Nelerdir?

Vücutta üretilen östrojenin haricinde östrojen içeren besinler nelerdir sorusuna yanıt teşkil eden bazı besinlerden de söz edilebilir. Östrojeni artırmak için ne yapmalı sorusuna bir yanıt olarak bu besinlerden de yararlanılabileceği belirtilebilir. Bazı besinlerde yer alan fitoöstrojenler, insan vücudunda östrojen hormonunun yerine geçer ve tıpkı östrojen hormonu gibi etki gösterir. Fitoöstrojenler açısından zengin olan bazı besinler şunlardır:

• Nane, adaçayı, maydanoz, keklik otu ve meyan kökü gibi otlar
• Kuru fasulye, nohut, barbunya, bezelye ve soya fasulyesi
• Karnabahar ve brokoli
• Saflaştırılmamış tahıllar ve tam tahıllı ekmekler
• Yaban mersini
• Anason ve civan perçemi
• Erik, kayısı ve bu meyvelerin kurutulmuş formları
• Keten tohumu ve susam

Östrojen Hormonu Nasıl Düşürülür?

Tıpkı östrojen düşüklüğü gibi östrojen fazlalığı da istenmeyen bir durumdur. Kandaki östrojen seviyesinin normalden fazla olması hormon replasman tedavilerine, ergenlik dönemine veya çeşitli sağlık sorunlarına bağlı olabilir.

Obezite, diyabet (şeker) hastalığı, yumurtalık kistleri, böbrek üstü bezlerindeki tümörler, yüksek tansiyon, gebelik veya bazı ilaçların (özellikle kortikosteroid içerikli ilaçlar) kullanımı östrojen yüksekliği nedenleri arasındadır. Kadınlarda östrojen hormonu yüksekliği belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Şişkinlik, göğüslerde büyüme ve hassasiyet
• Cinsel istekte azalma
• Memelerde fibrokist oluşumu
• Adet öncesi sendromu (PMS) etkilerinde artış
• Adet düzensizlikleri
• Kilo artışı ve saç dökülmesi
• Uyku düzenine ilişkin sorunlar
• Depresyon ve psikolojik sorunlar
• El ve ayaklarda üşüme
• Zihinsel işlevlerde yavaşlama, hafıza ve konsantrasyon problemleri

Östrojen yüksekliği tespit edilen kişilerin birçoğu östrojen hormonu nasıl düşürülür sorusunun yanıtını arar. Böyle bir durumda öncelikle östrojen seviyesindeki yüksekliğin nedeni araştırılmalıdır.

Kist veya kötü huylu tümörlerin tespiti halinde bunlara yönelik operasyon ve tedaviler gerçekleştirilir. Bunun haricinde östrojen hormonu üretimini veya östrojen dönüşümünü azaltıcı ilaç tedavileri, beslenmeye tarzı değişiklikleri gibi uygulamalardan yararlanılabilir.

Erkeklerde Östrojen Fazlalığı Neye Yol Açar?

Erkeklerde östrojen hormonu çok az miktarda yağ dokusu hücreleri tarafından üretilir. Bu hormon erkek vücudunda ereksiyon (sertleşme), sperm üretimi, kolesterolün düzenlenmesi, yağlanmanın önlenmesi, vücudun kıllanması ve kemik sağlığının korunması gibi çeşitli görevler üstlenir. Fakat östrojen seviyesinin yükselmesine bağlı olarak erkeklerde de çeşitli sağlık sorunları gözlenebilir. Erkeklerde östrojen fazlalığı neye yol açar sorusuna yanıt olarak verilebilecek olumsuzluklar arasında şunlar yer alır:

• Göğüslerde büyüme (jinekomasti)
• Kısırlık (infertilite)
• Ereksiyon güçlüğü
• Sesin incelmesi
• Testislerde küçülme
• Kas kütlesinin azalması
• Cinsel isteksizlik

Östrojen yüksekliği tespit edilen erkek bireylerde öncelikle bu durumun nedeni araştırılır. Tıpkı kadınlarda olduğu gibi beslenme planı gözden geçirilmeli ve hekim tarafından gerekli görülmesi halinde ilaç tedavisine başlanmalıdır.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.