Mitoscore Nedir, Gebelik Başarısını Nasıl Etkiler?

S: NGS ve CGH aynı yöntem mi?

C: Aynı yöntem değil, fakat verdiği sonuçlar dolayısıyla aynı yöntemmiş gibi düşünülüyor. İki yöntemde de biyopsi yaptığımız hücreleri incelediğimizde kapsamlı bir kromozom taraması uygulamış oluyoruz. Bu iki yöntemde uygulandığında benzer başarı genelde etmek mümkün. Ngs daha önü açık bir yöntemdir hem kromozom hem gen üzerinde bir tarama yapılabiliyor.

S: Embriyo kalitesini neler belirliyor, kötü embriyolarla gebelik oluşmaz mı?

C: Embriyo kalitesi günlük gelişim özelliklerinin değerlendirilmesidir. Rahimi tutma açısından oranladığımız bir yaklaşım en kötü olarak tabir edilen embriyonun bile rahimi tutma olasılığı yüksek. Gelişim özelliği olan tüm embriyolar az ya da çok rahime tutunma durumu olan embriyolardır.

S: Genetik ayıklama sonucu anormal çıktığı zaman transfer yapılır mı?

C: Genetik ayıklama sonucu kromozom sayılarında, yapılarında farklılık gördüğümüz embriyolar genellikle transfer için kullanmayı tercih etmediğimiz embriyolar. Özellikle trizomi dediğimiz bazı kromozomlarda trizomi gördüğümüzde bu anormalliklerin hastalık sahibi ya da genetik olarak anormal doğuma kadar bebek oluşturma ihtimali vardır. Eğer NGS veya CGH yöntemle tanı koymuş iseniz elde ettiğiniz anormal olarak karşınıza çıkan sonuçların doğruluk oranı %98’dir. Bu embriyolar anormal ise çok büyük oranda sağlıklı gebelik oluşturmaz.

S: Genetik tarama için embriyodan hücre alınınca daha sonrasında çocukta eksiklik olur mu?

C: Embriyodan hücre aldığımız dönem embriyodaki hücrenin pek çok hücreye dönüşebilme potansiyelinin korunduğu bir dönem alınan hücre grubu kola, bacağa ya da bir organa ait hücre grubu değil daha sonra embriyo hücre sayısını arttırarak farklı doku ya da organlara dönüşebiliyor. Aldığımız hücreler embriyonun gelişimi bir miktar yavaşlatabilir ama doğru yapıldığı zaman biyopsi işlemi embriyoya herhangi bir zarar vermez.

S: Genetik sonucu normal gelen embriyo genetik olarak tamamen sağlıklı mı demektir?

C: Ne açıdan tarandığına bağlı ileri kadın yaşı, tekrarlayan düşükler ya da tutunma bozuklukları olan durumlarda embriyoları kromozomal yönden inceliyoruz. Kalıtsal olarak ailede çok nadirde olsa karşılaşılan genetik hastalıklar embriyoya da geçebiliyor. Kalıtsal hastalığı bilinen ailede problemin bebeğe aktarılmaması için genetik ayıklama da yapabiliyoruz.

S: Genetik test yapılan embriyoya ikili test yapılması gerekli mi?

C: Embriyoda genetik tanı uyguladığımızda embriyo testten geçti, %100 sağlıklı bir embriyo ve doğana kadar herhangi bir test yaptırmama gerek yok gibi bir durum söz konusu değil. Hiçbir genetik test %100 bir sonuç vermez. Bugün yaptığınız genetik test sonrasında ileri zamanda hücreler arası birtakım farklılıklarla organizma değişik bir genetik yapıya sahip olabilir ama oranı çok düşük olacaktır. Yine de genetik test yapılan embriyolarda nadir de olsa daha ileri genetik testler istenebilir.

S: Dondurulan her embriyo kaliteli mi düşük kaliteli embriyoları donduruyor musunuz?

C: Bahçeci Sağlık Grubu olarak kliniklerimizde dondurma öncesinde embriyoları ön bir değerlendirmeye tabi tutarız her gelişen, hücre sayısı artmış olarak görülen embriyolar dondurma işlemine sokulmaz sadece dondurma başarısı değil çözdükten sonra embriyonun rahime tutunma potansiyelinde doğru şekilde seçilerek tutunması bize göre son derece önemlidir.

S: Klinefelter sendromlu hastaların çocuk sahibi olma şansı var mıdır?

C: Tabi ki vardır. Önemli olan klinefelter teşhisi konmuş erkekte sperm üretimi olup olmamasıdır. Çünkü taşıdığı genetik yapı farklılığı nedeni ile bu kişilerde sperm üretiminin son derece düşük olduğu ya da olmayabileceği göz önüne alınmalı. Genellikle testisten alınan doku parçalarında sperm gözleniyorsa bu kişilerin diğer çiftler gibi çocuk sahibi olabilme şansları vardır.

S: Çiftler kromozom analizini ne zaman yaptırmalı?

C: Teknik olarak tedaviye başlayan her çiftte bu analizin yapılması uygun ama ek olarak yapılan her testler tedavi maliyetini arttırıyor. İlk aşamada hiçbir bozukluk ihtimali doktor tarafından göz önüne alınmıyorsa daha çok başarısızlık sonrasında karyotip analizi istenmesi mümkün. Doktorlar genellikle başarısızlık sonrasında kromozom analizini isteyebiliyorlar.

S: Spermçip nedir kimlere uygulanıyor gebelik şansı ne kadar artıyor?

C: Spermin doğala yakın bir yolla seçilmesi için dizayn edilmiş küçük kılcal kanallar içinde spermin özel solüsyonlar vasıtasıyla yüzdürülmesi neticesinde daha sağlıklı, daha doğal spermin seçilmesini amaçlayan teknolojidir. Doğala yakın seçim tüp bebeğin başarısını arttırmasını hem de dış etkilerden bağımsız daha doğal bir üreme süreci yaratması bakımından önemlidir. Bu teknolojileri tedavilerde kullanabilmek için ön çalışmalar yapılmalıdır. Henüz elimizde bu konu hakkında gebelik kanıtlanmış net bir çalışma yoktur.

S: IVF tüp bebekte bebeğin 69 kromozom çıkmasının sebebi nedir?

C: 69 kromozomun çıkması anne ya da babadan fazla kromozom gelmesi ile olabiliyor. Ama bu sperm ya da yumurtanın gelişimi ile alakalı ya da genetik birtakım özelliklerle alakalı anneden ya da babadan testler yapılması gerekir. Her gebelikte bunların yaşanması söz konusu değildir.

S: Biyokimyasal gebelik embriyoyu genetiği kaynaklı mıdır genetiği bozuk embriyo mu kimyasal olur?

C: Biyokimyasal gebelikler Beta HCG sonucu kan testi ile gebelik haberi alınan fakat bu olumlu sonucun ileri ki aşamalarda ultrason kontrolü ile kalp atışı ya da kese oluşumu görülmeyen gebeliklerin sonlandığı gebeliklerdir. Bu gebeliklerin incelenebilen kısımları bu güne kadar incelendiğinde görülen şu ki, büyük oranda genetik bozukluk taşıdıklarıdır. Belli kromozomlardaki eksiklik ya da fazlalıklar embriyo bunları taşıyorsa çok güzel bir embriyo gibi de gözükse gebelik oluşturmaz. Çok azı rahime tutunup 2-3 aya kadar ilerleyebilen gebeliklerdir fakat sonrasında düşükle sonuçlanır. İlk 2 aylık düşüklerin genelinde embriyonun genetik bozukluğu ön plandadır.

S: Tekrarlayan düşükler neden olur?

C: Pek çok sebebi vardır. Rahimde oluşabilecek anatomik bozukluklar, bağışıklık sisteminizde oluşabilen birtakım düzensizlikler de dahil bir kısmı da embriyodaki oluşan kromozom bozukluklardır. Sadece genetik sorunlar tekrarlayan düşüklüğe sebep olmaz.

S: Sperm ya da yumurta kalitesi arttırılabilir mi embriyo oluşurken sperm mi daha etkili yumurta mı?

C: Embriyonun oluşumunda yumurtanın her zaman sperme göre daha etkili olduğunu biliyoruz. Spermin özellikle genetik bozukluklar yönünden etkisi yumurtaya göre çok daha az yumurtanın kalitesi ya da özelliği embriyo oluşturma kabiliyeti sperme göre daha iyidir. Beslenme düzenlerinin veya tedavi öncesinde birkaç ay öncesinden başlanan vitamin dengesinin düzenleyici destek tedavilerinin ya da ilaç tedavilerinin destek sağladığını gösteriyor fakat hangi dozda hangi ilacın verileceği dünyada bir şablon belli değil. Takviye çalışmalar ile bir orana kadar sperm ya da yumurta kalitesini arttırmak mümkün ama her çifte arttırabilir diyemiyoruz.

S: Her embriyo 5. Gün mü olmalı blast embriyo nedir?

C: Blast embriyo rahime tutma aşamasına gelmiş yaklaşık 5-6 güne kadar laboratuvar da büyümüş embriyodur. Aslında doğal gebeliklerde de döllenmiş embriyo bu aşamaya getiriyor. Her embriyoyu 5 gün kadar laboratuvarda büyütmek zorunda değiliz hatta büyütmemeliyiz tüp bebekteki amaç sağlıklı ve rahimi tutma potansiyeli yüksek embriyoyu seçebilme üzerine kurulu bu seçim bazen embriyoların sayısına, girişim özelliklerine, çiftlerimizin daha önceki tedavi yaklaşımlarına göre değişkenlik gösteriyor. Laboratuvarlarda %100 rahim ortamını taklit edemiyoruz çok küçükte olsa embriyonun laboratuvarda tutunduğu süre boyunca dış ortamdan etkilenmesi ve belki de rahime tutunma
kabiliyetinde bir miktar düşüklük yaşanması mümkün embriyo seçimini daha erken bir gün yapabiliyorsak embriyoları 5. Gün değil de daha erken bir gün rahime transfer ederek daha sağlıklı ve başarılı gebelikler mümkün.

S: Genelde en iyi laboratuvar anne karnı diye düşünülüyor siz ne düşünüyorsunuz?

C: Bizde böyle düşünüyoruz ama bazen bu laboratuvarı da dışarıdan gözlemek gerekiyor. Doğal süreç kadar %100 embriyo gelişimini sağlamanız beklenemiyor dolayısıyla en az kayıpla çiftlere bunu sağlayabiliyorsanız başarılı bir embriyologsunuz fakat anne karnında da embriyoların gelişimini takip edemiyoruz.

S: Erken menopoz tehdidi olan hastalarda yumurta dondurmak faydalı mı?

C: Kesinlikle faydalıdır. Sadece düşünülmesi gereken yumurtalık rezervi erken menopoz tanısı konuş kadınlarda süre ilerledikçe eldeki mevcut yumurta sayısında azalacağını düşünürseniz ne kadar erken yumurta dondurabiliyorsanız ileriye dönük potansiyelinizi koruyabilirsiniz.

S: 3. Gün dondurulan embriyonun neden blasta gitmediğini nasıl çözümleriz?

C: 3. Güne kadar gelişim daha çok yumurtanın potansiyeli ile ilgilidir yumurta kaliteniz iyiyse embriyolarda döllenme sonrası 3. güne kadar oldukça güzel çok minimal kayıpla embriyo gelişimi görürsünüz. Eğer spermden gelen birtakım öngörülemeyen genetik faktörler devreye giriyorsa 3. Günden sonra embriyolarda ciddi bir gelişim değişimi oluyor. 3. Gün dondurmamızın sebebi yumurta potansiyelini görebilmemiz ve 3. günde embriyoların gelişimi açısından da dondurma çözme açısından da bilgi aldığımız gündür. Tedaviden tedaviye çiftlerin embriyolarında farklı gelişimler görebiliyoruz eğer sperm kaynaklı bir sorun varsa tedavide 3. Günden sonra ciddi bir ek seçim karşımıza çıkabiliyor. Önemli olan 5. güne ulaşıp ulaşmadıklarıdır.