Show TV | Kendine İyi Bak | Doç. Dr. Kübra Boynukalın

E: Neden kadınlar bu doğurganlık hallerini kaybettiler?

K: Aslına bakarsanız kadınların doğurganlık hallerini kaybettiklerini söylemek çok ta doğru olmaz. Geçmişte çok daha erken yaşlarda evlenen kadınlar artık kariyer peşinde koştukları için evlenme yaşı daha ilerilere gitti. Doğanın normal bir süreci gereği, kadınlarda doğurganlık yaşla birlikte azalıyor. Erkekler bunda biraz daha korunaklılar.

E: Kadınlarda bu doğurganlığı yaş dışında ne etkiler?

K: Birincisi üreme sisteminde yer alan herhangi bir normalin dışında bulunan durum. Rahimimizin şekilsel özellikleri, yumurtalıklarımızın kapasitesi, tabi çevresel faktörlerde önemli. Örneğin sigara içme. Hava kirliliği veya çalışma ortamları nedeniyle karşılaşılan durumlar. Gerek rahimde gerekse yumurtalıklarda yer alan patolojik durumların cerrahi müdahaleyle giderilmesi, doğurganlık potansiyelini azaltabilmekte.

E: Bir kadının yaşı gereği ya da yumurtalık rezervi gereği geldiği son noktada kaç yumurtası olmalı ki çocuk yapabilsin?

K: Bunu bir sayı ile belirtmek çok doğru değil. Bizim için en temel özellik bir kadın düzenli olarak adet görüyor mu? Görmüyor mu? Düzenli olarak adet görmeye devam ediyorsa bu kadın doğurganlık potansiyelinin devam ettiğini söyleyebiliriz.

E: Bazen ilk tüp bebekte hemen çocuk sahip olunabiliyor, bazen birkaç defa denemek gerekebiliyor. Neye göre belirleniyor bu süre?

K: Elle tutulur, gözle görülür herhangi bir sıkıntı görmediğimiz ama uzun süredir çocuk sahibi olamayan çiftlerde bizim karşımıza gelebiliyor. Çocuk sahibi olmaktaki sıkıntı hangi faktörde olursa olsun ister kadına ait faktör ister erkeğe ait faktörde, en temel bizim başarı şansımızı etkileyen faktör kadının yaşı. O nedenle benim buradan çiftlere söyleyeceğim en önemli şey gecikmemeleri. Türkiye’de genellikle 45 yaşından sonra çiftler tüp bebek tedavilerine alınmıyor. Avrupa’ daki ülkelerde bunda farklı sınırlar var.

E: Kaç yaşında orda? Daha mı yüksek, daha mı düşük?

K: Daha düşük açıkçası. İngiltere’de 42 yaşının üstündeki çiftler tedaviye alınmıyor. Almanya da sadece doğal siklus yapılıyor.

E: Neden? Zaten tüp bebekte yapılırken ne gibi bir durumu var?

K: Aslında hepimiz biyoloji derslerinde az çok bunları görmüşüzdür. Bizim üreme hücrelerimiz yumurta ve sperm hücresi vücudumuzdaki diğer bütün hücrelerden farklı şekilde bölünüyorlar. Bu bölünme şekli hataya yatkın bir bölünme şekli. Yaş ilerledikçe bu bölünmedeki hatalar maalesef ki artıyor yani biz 30 yaşın altındaki bir kadından 10 tane yumurta topladığımız zamandan bu yumurtaların 7 si 8 i sağlıklı olabiliyor ama 40-42 yaşın üzerinde 10 taneden 1 tane sağlıklı oluyor. 42 yaşın üzerinde sağlıklı yumurtayı bulmamız için 10 dan fazla yumurta toplamamız gerekebiliyor. O nedenle yaş burada çok önemli. Yaş ilerledikçe bizim tüp bebek tedavilerinde başarı şansımız düşüyor ancak hastaların şunu da bilmesi gerekiyor bu hastalar mücadeleyi bırakmadıkları sürece eğer ki laboratuvarda oluşturdukları performansları ise çocuk sahibi olabiliyor.

E: İleri yaşta bulunan yada bölünen yumurtaların kalitesinden dolayı çocuklarda bir anomali bekleniyor mu? Yoksa zaten seçilerek konulduğu için bebek sağlıklı mı oluyor?

K: İleri yaş hastalarda uyguladığımız daha çok genetik ayıklama yöntemiyle olabiliyor. Bu hastalarda sayısal kromozomal anomalileri tespit edip sağlıklı olan embriyoyu verdiğimiz takdirde yaşın hiçbir önemi kalmıyor ama tabi ki ilerleyen yaşlarda gebelik riskleri artabiliyor bu da gözden kaçırılmamalı. Yani çocuk sahibi olmayı ertelememeleri. Burada altını çizmek isterim 2014’ten bu yana kadınlarda yumurta dondurma işlemine bekar bayanlarda yumurta dondurma işlemine izin veriyor. Özellikle yumurta rezervi azalan hastalarda devlet bizi destekliyor. Yumurta dondurma bir seçenek olarak önlerine koymalarını özellikle 38 yaş altında dondurmayı öneriyoruz.

E: Çiftler ne zaman endişe duymalı?

K: Kadın 35 yaş altındaysa ve 1 yıldır korunmasız ilişkiye rağmen çocukları olmuyorsa destek almalılar. 35 yaşın üstündeki hastalarda 6 ay ile bu süreyi sınırlandırıyoruz. Merkezlere başvurmalılar.

E: Size göre tüp bebek tedavilerinde gelinen son nokta nedir?

K: Aslına bakarsan tüm dünyada tüp bebek çok sansasyonel. Geçenlerde bir çalışmada çiftlerin kan örnekleri alınarak sadece tek genle geçen hastalıkların değil, iyilik halleri de değerlendirilerek bununla ilgili yayın çıktı. Bundan yaklaşık 2 hafta önce Gardien Gazetesi’ninin sür manşeti “Artık En Akıllı Bebeği Seçebileceğiz.” Tabi ki bunların bir kısmı sansasyonel ama bu konuda teknoloji hızla ilerliyor. Bundan 15 yıl önceki teknolojik alt yapıdan şimdiki duruma geldi. Burada değerlendirmemiz gereken tek nokta tedavilerin bize ne kattığı ama işin etik boyutu gözden kaçırılmamalı. O nedenle her haberi değerlendirirken temkinli olmak gerekiyor. Etik, maddi boyutu ve hastalar açısından temkinli yaklaşılması gereken bir konudur.