Bizi Takip Edin!
Hasta hikayeleri, bilgilendirici videolar ve çok daha fazlası sosyal medya hesaplarımızda
B12 vitamini, insan vücudu tarafından sentezlenemeyen ve besinlerle birlikte vücuda yeterli miktarda alınması gereken bir vitamin türüdür. Sağlık açısından oldukça önemli ve yaşamsal görevlere sahip olan bu vitamin, suda çözünen vitamin türleri arasında yer alır.
Sinir sisteminin yapısının ve fonksiyonlarının korunabilmesi için mutlaka yeterli kadar alınması gereken B12 vitamininin, bağışıklık sisteminde ve kan üretiminde de önemli görevleri vardır.
Yalnızca hayvansal kaynaklı besinlerde bulunması nedeniyle, vejetaryen ve vegan beslenen bireylerde ya da et, yumurta, balık ve diğer hayvansal besinleri yeteri kadar tüketmeyen bireylerde de eksikliği görülebilir.
Eksikliği halinde bağışıklık sisteminin zayıflaması pernisiyöz anemi adı verilen bir kansızlık türünün ortaya çıkması, unutkanlık ve konsantrasyon güçlüğü ile bilişsel fonksiyonların zayıflaması gibi birçok önemli olumsuzluk baş gösterir.
Tüm bunların yanı sıra gebelik döneminde de B12 vitamininin yeterli miktarda alınması büyük bir öneme sahiptir. Planlı gebeliklerde birkaç ay önceden folik asit, iyot gibi mikro besin ögelerine ek olarak başlanan B12 takviyeleri, nöral tüp defekti olarak adlandırılan ve ciddi anomalilere neden olan doğumsal hastalığın oluşumunu önlemede etkilidir.
Yeterli alımının önemli olması kadar B12 yüksekliği durumunun önlenmesi de gereklidir. Kanda B12 vitamininin olması gerekenin çok üzerine çıkması birtakım toksik etkilere neden olabilir. İşte B12 yüksekliği nedenleri, B12 yüksekliği ve bu vitamine dair bilinmesi gereken her şey…
Tüp bebek yaptıran hastalarımızın hikayelerini izlemek için tıklayın.
B12, B grubu vitaminleri arasında yer alan ve kobalamin olarak da adlandırılan bir tür suda çözünen vitamin türüdür. İnce ve kalın bağırsaklarda bulunan bakteriler tarafından az miktarda B12 vitamini sentezlenebilse de bunun vücutta kullanılabilirliği oldukça düşüktür.
Vücutta çok az miktarlarda (yaklaşık 4 mg kadar) depolanabilmekle birlikte tamamen dışarıdan alınması elzem olan bir mikro besin ögesidir. Kobalamin olarak adlandırılmasının nedeni yapısında bulunan kobalt elementidir.
Serum B12 referans değerleri laboratuvardan laboratuvara değişkenlik gösterebilse de ortalama olarak 187-883 pg/mL aralığında olması beklenir.
Kandaki vitamin miktarının bu değerin altında olması B12 eksikliği, üzerinde olması ise B12 yüksekliği olarak adlandırılır. Dolayısıyla B12 yüksekliği kaç olmalı sorusuna yanıt arayan kişiler için 883 pg/mL’nin altı yanıt olarak verilebilir.
B12 yüksekliği nedir sorusuna yanıt vermek gerekirse, kandaki B12 düzeyinin olması gereken değer aralığının üzerine çıkması olarak belirtilebilir. Bu durum sürekli ilaç kullanımı olmayan sağlıklı bireylerde oldukça nadir olarak görülen bir durumdur.
Bu durumun ortaya çıkmasında rol oynayabilecek nedenler bilinçsiz B12 takviyesi kullanımı veya herhangi bir hastalıktır. Özellikle böbrek ve karaciğer yetmezliği bulunanlarda, kan kanserleri başta olmak üzere bazı kanser türlerinde B12 yüksekliğine rastlanabilmektedir.
Buna ek olarak sürekli olarak hayvansal kaynaklı besinleri tüketenlerde veya protein diyeti uygulayan kişilerde de B12 yüksekliğine rastlanabilir.
Kanda B12 vitamininin seviyesindeki yükselme, B12 vitamini yüksekliği zararları olarak tanımlanabilecek bazı olumsuzlukları da beraberinde getirebilir. Bunlardan en yaygın olanları stres, panik atak, uyku düzenine ilişkin bozukluklar, mide bulantısı ve kusma, ishal, karın ağrısı, aknelenme gibi bazı sorunlardır.
Kandaki B12 vitamini seviyesi yüksek bulunan kişilerde, B12 vitamin yüksekliği tedavisi planlanmadan önce bu yükselmeye neden olan sorunun tespit edilmesi gerekir.
Söz konusu yüksekliğe neden olan altta yatan bir hastalığın bulunması halinde buna yönelik olarak tedavi başlatılmalıdır. Herhangi bir hastalık söz konusu değilse ve bilinçsiz B12 takviyesi alımı varsa durdurulmalı, bunun haricinde beslenme düzeni araştırılmalıdır.
Bir hastalık durumu söz konusu değilse B12 içeriği yalnızca gereksinim kadar olan bir beslenme programının uygulanması ve takviyelerin kesilmesi ile B12 seviyesi normal aralığa indirgenebilir.
B12 yüksekliği kaşıntı yapar mı sorusu birçok kişi tarafından merak edilen konulardan bir tanesi olmakla birlikte çok karşılaşılmasa da vitamin eksikliklerinin her hastada farklı belirtilere neden olabileceği unutulmamalı ve böyle belirtilerin yaşanması halinde hekimlere başvurulması gerektiği bilinmelidir.
B12 eksikliği, yüksekliğine oranla çok daha sık rastlanan bir durumdur. Kandaki B12 vitamini seviyesindeki düşüşte iki farklı nedenden bahsedilebilir. Bunlardan ilki, beslenmeyle yeterli düzeyde B12 vitamininin vücuda alınmamasıdır. Hayvansal kaynaklı besinlerin yeteri kadar tüketilmemesi veya gebelik, emzirme gibi nedenlerle artmış olan B12 vitamini ihtiyacını karşılayabilecek düzeyde tüketilmemesi bunun en yaygın nedenidir.
İkinci neden ise sindirim sistemine ilişkin bir hastalıktan dolayı besinlerle alınan B12 vitamininin vücut tarafından yeterince emilememesi ve kullanılabilirliğin azalmasıdır.
Dolayısıyla beslenme düzenine bakıldığında B12 kaynaklarını yeteri kadar tüketmekte olduğu görülen veya B12 takviyelerine yeterli yanıt alınamayan hastalarda olası gastrointestinal sistem hastalıklarını araştırma amacıyla mide endoskopisi veya kolonoskopi gibi tanı yöntemlerine başvurulması gerekebilir.
Kan sayımına bakıldığında anemi belirtilerinin görülmesi halinde B12 eksikliği anemisi tedavisi olarak bir an önce gerekli takviyelerin yapılmasında fayda vardır.
B12 eksikliği anemisi tedavi edilmezse ne olur sorusu birçok belirti yaşayan hasta tarafından merak konusudur. Kansızlık birçok vücut fonksiyonunun normal şekilde yerine getirilmesini zorlaştıran, aynı zamanda birçok hastalığa da davet oluşturan bir sağlık sorunudur.
Bu nedenle vitamin B12 eksikliği tedavisi oldukça önemli ve gereklidir. Vitamin B12 eksikliği ne kadar sürer sorusuna yanıt olarak en az üç ay devam ettirilmesi gereken bu tedavinin kan değerlerine bakılarak daha uzun süre devam ettirilmesi gerekebileceği söylenebilir.
B12 vitamininin vücuttaki faydaları saymakla bitmez. Kırmızı kan hücrelerinin üretiminde, sinir sisteminde elektriksel sinyal iletiminin hızlandırılmasında görev alan, magnezyum ve çinko gibi minerallerin fonksiyonlarına yardımcı olan, miyelin ve DNA sentezinde folat ile birlikte rol oynayan B12 vitamini vücudun normal fonksiyonlarının yürütülmesinde oldukça hayati bir öneme sahiptir.
Eksikliği halinde tüm bu işlevlerde aksamalara neden olarak öncelikle pernisiyöz anemi olarak adlandırılan anemi türüne, ek olarak bilişsel fonksiyonların güçleşmesi, sinir iletimindeki bozukluğa bağlı olarak da vücudun pek çok fonksiyonunun aksamasına yol açar. Bu nedenle B12 vitamininin yeterli miktarda vücuda alınması oldukça önemlidir.
B12 vitamininde yetersizliğin söz konusu olduğu hastalarda B12 düzeyini arttırmaya yönelik birtakım önerilerde bulunulabilir. Sınırın az miktarda altında olan B12 seviyelerine sahip hastalarda hafif bir yetersizlik bulunduğundan bunun yalnızca beslenme önerileri ile düzeltilmesi mümkün olabilir.
Bu durumda B12 içeriği yüksek olan besinlerce zenginleştirilmiş bir beslenme programının uygulanması yeterlidir. Fakat ciddi düzeyde B12 yetersizliği bulunan hastalarda B12 takviyesi olarak adlandırılan bazı vitamin takviyeleri, beslenme programına ek olarak mutlaka alınmalıdır.
B12 takviyesinin ağız yoluyla alınan bazı hap ve tabletler şeklinde veya enjeksiyon yöntemiyle uygulanması mümkündür. B12 ilacı olarak da adlandırılan bu takviyeler vitamin eksikliği hafif düzeyde ise ağız yoluyla alınan haplar daha sık olarak tercih edilir.
Yetersizlik daha ileri düzeyde ise veya B12 vitamininin sindirim sisteminden emilimine ilişkin sorunlar mevcut ise genellikle kas içi (intramuskuler) enjeksiyonlar şeklinde B12 takviyesi yapılır.
Genellikle öncelikle günde bir, sonra haftada bir, sonra ise ayda bir enjeksiyon yöntemi ile B12 seviyesi normal aralıklara çıkarılır. Enjeksiyon yöntemi kandaki vitamin seviyesini daha hızlı yükseltebilmesi nedeniyle vitamin seviyesini bir an önce normale ulaştırabilmek adına daha sık olarak tercih edilir.
B12 düşüklüğü, özellikle hamilelik döneminde oldukça risklidir. Nöral tüp defekti olarak adlandırılan sinir sisteminin anne karnında olması gerektiği gibi gelişememesine bağlı olarak oluşan hastalığı önlemek adına hamilelikte folik asit ve B12 gereksiniminin tam olarak karşılanması çok önemlidir. Bu nedenle Hamilelikte B12 hapı kullanımı genellikle önerilir.
Haplar haricinde hamile olduğu öğrenilen ve B12 yetersizliği teşhisi alan anne adaylarında bir an önce vitamin seviyesini normale çekmek adına hamilelikte B12 iğnesi kullanımı da önerilebilir.
Vitamin B12 eksikliği anemisi hamilelerde ve özellikle de ilk üç ayda görülmesi halinde oldukça risklidir. Bu açıdan bakıldığında gebeliklerin planı olarak gerçekleşmesi ve birkaç ay öncesinden B12 seviyesinin kontrol altında tutulması, olası eksikliklerin gebelikten önce tedavi edilmesi büyük bir öneme sahiptir.
Hamilelik öncesinde ve hamilelik sürecinde B12 vitamini yeterli seviyede olan anne adaylarında rutin sağlık önerilerine bağlı B12 takviyelerinin kullanımı ile birlikte B12 vitamini yüksekliği durumu da görülebilmektedir.
B12 vitamini yüksekliğine bağlı belirtiler görülen anne adaylarında B12 takviyelerinin kullanımı söz konusu olması halinde genellikle bunların kesilmesi önerilir.
Aynı zamanda hamileliğin öğrenilmesi ile birlikte B12 seviyelerine bakılan anne adaylarında bu değerlerin oldukça yeterli ve üst sınıra yakın olması halinde B12 takviyelerinin kullanımına gerek kalmayabilir. Bu konuda hekim önerilerine göre hareket etmekte fayda vardır.
B12 seviyeleri için hamileliğe özel net olarak belirlenebilmiş değerler söz konusu değildir. Fakat sağlıklı bireylere oranla bebeğin büyüme ve gelişiminden kaynaklı gereksinimler de eklendiğinden B12 gereksiniminin bir miktar artmış olduğu söylenebilir.
Dolayısıyla hamilelerde B12 seviyesinin 200-300 pg/mL’nin üzerinde tutulması esastır. Hamilelikte B12 kaç olmalı sorusuna yanıt olarak bu değerlerin üzerinde olması gerektiği belirtilebilir.
Dolayısıyla hekim tarafından önerilmesi halinde vitamin takviyelerinin düzenli olarak kullanımına dikkat edilmeli, besinlerle de vitamin gereksinimini karşılamaya yönelik gereken özenin gösterilmesi gerekmektedir.
Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.
Danışmak istediğiniz konularla ilgili en kısa sürede sizi arayalım.
Tüm hakları saklıdır © 2010 - 2024 Bahçeci Sağlık Grubu.