Hamilelikte (Gebelikte) Yüksek Tansiyon; Hamilelik, heyecanlı olduğu kadar titizlikle izlenmesi gereken, çeşitli sağlık problemleriyle karşılaşma ihtimalini de barındıran bir süreçtir. Bu süreçte karşılaşılan sorunlardan biri de hamilelik tansiyonudur.

Bu sorun, hamileliğin genellikle 20. haftasından itibaren ikinci ya da üçüncü trimesterde ortaya çıkar ve hafif veya şiddetli seyredebilir. Tansiyon bazı gebelerde birdenbire yükselirken, bazılarında yavaş ama istikrarlı bir şekilde yükselir.

Doktor, rutin gebelik kontrollerinde kan basıncını kontrol eder ve gerekirse müdahalede bulunur. Gebelikte çıkan tansiyon tedavi edilmediği takdirde preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) gibi ciddi sorunlara yol açarak hem gebe hem de bebek için tehlikeli olabilir.

Hamilelikte (Gebelikte) Yüksek Tansiyon Neden Olur?

Gebelikte yüksek tansiyon neden olur sorusunun cevabı kesin olarak bilinmemektedir. Hamilelerin sadece %2 ila 8’inde görülen bu rahatsızlık için risk oluşturabilecek bazı faktörler şunlardır:

• Aşırı kilolu olmak (obezite),
• 20 yaş altı ve 40 yaş üstü gebelik,
• Hipertansiyon ve böbrek hastalıkları geçmişi,
• İkiz veya daha fazla bebek taşıyor olmak,
• Genetik faktörler,
• İlk hamilelik olması,
• İki hamilelik arasında 2 yıldan az, 10 yıldan fazla zaman olması,
• Bir önceki hamilelikte yüksek tansiyon sorunu yaşamış olmak,
• Kanda pıhtılaşma bozukluğu, diyabet, migren hastası olmak,
• Bağışıklık sistemi sorunları,
• Plasentaya giden kan damarlarının dar olması.

Hamilelikte (Gebelikte) Yüksek Tansiyonun Belirtileri Nelerdir?

Gebelikte 20. hafta geçilmişse ve anne adayında geçmeyen baş ağrısı, ellerde ve yüzde ani ödem, solunum zorluğu, kusma ve baş dönmesi, ani ve hızlı kilo artışı, omuzda ve üst karın bölgesinde ağrı, şiddetli görme bozukluğu, gözlerin önünde uçuşan noktalar görmek, daha az idrara çıkma, fazla miktarda protein kaybı görülüyorsa hamilelik tansiyonu ile yakından ilişkili olan preeklampsiden şüphelenilmelidir.

Bu semptomlardan bazıları, bulantı ve kusma gibi, normal hamilelik belirtileri de olduğu için gebelik tansiyonu sorununu anlamak kolay olmayabilir. Şiddetli görme bozukluğu, inatçı ve yoğun baş ağrısı, rahatsız edici derecede solunum sıkıntısı yaşanıyorsa hiç zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Anne adaylarının en sık sorduğu sorulardan biri de hamilelikte 14/9 tansiyon normal mi sorusudur. Dört saat ara bırakılarak yapılan iki tansiyon ölçümünde gebenin kan basıncı 14/9 veya üzerindeyse, bu olağandışı bir durum olarak kabul edilir. Doktor bu ilk bulgudan sonra gebelik tansiyonu olup olmadığından emin olmak için kan testleri, idrar testi, fetüs ultrasonu, nonstres testi, biyofizik profil gibi ek testler yapabilir.

Hamilelikte Yüksek Tansiyon Hangi Sorunlara Yol Açabilir?

Gebelik sürecinde kan basıncının yükselmesi kısa ve uzun vadede farklı sorunlara yol açabilir. Kısa vadede plasentanın rahim duvarından ayrılıp ağır kanamaya neden olmasına yol açan plasenta ayrılmasına, nadir görülen ve tehlikeli bir karaciğer rahatsızlığı olan HELLP sendromuna, ayrıca tıbbi dilde eklampsi olarak geçen ve nöbetlerle seyreden şiddetli preeklampsiye, yani gebelik tansiyonuna sebebiyet verebilir.

Uzun vadede ise yaşlılık döneminde daha yüksek kalp ve damar hastalıkları, kalp krizi, beyin hasarı, böbrek sorunları ve yüksek tansiyon riskini tetikleyebilir.

Hamilelikte yüksek tansiyon anne kadar bebek için de risk içerir. Gebelikte, özellikle şiddetli seyreden yüksek tansiyon durumunda doğumun zamanından önce gerçekleşmesi gerekebilir. Bu sebeple de bebeğin doğum kilosu düşük olabilir.

Hamilelikte yüksek tansiyon ayrıca, anne ve bebek arasındaki bağlantıyı kuran plasentaya (bebeğin eşi) kan akışını azaltabilir ve bu da bebeğin yetersiz besin ve oksijen almasına yol açabilir. Dolayısıyla bebeğin gelişiminde yavaşlamaya sebep olabilir.

Hamilelikte (Gebelikte) Yüksek Tansiyon Nasıl Geçer?

Hamilelikte yüksek tansiyona ne iyi gelir sorusu da anne adayları tarafından sıkça sorulur. Eğer kan basıncı yükselmesi sorunu hamileliğin ortalarında ve hafif seyirli olarak görülürse, en faydalı tedavi gebenin bol bol istirahat etmesidir.

Böylece kan basıncı düşerek normal seviyelere inebilir. Sorun şiddetli seyrediyorsa, yukarıda belirttiğimiz belirtiler ciddi şekilde görülüyorsa ve preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) ortaya çıkmışsa anne adayının doktor tarafından çok yakından takip edilmesi gerekir.

Sıkça yanıt aranan bir başka soru ise hamilelikte çıkan yüksek tansiyon ne zaman geçer sorusudur. Eğer yüksek tansiyon gebeliğin ikinci yarısında, hiçbir ön belirti göstermeden ortaya çıkarsa buna gestasyonel yüksek tansiyon denir ve bebeğin doğumundan sonra geçmesi beklenir.

Şayet anne adayında gebelikten önce kronik yüksek tansiyon varsa, bu durum bebeğin doğumundan sonra da sürer. Kronik yüksek tansiyon gebelikte bebeğin gelişimini etkileyeceği için bu tip anne adaylarının sürekli kontrol altında tutulması gerekir.

Hamilelikte Yüksek Tansiyonu Olan Anne Adaylarına Öneriler

Yüksek tansiyon sorunu yaşayan anne adaylarının aklından gebelik tansiyonunu ne düşürür sorusu bolca geçer. Bu tip gebeliklerde anne adayının açık havada kısa yürüyüşler yapması, bol miktarda sıvı tüketmesi, kendisini gerginlik ve stres yaratan durumlardan uzak tutması faydalı olacaktır. Anne adayının ayrıca beslenmesine de dikkat etmesi önerilir.

Aşırı kilo almak da tansiyon açısından risk yarattığı için doktor kontrolünde gebelik diyeti uygulanabilir. Yumurta, süt, et, yoğurt gibi protein içeren gıdaların bu dönemde özellikle ellerde ve yüzde oluşan ödemlerin önüne geçtiği bilinir.

Gebe, doktoruna danışarak tansiyon düşürücü etkisi ile bilinen narenciye, kereviz, pancar, ıspanak, chia tohumu, Antep fıstığı, havuç, fasulye, mercimek gibi baklagiller; sarımsak, kiraz, vişne, kabak çekirdeği, domates ve kişniş, çörekotu, tarçın, safran baharatlarını tüketebilir. Annenin gebelik süresince sol tarafına yatması da fayda sağlayacaktır.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.