Doğum kontrol yöntemlerinden biri olan spiral, rahim içine yerleştirilen T şeklinde bir aparattır. Hekim tarafından reçete edilebilen ve basit bir uygulama ile kolayca takılabilen spiral sayesinde uzun yıllar boyunca istenmeyen gebeliklerin önüne geçilebilir. Düzenli ya da düzensiz âdet gören tüm kadınlara uygulanabilen spiral, hekim tarafından hızlı bir şekilde herhangi bir cerrahi müdahale olmaksızın takılır. Vajinal yoldan rahim içine kolayca takıldıktan sonra erkek üreme hücresi olan spermin yumurtaya ulaşmasını veya sperm ile döllenen yumurtanın rahim içine tutunmasını önleyen spiral, istenmeyen gebeliklerin oluşmasını engeller.
Hormonlu ve hormonsuz spiral olarak iki farklı türü bulunan rahim içi araçlar, 2 ile 3 cm arasında boyuta sahiptir. Hormonsuz spiraller, bakır spiral olarak da bilinir. Dünya genelinde kadınlar arasında en fazla tercih edilen doğum kontrol yöntemi olan spiral çeşitleri, cinsel hayatı etkilemeksizin %99 oranında koruma sağlar. Uygulanan spiralin türüne göre 5 ile 10 yıl kadar doğum kontrolü sağlar. Her yıl düzenli jinekolojik muayene sırasında spiralin durumu ve konumu kontrol edilir. Sıklıkla sorulan spiral nasıl takılır sorusunu yanıtlamadan önce spiral ne demek ve spiral nedir, iyi kavramak gerekir.
Spiral Nedir?
Rahim içi araç (RİA) olarak da bilinen spiral, T şeklinde 2-3 cm boyutunda; ucunda ip bulunan, vajinal yoldan rahim içine jinekoloji uzmanı tarafından hızlı bir şekilde takılabilen doğum kontrol yöntemidir. Daha önce doğum yapmış kadınlar tarafından yaygın olarak tercih edilmesinin sebepleri arasında etki süresinin uzun olması, cinsel ilişki sırasında varlığının hissedilmemesi ve çıkarıldığında tekrar gebelik sağlanabilmesi yer alır. Yumuşak plastik bir materyalden yapılan hormonlu spiral, vücuda yavaş yavaş progesteron hormonu salarak yumurtlamayı azaltır. Servikal mukusun yapısını değiştirerek koyulaşmasını sağlar. Böylece spermin rahme geçişini zorlaştırır. Döllenme gelişse bile döllenen yumurtanın rahme tutunmasını engeller. 3 ila 5 yıl kadar kullanım ömrü bulunan hormonlu spiraller, bu sürenin sonunda yenisi ile değiştirilir.
Sıklıkla sorulan hormonlu spiral nedir sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Hormonlu spiral gibi bakır spiral de T şeklindedir ve her üç ucu da bakır ile kaplıdır. Rahim içine yerleştirildikten sonra rahimde bağışıklık tepkisinin oluşmasına yol açan bakır, sperm için son derece elverişsiz bir ortam oluşturur. Bakır iyonları, sperm hareketini bozarak yumurtaya ulaşmasını engeller. Bakır spiral, takıldığı andan itibaren koruma sağlamaya başlar ve etkisi 10 yıl kadar devam eder. Hormonlu spirallerin gebeliği önleyici etkisi yaklaşık 7 gün sonra başlar ve markasına göre 3 ila 5 yıl gebelik oluşumunu önler. Her iki spiral de uzman hekim tarafından takılmalı ve yıllık olarak kontrol edilmelidir. Ayrıca bakır ve hormonlu spiralin alt kısmında yer alan ip sayesinde spiral taktıran kişi de spiralin pozisyonunu elle kontrol edebilir. Spiral takıldıktan sonra hekim, spiralin alt kısmında yer alan ipi dışarıdan görülmeyecek şekilde kısaltır. Böylece görsel olarak ya da cinsel ilişki sırasında spiralin varlığı anlaşılmaz.
Spiral Nasıl Takılır?
Spiral taktırmak üzere hekime başvuran kişi, rutin jinekoloji muayenesinde olduğu gibi uzanır. Sterilizasyon işleminin yapılmasının ardından spektrum adı verilen alet ile vajina açılır ve tenekulum adlı alet ile rahim ağzı tutulur. Önceden hazırlanmış olan spiral, rahim ağzından içeri doğru itilir ve rahme yerleştirilir. İstendiğinde kolayca çıkarılabilmesi için bulunan ipler kısaltılarak dışarıdan görünmez hâle getirilir. Spiral takma işlemi böylece tamamlanır. Yaklaşık 5 dakika kadar süren işlemin ardından kişi, normal yaşantısına devam edebilir. Spiral takıldıktan sonra bazı kişilerde kasık ağrısı, kramp ve kanama görülebilir. Son derece normal karşılanan bu şikâyetler birkaç gün içinde kendiliğinden azalır ve yok olur. Şikâyetlerin azalmaması ya da artması durumunda mutlaka hekime başvurulmalıdır. Sıklıkla sorulan spiral nerede takılır sorusu da oldukça önemlidir. Steril hastane ya da muayenehane ortamında uzman hekim tarafından takılması gereklidir. Steril şartların sağlanmadığı ortamlarda bu işlemin yapılması, pek çok enfeksiyona yol açabilir. Bu durumda spiral zararları olarak bilinen yan etkileri oluşabilir..
Ne Zaman Takılır?
Spiral ne zaman takılır sorusunun yanıtı, âdet kanamasının 2. ya da 3. gününde şeklinde verilir. Bunun sebebi, bu dönemde rahim ağzı açıklığının fazla olmasıdır. Böylece spiral takılırken ağrı ve acı hissedilmez. Âdet kanamasının varlığı, gebeliğin olmadığı anlamına da gelir. Böylece beklenmedik durumların da önüne geçilmiş olur. Spiralin hormonlu ya da bakır olması, takılacağı zaman ve takılış şekli açısından bir farklılık yaratmaz. Aralarındaki fark, gebeliği engelleyiş şekilleridir. Bakır spiral, sperm için elverişsiz bir ortam yaratarak döllenme ihtimalini düşürürken; hormonlu spiral, servikal sıvının yoğunluğunu artırarak spermin yumurtaya erişimini engeller. Hekimlerin sıklıkla karşılaştığı bir diğer soru da spiral nasıl çıkarılır şeklindedir. Spiral kullanımı sonrasında gebe kalmak isteyen kişiler hekime başvurarak spirali kolayca çıkarttırabilirler. Spiral çıkarıldıktan sonra âdet ve yumurtlama döngüsü normale döner. Böylece rahatlıkla doğal yollardan gebelik sağlanabilir.
Spiral Nasıl Çıkarılır?
Kişi, farklı nedenlerden dolayı spiral kullanımını bırakmak isteyebilir. Spiralin çıkarılması da takılması kadar kolay, hızlı ve acısız bir işlemdir. Spiralin çıkarılması için en uygun zaman, spiralin takılması için de en uygun dönem olan âdet kanamasının 2. ya da 3. günüdür. Rahim ağzı açıklığının en elverişli olduğu bu dönemde hekim, spirali birkaç dakika içinde çıkarabilir. Kişinin jinekolojik muayene pozisyonunda uzanmasının ardından hekim, spektrum ile vajinayı açar ve spiralin ipi sayesinde ağrı ve acı hissedilmeksizin spirali çıkarır. Spiral ne zaman çıkarılır sorusu, kişinin talebi üzerine âdet döneminde ya da spiralin kullanım ömrünü tamamladığında şeklinde yanıtlanır. Hormonlu spiraller, 5 yıla kadar kullanılabilirken; bakır spiraller ise 10 yıl kadar kullanım ömrüne sahiptir. Ancak, bazen spiral kayabilir. Spiral kayması belirtileri, çoğunlukla âdet dönemi haricinde oluşan lekelenme ya da cinsel ilişki sırasında ağrı şeklinde görülür. Böyle bir durumun varlığında vakit kaybetmeden hekime başvurulmalıdır.
Hormonlu Spiral
Hormonlu spiral, bakır spiral ile aynı şekilde takılır ve çıkarılır. Cinsel hayat üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur. Bakır spiralden tek farkı kullanım ömrünün nispeten kısa olması ve çalışma prensibidir. Bakır spiraller, bağışıklık tepkisi oluşturarak spermin hareket kabiliyetini sınırlarken, hormonlu spiral ise doğum kontrol amacıyla yavaşça hormon salar. Hormonun etkisiyle yumurtlama azalır, servikal mukus yoğunlaşır ve spermin rahme ulaşması engellenir. Döllenme sağlansa dahi döllenen yumurta rahme tutunamaz. Bakır spiral takıldığı andan itibaren etkiliyken, hormonlu spiralin etkili olması yaklaşık bir hafta sürer. Bu süre boyunca diğer doğum kontrol yöntemleri kullanılmaya devam edilmelidir. Spiral kullanımının cinsel hastalıklar üzerinde koruyucu bir etkisinin olmadığı da unutulmamalıdır.
Spiral Kayması Belirtileri
Spiral kayması, çoğunlukla çok sayıda doğum yapmış kişilerde rahim ağzının normalden daha açık olmasından kaynaklanan bir durumdur. Spiral kaymasının belirtileri, âdet dönemi dışında görülen lekelenme ya da kanama olarak görülür. Spiral kaymasının bir diğer belirtisi de cinsel ilişki sırasında görülen ağrı, acı ya da kanamadır. Bu gibi şikâyetlerin varlığında bir an önce hekime başvurulmalıdır.
Henüz yorum yapılmamış