Tüp Bebek Nedir? Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tüp bebek, çocuk sahibi olmakta güçlük çeken çiftler için uygulanan bir yardımcı üreme yöntemidir. Tıp dilinde IVF (In Vitro Fertilizasyon) olarak bilinen bu yöntemde, kadından alınan yumurtalar ile erkekten alınan spermler laboratuvar ortamında döllendirilir. Oluşturulan embriyo, gelişimi takip edildikten sonra anne adayının rahmine transfer edilir.

Tüp bebek tedavisi, özellikle doğal yolla gebelik elde edilemeyen durumlarda gebelik şansını artırmak amacıyla uygulanır.

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Tüp bebek tedavisi, kadın ve erkek üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında döllenmesiyle oluşturulan embriyoların rahme transfer edilmesini içeren yardımcı üreme yöntemidir. IVF (In Vitro Fertilizasyon) olarak da adlandırılan bu tedavi, doğal yollarla gebelik elde edemeyen çiftlere uygulanır.

Tedavi sürecinde, kadından toplanan yumurtalar ile erkekten alınan spermler laboratuvar ortamında bir araya getirilir. Gelişen embriyolar belirli bir süre takip edildikten sonra, en sağlıklı olanlar anne adayının rahmine yerleştirilir. Bu yöntemle, gebelik oluşumu desteklenerek çiftlerin çocuk sahibi olmaları amaçlanır.

Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır? Adım Adım Tedavi Süreci

Tüp bebek, kadından toplanan yumurtaların laboratuvar ortamında spermle döllenerek embriyo oluşturulması ve bu embriyonun rahme transfer edilmesiyle gerçekleşen bir tedavi yöntemidir. Süreç; yumurta geliştirme, toplama, döllenme ve transfer adımlarından oluşur.

Bahçeci tüp bebek aşamaları aşağıda detaylı şekilde açıklanmıştır:

1. Adım: Bahçeci Hekimleri ile Görüşme, Muayene ve Testler

İlk görüşmede, tedaviye başlamak isteyen çifte kısırlığın sebepleri anlatılır. Yapılacak testler konusunda detaylı bilgi verilir. İlk görüşmede hem kadın hem erkeğin bulunması bilgilendirme ve soruların cevaplanması için önemlidir.

• Kliniğe gelirken hasta o zamana kadar yapılmış olan tüm tetkiklerini, varsa rahim filmini, geçirilmiş operasyonlara veya önceki infertilite tedavilerine ait raporlarını beraberinde getirmelidir.
• Ayrıca çiftlerde kalp hastalığı, diyabet gibi farklı bir hastalık varsa bunlarla ilgili rapor ve bilgilerin de doktora ulaştırılması gerekmektedir.
• İlk muayene için adetin belli bir gününde olma zorunluluğu yoktur. Herhangi bir günde de bu değerlendirme yapılabilmektedir.
• Ayrıntılı jinekolojik muayene ve ultrasonografinin ardından gerekli görülürse ek testler istenebilmektedir. Hedef, öncelikle kısırlık nedenlerini ortaya koymaktır.
• Hasta için uygun olan tedavi şekli seçilir ve uygun zamanda, uygun teknikler ile tedavi uygulanır.

Tüp Bebek Tedavisine İlk Defa Başlayacak Olan Kadın Hastalar için Testler

• Anti HCV
• Anti-HIV 1-2
• HBsAg
• Prolaktin
• Rubella IGG
• Serbest T3
• Serbest T4
• Hemogram
• Anti Müllerian Hormon (AMH)
• FSH
• LH
• Estradiol (E2)
• Progestron (P4)

Tüp Bebek Tedavisine İlk Defa Başlayacak Olan Erkek Hastalar için Testler

• HBsAg
• Anti HCV
• Anti- HIV 1-2
• Spermiyogram

2. Adım: Kontrollü Yumurta (Ovaryen) Büyütme Tedavisi

Anne adayı, adetin ikinci ya da üçüncü günü muayeneye gelir ve ultrasonda yumurtalıkların durumu değerlendirilir. Hastanın durumuna göre o gün içinde hormon değerlerine de bakılabilir.

• Sonuçlara göre hekim, hastanın yumurtalıklarının uyarılarak çok sayıda yumurta gelişimini sağlamak amacıyla bazı hormon ilaçları verir ve ilaçlarla ilgili hastaya bilgilendirme yapılır.
• FSH, HMG içeren hormon iğneleri ile yumurtalıklar düzenli bir şekilde uyarılır ve çok sayıda folikül (içinde yumurta hücresi olduğu düşünülen kesecikler) gelişimi sağlanır.
• Gelişen folikül sayısı tedavide başarı şansını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle hormon iğnelerinin başlangıç dozu kadının yaşı, kilosu, varsa önceki tedavilerine göre belirlenir.
• Folikül gelişim takibi kanda östrojen düzeyi ve ultrasonografide folikül sayısı ve boyutları ölçülerek yapılmakta ve bu verilerin birlikte değerlendirilmesi ile FSH, HMG içeren iğnelerin dozu yumurta geliştirilme aşaması süresince belirlenmektedir.
• Yaklaşık 8-10 gün süren hormon iğnelerinin kullanımının ardından foliküllerin en büyüğü 18-20 mm boyutlarına ulaştığında çatlatma iğnesi uygulanır.

3. Adım: Yumurta Toplama ve Sperm Alımı İşlemi

Bir tüp bebek tedavisi içerisinde geliştirilen yumurtaların dış ortama alınmasına yumurta toplama (OPU) işlemi denmektedir.

• Çatlatma iğnesinden yaklaşık 34-36 saat sonra yumurtalar, genel anestezi altında kısa süreli bir cerrahi işlem ile vajinal yoldan toplanır.
• Yumurta toplama işlemi genel anestezi altında yapılan ağrısız ve yaklaşık 10 dakika süren bir işlemdir.
• İşlemin ardından 2 saat kadar klinikte dinlendikten sonra hasta evine dönebilmektedir. Laboratuvar ortamına alınan yumurtalar mikroenjeksiyon işlemi için hazırlanır.
• Erkek hasta sperm odasında, geniş ağızlı ve steril bir kap içerisine mastürbasyon yoluyla sperm örneği verir. Mastürbasyon sırasında kayganlaştırıcı madde, sabun ve benzeri öldürücü maddeler olmamalıdır.
• Alınan sperm laboratuvara iletilir ve burada gerekli işlemlerin ardından dölleme işlemine geçilir.

4. Adım: Bahçeci Laboratuvarlarında Dölleme İşlemi

Yumurtalar laboratuvarda mikroskop altında değerlendirilerek uygun olanlar, seçilmiş spermlerle döllenerek embriyo gelişimi için gözlem altına alınır. Dölleme işlemi için 2 farklı metot kullanılır.

• Klasik tüp bebek uygulamasında, sperm ve yumurta hücreleri aynı ortam içerisine bırakılır ve hareketli spermlerin doğal ortamlarında yumurtaya ulaşarak döllemesi sağlanır.
• Mikroenjeksiyon yöntemindeyse seçilmiş sperm hücresi yumurta içerisine mikrokanüller kullanılarak enjekte edilir. Tedavide hangi yöntemin kullanılacağına çiftlerin yumurta ve sperm özellikleri ile daha önceki tedavi hikayeleri değerlendirilerek karar verilir.
• Dölleme işlemi sonrası yumurtalar inkübatör adı verilen ve rahim ortamını en iyi şekilde taklit etme amacı ile üretilmiş özel cihazlar içerisine alınır ve embriyo gelişimi günlük olarak takip edilir.
• Günlük takiplerin amacı rahme tutunma olasılığı en yüksek ve en kaliteli embriyonun seçilmesidir.
• Bahçeci laboratuvarında embriyoların büyütülmesi, takibi ve seçilmesi aşamalarında dinamik embriyo görüntüleme sistemleri barındıran özel inkübatör cihazları kullanılmaktadır.
• Embriyoskop olarak da bilinen bu cihazlar ile embriyolar bulundukları ortamda herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek kalmadan canlı olarak izlenebilmekte ve böylece gebelik oluşturma potansiyeli en yüksek embriyonun seçimi daha doğru ve daha güvenli yapılabilmektedir.

5. Adım: Embriyo Transferi

Embriyo transferi tedavinin en kısa fakat en önemli aşamasını oluşturmaktadır. Tüm tedavi boyunca geliştirilip seçimi yapılmış bir embriyonun veya embriyoların rahme transferinin doğru zamanda veya uygun şartlarda yapılamaması tüm tedavi başarısını riske atabilmektedir.

Bu nedenle embriyo kalitesi ve seçimi kadar transferi yapan doktorun bu konudaki tecrübesi ve başarısı da son derece önem taşımaktadır.

• Genellikle ağrı ve acı hissedilmeyen transfer işleminde çok nadir durumlarda anestezi kullanılmaktadır.
• Embriyo sayısına ve gelişimine, yaşa, geçmiş deneme sayılarına ve diğer pek çok parametreye göre OPU (yumurta toplama işlemi) sonrası 2 ila 6. günler arasında gerçekleştirilmektedir.
• Belirli bir olgunluğa erişmiş olan embriyo özel bir katater yardımıyla rahim içerisine yerleştirilir.
• Transfer sonrası eğer halen laboratuvarda gelişimi devam eden iyi kalite embriyolar mevcutsa bu durum çiftlere iletilir. İstenmesi halinde embriyolar dondurularak daha sonra kullanmak üzere merkezimizde saklanabilir.
• Embriyoların dondurularak saklanacak olması ek bir tedavi şansı sağlayabilmesi açısından son derece önem taşımaktadır.

6. Adım: Transfer Sonrası İlaç Tedavisi

Transfer sonrası embriyonun rahim içerisine tutunmasının desteklenmesi için ilaç tedavisine başlanır. Doktorumuz bu konuda sisi detaylı olarak bilgilendirir, ilaçların dozu ve uygulaması konusunda gerekli açıklamaları yapar.

• Genellikle tedaviniz süresince kullanmakta olduğunuz hormon iğneleri ve haplarına transferden sonra da devam edilir.
• Gebelik testini yaptıracağınız güne kadar bu ilaçlara devam etmeniz gerekmektedir. Embriyo transferi sonra göğüslerde hassasiyet, pembe- kahverengi lekelenmeler ve kasıkta ağrı görülebilir, bunlar normaldir.
• Şikayetlerinizi artması halinde doktorunuza başvurabilirsiniz.

7. Adım: Transferden Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler

İşlemden sonra hasta merkezde yarım saat istirahat etmelidir. Evdeki 1 günlük dinlenme sürecinden sonra ağır kaldırmaktan ve ani hareketlerden kaçınarak günlük yaşamına devam edebilir.

• İşe gidebilir, seyahate çıkabilir. Şehir dışından gelen çiftlerin transfer sonrasında 2-3 saatlik mesafelere yolculuk etmesinde sakınca bulunmamaktadır.
• İşlem sonrasında hastaya ilaç kullanımıyla ilgili verilen bilgiler hasta tarafından sonraki günlerde doğru bir şekilde uygulanmalıdır.
• Sigara, kahve ve alkol kullanılmamalı, test gününe kadar cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Hastaya hafif tempoda yürüyüşler ve sağlıklı beslenme tavsiye edilir.

8. Adım: Gebelik Testi

Transfer işleminden 11 gün sonra anne adayı kliniğimize gelir ve Beta HCG testi uygulanır. Bu test kan örneği alınarak yapılmaktadır. Bazı durumlarda iki gün sonra testin tekrarlanması istenebilir.

• Ev tipi idrar testi ile de gebelik öğrenilebilmektedir ancak bu testler kesin sonucu yansıtmayabilir. Bu nedenle gebeliğin anlaşılması için Beta HCG testi yapılmalıdır.

Tüp bebek yaptıran hastalarımızın hikayelerini izlemek için tıklayın.

Tüp Bebek Tedavisi Kimlere, Hangi Durumlarda Uygulanır?

Tüp bebek tedavisi; doğal yollarla gebelik oluşmayan, üreme sağlığında belirli engeller tespit edilen ya da gebelik öncesinde genetik veya medikal risk taşıyan çiftlere uygulanır.

Kadın 35 yaşın altındaysa, korunmasız ve düzenli ilişkiye rağmen 1 yıl; 35 yaş ve üzerindeyse 6 ay içinde gebelik oluşmamışsa uzman değerlendirmesi önerilir.

Yapılan muayene ve testler sonucunda aşağıdaki durumlar söz konusuysa tüp bebek tedavisi planlanabilir:

Kadınlar için:

• Yumurta rezervinin düşük olması (AMH seviyesi düşüklüğü)
• Düzensiz adet döngüsü, hormonal dengesizlikler
• Endometriozis (çikolata kisti)
• Geçirilmiş yumurtalık iltihabı veya dış gebelik
• Karın ameliyatı sonrası tüplerin yapışması
• Spiral kullanımı sonrası komplikasyonlar
• Cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü

Erkekler için:

• Sperm sayısı, hareketi veya şekil bozuklukları
• Testis travması veya geçirilmiş kabakulak
• İnmemiş testis ameliyatı
• Cinsel işlev bozuklukları
• Radyasyon veya kimyasala maruz kalma
• Ailede infertilite öyküsü

Diğer özel durumlar:

• Genetik hastalık taşıyıcılığı (kistik fibrozis, talasemi vb.)
• Preimplantasyon genetik tanı (PGT) gerektiren durumlar
• Kanser tedavisi öncesi doğurganlığın korunması
• Açıklanamayan kısırlık (tüm testler normal olmasına rağmen gebelik elde edilememesi)

Tüp Bebek Yaptıranlar

Tüp Bebek Tedavi Süreci Ne Kadar Sürer?

Tüp bebek tedavisi genellikle anne adayının adet döngüsünün 2. veya 3. gününde başlar. Bu dönem, yumurtalıkların hormon iğneleri ve ilaçlarla uyarılarak olgun yumurtaların geliştirilmesi açısından en uygun zaman aralığıdır.

Tedavi sürecinde yumurta gelişiminin takibi için belirli aralıklarla muayene, kan tahlili ve ilaç kontrolleri yapılır. Yumurtaların istenen olgunluğa ulaşmasının ardından yumurta toplama ve embriyo transferi işlemleri gerçekleştirilir.

Tüm bu aşamalar dikkate alındığında, tüp bebek tedavisi ortalama olarak yaklaşık 3 haftada tamamlanmaktadır. Ancak bu süre, hastanın bireysel durumuna ve uygulanan protokole göre değişkenlik gösterebilir.

Tüp Bebekte Başarı Oranı Nedir?

Tüp bebek tedavisinde başarı oranı; anne adayının yaşı, yumurta kalitesi, kısırlık nedeni ve genel sağlık durumu gibi birçok faktöre bağlı olarak değişir. En belirleyici etken, kadının yeterli sayıda ve kaliteli yumurtaya sahip olmasıdır.

Yumurta rezervi yaşla birlikte azaldığı için, özellikle 35 yaş üstü kadınlarda başarı şansı düşebilir. Bu nedenle çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin tedaviye zaman kaybetmeden başlaması başarı oranını önemli ölçüde artırır.

Tüp Bebekte Başarıyı Etkileyen Faktörler

• Kadın yaşı: 35 yaş altındaki kadınlarda başarı şansı daha yüksektir.
• Yumurta ve embriyo kalitesi: Sağlıklı döllenme ve tutunma için önemlidir.
• Kısırlık nedeni: Açıklanamayan infertilite veya hafif sorunlarda başarı daha yüksektir.
• Daha önce doğum yapmış olmak: IVF başarısını olumlu etkileyebilir.
• Yaşam tarzı faktörleri: Sigara, obezite, alkol ve yüksek stres başarı oranını olumsuz etkileyebilir.
• Beslenme ve egzersiz: Omega-3, folik asit, protein açısından zengin bir diyet ve düzenli egzersiz önerilir.
• Multivitamin ve destekleyici tedaviler: D vitamini, koenzim Q10 gibi destekler yumurta ve sperm kalitesini artırabilir.

Başarıyı artırmak adına tüp bebek tedavisine başlamadan önce yaşam tarzı düzenlemeleri, sağlıklı kilo aralığına ulaşmak ve sigarayı bırakmak gibi adımlar önem taşır.

Uzman Bahçeci ekibine ulaşmak için tıklayın. 

Tüp Bebek Tedavisine Nasıl Hazırlanılır?

Tüp bebek tedavisinde başarı şansını artırmak için çiftlerin, tedaviye başlamadan yaklaşık 3 ay önce sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeleri önerilir. Bu süreç, hem yumurta hem de sperm kalitesini olumlu yönde etkileyebilir.

Sigarayı bırakmak, tedavi öncesi yapılması gereken en önemli yaşam tarzı değişikliklerinden biridir. Sigara, hem kadın yumurtalık rezervini hem de erkek sperm kalitesini olumsuz etkiler. Aynı şekilde alkol tüketimi de sınırlandırılmalı veya tamamen bırakılmalıdır.

Tüp Bebek Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Düzenli ve dengeli beslenme: Bol meyve, sebze, tam tahıllar ve Omega-3 içeren besinler tercih edilmelidir.
• Fiziksel aktivite: Yürüyüş, bisiklet, yüzme gibi hafif egzersizler önerilir.
• Fazla kilolardan kurtulmak: Obezite, tedavi başarısını azaltabilir.
• Stres yönetimi: Yoga, meditasyon ve gevşeme teknikleri stresi azaltarak hormon dengesini korumaya yardımcı olur.
• Yeterli uyku ve düzenli yaşam: Biyolojik ritmin korunması hormon üretimi için önemlidir.

Bu önlemler, hem tedaviye hazırlık sürecini destekler hem de gebelik şansını artırır.

Tüp Bebek Tedavilerinde Transfer Edilecek Embriyolara Neye Göre Karar Verilir?

Tüp bebek tedavisinde rahme transfer edilecek embriyonun seçimi, embriyonun kalitesi, gelişim süreci, hasta yaşı ve daha önceki tedavi geçmişi gibi birçok faktöre bağlı olarak belirlenir.

Embriyo kalitesi, döllenme sonrası gelişim hızına, hücre yapısına ve olgunluk düzeyine göre değerlendirilir. Bazı hastalarda embriyo transferi 2. veya 3. gün, bazı hastalarda ise 5. gün (blastosist aşaması) yapılabilir. Blastosist transferi, embriyonun daha ileri aşamaya ulaşarak tutunma ihtimalinin daha yüksek olduğu durumlarda tercih edilir.

Embriyolog ve uzman hekim, hastanın yaşını, embriyo sayısını, önceki tüp bebek denemelerini ve embriyo gelişimini birlikte değerlendirerek transferin zamanına ve transfer edilecek embriyo sayısına karar verir.

Tüp Bebekte Tedavi Çeşitleri Nelerdir?

Tüp bebek tedavisi, çiftin üreme sorununa ve klinik değerlendirmelere göre farklı tekniklerle uygulanabilir. Hangi yöntem seçilirse seçilsin, amaç gebelik şansını en üst düzeye çıkarmaktır. En sık kullanılan tüp bebek tedavi yöntemleri şunlardır:

• IUI (Aşılama): Hafif kısırlık durumlarında uygulanan bir yöntemdir. Laboratuvar ortamında hazırlanan sperm, doğrudan rahim içine enjekte edilir. Yumurtlama döneminde yapılır ve döllenmenin vücut içinde gerçekleşmesi hedeflenir.
• Klasik IVF (Tüp Bebek): Kadından alınan yumurta ile erkekten alınan sperm laboratuvarda bir araya getirilerek döllenme sağlanır. Gelişen embriyo daha sonra rahme transfer edilir.
• ICSI (Mikroenjeksiyon): Özellikle erkek kaynaklı infertilite vakalarında tercih edilir. Seçilen tek bir sperm, mikroskop altında yumurta içine enjekte edilir. Döllenme doğrudan sağlandığı için başarı oranı yüksektir.
• IMSI: Mikroenjeksiyon yönteminin daha ileri bir versiyonudur. Sperm hücreleri çok yüksek büyütme altında detaylı şekilde incelenerek en sağlıklı olanlar seçilir ve mikroenjeksiyon işlemi gerçekleştirilir.

Hangi tedavi yönteminin uygulanacağına, çiftin tıbbi geçmişi, yaş, sperm ve yumurta kalitesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak Bahçeci uzmanları tarafından karar verilir.

Tüp Bebek Çoğul Gebelik Anlamına mı Gelmektedir?

Tüp bebek tedavisinde ikiz veya üçüz doğumların gerçekleştiğiyle ilgili yaygın bir inanış bulunmaktadır. Toplumda sıkça böyle bilinse de bu doğru değildir.

Günümüzde yasalar gereği 35 yaş altı hastalara 1 adet embriyo transfer edilmektedir. Bu durum çoğul gebelik ihtimalini engeller.

Kadın yaşının 35 üzeri olması durumunda 2 embriyo transferi gerçekleştirilir. Bu yaş grubu hastalarda ikiz gebelik oluşma ihtimali vardır ancak sanıldığı gibi 2’den fazla embriyo transferi gerçekleştirilmez.

Tüp Bebek Hastaları Normal Doğum Yapabilir mi?

Evet, tüp bebek ile gerçekleşen gebeliklerde normal doğum mümkündür. Bu gebelikler, doğal yolla oluşan gebeliklerden yapısal olarak farklı değildir.

Ancak doğum şekli; anne adayının yaşı, genel sağlık durumu, gebelikte yaşanan komplikasyonlar ve çoğul gebelik gibi faktörlere göre belirlenir. İleri yaş, geçirilmiş ameliyatlar veya ikiz-üçüz gebeliklerde sezaryen doğum önerilebilir.

Son kararı, gebeliği takip eden uzman doktor verir ve hem annenin hem de bebeğin sağlığı göz önünde bulundurularak en uygun doğum şekli seçilir.

SGK Tüp Bebek Şartları Nelerdir?

Tüp bebek tedavisi, belirli koşulları karşılayan çiftler için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından desteklenebilir. SGK ile tüp bebek yaptırmak için gerekli şartlar aşağıdaki gibidir:

• Kadın, 23 yaşını doldurmuş ve 40 yaşından gün almamış olmalıdır.
• Çiftin mevcut evliliğinden çocukları olmamalıdır.
• En az 3 yıllık evlilik süresi gerekir. (Tubal faktör, endometriozis veya azospermi gibi durumlarda bu süre aranmayabilir.)
• Çiftlerden en az birinin 5 yıllık sigortalılığı ve 900 gün prim ödemesi bulunmalıdır.

Bu şartlar sağlandığında, çiftler devlet hastaneleri veya üniversite hastanelerinden sağlık kurulu raporu alarak SGK destekli tüp bebek tedavisine başvurabilir.

Tüp Bebek Fiyatları 2025

Tüp bebek tedavisinde fiyatlar; uygulanacak yönteme, hasta özelinde ihtiyaç duyulan işlemlere ve kullanılan teknolojiye göre değişkenlik gösterebilir. Tedavi sürecinde yumurta toplama, embriyo transferi, laboratuvar işlemleri ve ön hazırlık testleri gibi birçok unsur, maliyeti etkileyen faktörler arasındadır.

Ayrıca, tedavi sırasında önerilecek destekleyici ilaçlar, genetik tarama uygulamaları veya embriyo dondurma gibi ek hizmetler de toplam tüp bebek maliyetini etkileyebilir.

Tüp bebek tedavisiyle ilgili merak ettiğiniz her konuda detaylı bilgi almak için iletişim formumuzu doldurabilir veya 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.