Hamilelikte İkili Tarama Testi Nedir?

Hamilelikte İkili Tarama Testi Nedir?; Hamilelik, ebeveyn olmak için hazırlanan anne ve baba adayları için oldukça heyecan verici ve zorlu bir süreçtir. Bu dönemde anne ve bebeğin sağlık durumunun kontrol edilmesi için sürekli olarak muayeneler ve tarama testleri yapılır. Bunlardan bir tanesi de ikili tarama testidir.

2000 yılı itibariyle tüm dünya ile birlikte ülkemizde de uygulanmaya başlayan ikili tarama testi, ilk trimester tarama testi veya 11-24 hafta tarama testi olarak da adlandırılır.

Rutin gebelik takibinin bir parçası olan bu test gebelik takibi yapılan hastalarda hekim tarafından belirlenen haftada uygulanır ve bebekte kromozom anomalisi varlığının araştırılmasını hedefler. İşte hamileliğin ilk trimesterinde yapılan ikili test hakkında tüm merak edilenler…

İkili Tarama Testi Nedir? Neden Yapılır?

Hamileliğini öğrenmesi ile birlikte sağlık kuruluşlarına başvuran ve gebelik takibi yapılan hastaların ilk trimesterında ikili tarama testi için gün verilir. Bu dönemdeki gebelerin sıklıkla merak ettiği sorular arasında gebelikte ikili test nedir, hamilelikte ikili test kaçıncı haftada yapılır, ikili test hangi haftalarda yapılır, ikili test ense kalınlığı kaç olmalı gibi pek çok konu yer alır.

İkili tarama testi temel olarak en yaygın görülen kromozom bozukluğu olan down sendromunun ve diğer kromozom anomalilerinin, gebeliğin henüz erken haftalarında iken tespit edilebilmesini sağlamak için uygulanan bir tarama türüdür. Test kromozom anomalileri için kesin bir teşhis anlamına gelmez, yalnızca risklerin hesaplanmasına yardımcı olur.

Test sonucunda riskli bulunan gebelerde daha ileri araştırmaların yapılması gerekir. Testin yapılacağı anne adaylarından kan örneği alınır ve incelenmek üzere ilgili laboratuvarlara gönderilerek PAPP-A (gebeliğe özgü plazma protein-A) ve serbest Beta-HCG gibi bazı değerlere bakılır. Kan testine ek olarak detaylı bir ultrason muayenesi uygulanarak bebeğin ense kalınlığı (ense pilisi) ölçülür.

Görüntüleme esnasında CRL (crown rump lengts) olarak da adlandırılan baş – kalça mesafesi ölçümleri de alınır. Biyokimyasal parametreler ile ultrason muayenesinden elde edilen bulgular bir arada değerlendirilerek kromozom anomalileri için risk hesaplaması yapılır.

İkili Tarama Testi Ne Zaman Yapılır?

İkili test ne zaman yapılır sorusuna cevap vermek gerekirse gebeliğin ilk trimesterında, 11 ve 14. haftalar arasında hekim tarafından uygun görülen bir zamanda yapılabileceği söylenebilir.

Tarama testi yapılmadan önce bazı anne adayları bebeğime bir zarar gelir mi, test nasıl yapılır gibi bazı konularda endişelere kapılabilmektedir. Ultrason muayenesi ses dalgaları kullanılarak yapıldığından bebeğe herhangi bir zarar vermez. Bu test sırasında bebeğin uygun pozisyonda olması halinde cinsiyet tespiti de yapılabilir.

Genellikle idrara sıkışık olmak gerekmez, fakat bazı durumlarda bebeğin, plasentanın ve rahimin pozisyonu nedeniyle sıkışık olmanız gerekmesi halinde hekiminiz sizi bilgilendirecektir.

İncelemelerin çok büyük bir kısmı karından ultrasonla (abdominal ultrason) yapılır. Daha detaylı bir görüntü almak gerekirse vajinal ultrasona geçiş yapma ihtimali de söz konusu olabilir. Herhangi bir hazırlık süreci gerektirmeyen ikili tarama testi için randevu saatinden en az 15 dakika önce ilgili tıbbi birimde hazır bulunmanız yeterlidir.

İkili Test Sonucu Ne Zaman Çıkar?

Testi yaptıran birçok anne adayı ikili test sonucu ne zaman çıkar sorusuna yanıt aramaktadır. İkili tarama testinin sonucu işlemin yapıldığı sağlık kuruluşunun çalışma protokollerine göre değişkenlik gösterse de ortalama süreç 2-3 hafta olarak belirtilebilir.

Testin yapılmasının ardından test sonuçlarını ne zaman alabileceğiniz konusunda sağlık profesyonelleri tarafından gerekli bilgilendirmeler yapılabilir. Sonuçları almanızın ardından hekiminize değerlendirme için başvurabilirsiniz.

Kromozom anomalisine ilişkin yapılan risk analizi sonucunda bebeğinizde bir kromozom bozukluğunun olabilme ihtimali tespit edildiyse daha ileri incelemeler için süreç planlanır.

İkili Test Sonucu Örneği

İkili tarama testi sonucu genellikle bir tablo şeklindedir ve yapılan kan testi ile ultrason muayenesinde elde edilen bulguları içerir. Tablonun başında anne adayının ismi, yaşı, kilosu, sigara kullanıp kullanmadığı, örneğin alındığı tarih gibi bazı bilgiler yer alır.

Sonrasında serbest B-HCG ve PAPP-A değerlerine ilişkin kan testinden elde edilen bulgular ve ultrason muayenesi sırasında yapılan ölçümlere ilişkin değerlerin dökümü yapılar.

Tüm bunların ışığında trizomi 18 ve trizomi 21 gibi kromozom bozukluklarına ilişkin yapılan risk analizi bir grafik şeklinde verilir. İkili test ense kalınlığı kaç olmalı diye merak edenler için bu kalınlığın 3 milimetreden az olması gerektiği söylenebilir.

Kalınlığın 3 milimetrerin üzerinde olması, kan parametrelerinin ve baş-kalça mesafelerinin olması gereken değerlerin dışında olması gibi durumlar kromozom hastalıkları için riski artırır ve raporda belirtilir.

Elde edilen sonuca göre daha ileri araştırmaların yapılmasının gerekli olup olmadığına hekim tarafından karar verilir ve gebelik takibi buna göre planlanır.

İkili Tarama Testi Riskli Çıkanlar

İkili test sonucu riskli çıkan gebelerde kromozom anomalili bebek sahibi olma ihtimali söz konusudur. Bu nedenle ikili tarama testi pozitif çıkanlar için daha ileri araştırmaların yapılması gerekir.

Test sonucu yalnızca bir riskten söz eder ve yalnızca bir olasılıktır. Hastalığın var olup olmadığından kesin olarak emin olabilmek için bebeğe ait hücrelerin DNA analizinin çıkarılması gerekir. Bu işlem anne karnında bebeğin içerisinde bulunduğu sıvıdan (amniyon sıvısı) örnek alma işlemi olan amniyosentez veya plasenta biyopsisi yapılabilir.

Amniyosentez daha sık olarak tercih edilir. Fakat her iki araştırma da çeşitli oranlarda bebeği kaybetme riski bulundurduğundan yalnızca testi yaptırmayı kabul eden ve riskli bir tarama sonucu olan anne adaylarına uygulanmalıdır.

35 yaşın üzerinde gebe kalan veya daha önceden kromozom anomalili bebek sahibi olan anne adaylarında kromozom bozukluğu bulunan bebek sahibi olma ihtimali önemli ölçüde arttığından bu anne adaylarında annenin tercihi ve hekimin önerileri doğrultusunda tarama testine başvurmadan doğrudan amniyosentez de yapılması gerekebilir.

İkili Test Riskli Çıkıp Sağlıklı Doğan Bebek Olabilir mi?

Yukarıda da belirtildiği gibi ikili tarama testi yalnızca ortaya bir risk analizi çıkarılması açısından yapılan bir taramadır. Tarama testinde yüksek risk altında görülen gebeliklerde sağlıklı bir bebeğin dünyaya gelmesi mümkün olabileceği gibi risk tespit edilmeyen anne adayları da down sendromlu veya Edward sendromlu bebek dünyaya getirebilir. Fakat 2’li tarama testi sonucunda yüksek risk tespit edilen ve sonrasında amniyosentez yapılan anne adaylarında yüzde doksan ve doksan beş gibi yüksek oranlarla down sendromu gebeliğin bu döneminde tespit edilebilmektedir.

Diğer Tarama Testleri

• Üçlü Tarama Testi

Gebeliğin ikinci trimesterinde yapılan üçlü tarama testi; down sendromu, edward sendromu ve nöral tüp defekti gibi hastalıkların tespit edilmesi için uygulanan bir diğer test türüdür. 15-21. gebelik haftaları arasında yapılan bu test ile birlikte AFP (alfa feto protein), Beta-HCG ve ankonjüge östriol gibi bazı biyokimyasal parametrelerin kandaki değerleri araştırılır. Elde edilen bulgulara göre tıpkı ikili tarama testinde olduğu gibi risk hesaplaması yapılır. Üçlü tarama testi sonucu riskli çıkanlar için de kesin tanı için genellikle amniyosenteze başvurulur.

• Dörtlü Tarama Testi

Dörtlü test nedir sorusunun yanıtı olarak ikinci trimesterde yapılan üçlü tarama testine farklı bir marker olan inhibin A testinin de eklenmesi ile dörtlü tarama testi yapılmış olacağı söylenebilir.

Yine 15-21. gebelik haftaları arasında yapılan bu test üçlü tarama testine göre daha hassas ve belirleyicidir. Dörtlü tarama sonucunda risk tespit edilen anne adaylarında amniyosentez uygulaması yapılmalıdır.

Eğer siz de hamile olduğunuzu öğrendiyseniz, bebeğinizin sağlık durumu hakkında detaylı bilgi almak ve muayeneden geçmek için hekiminize başvurabilirsiniz.

İkili test yaptırmayanlar down sendromu, edward sendromu ve nöral tüp defekti gibi ciddi hastalıkları gebeliğin çok ileri safhalarında veya doğum sonrasında öğrenmek durumunda kalır.

Bunu önlemek için ilk trimesterde ikili tarama testinizi yaptırarak bebeğinizdeki olası hastalık durumlarının erken evrede tespit edilmesini sağlayabilirsiniz.

İkili, üçlü ve dörtlü tarama testlerine ilişkin bilgi almak, detaylı muayeneden geçmek, üçlü tarama testi fiyatı hakkında bilgi almak ve tüm sorularınız için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.