Šta je endometrioza (čokoladna cista)?
Endometrioza (čokoladna cista) je ime dobila po endometriju, unutrašnjoj sluznici materice, čija se debljina tokom menstrualnog ciklusa povećava odnosno smanjuje. Kod pacijentica sa endometriozom, tkivo nalik na endometrij se pojavljuje i izvan materice. Ove nakupine endometrija izvan materice mogu uzrokovati bol i neplodnost.
Nakupine endometrija, tj. ćelije sluznice materice, jednako kao i sama sluznica, odgovaraju na hormonalne promjene tokom menstruacionog ciklusa. Tokom menstrualnog ciklusa, ova tkiva povećavaju odnosno smanjuju debljinu, jednako kao i sama sluznica materice. Međutim, krvarenje do kojega dođe se ne može eliminisati iz tijela; krv se nakuplja i formira čokoladne ciste. Vremenom, krvarenje može prirasti uz druge organe (crijeva, mjehur) i dovesti do njihovog oštećenja.
Koji su simptomi endometrioze?
Najčešći simptom endometrioze je bol prije i poslije menstruacije (obično mnogo jači od uobičajenog menstrualnog bola), bol tokom i nakon snošaja, neplodnost, neredovno ili intenzivno krvarenje. Od ostalih simptoma, može se javiti umor, bolno pražnjenje crijeva tokom menstruacije, bol u donjem dijelu leđa, dijareja ili zatvor tokom menstruacije, i drugi crijevni poremećaji. U nekim slučajevima, endometrioza nema nikakvih simptoma.
Koji su uzroci endometrioze?
Uzrok endometrioze je nepoznat. Iako se navodi više razloga, niti jedan ne objašnjava sve slučajeve endometrioze. Najnovije studije pokazuju da toksini iz okruženja koji djeluju kao hormoni u tijelu i narušavaju imunološki sistem, kao što su dioksini i PCB, mogu dovesti do nastanka endometrioze. Žene koje konzumiraju hranu životinjskog porijekla, kao što je crveno meso, izložene su povećanom riziku nastanka endometrioze.
Kako se dijagnosticira endometrioza?
Da bi se utvrdila dijagnoza endometrioze, uzorci nakupina sluznice se šalju na patološki pregled. U tu svrhu se vrši laparoskopska procedura. Takvom laparoskopskom procedurom može se dati i definitivna dijagnoza, i izvršiti tretman. U slučaju da postoji sumnja na endometriozu ili probleme neplodnosti, vrši se laparoskopska dijagnostika. Na taj način se lako mogu pregledati sve lezije ili adhezije. Prije laparoskopije transvaginalni ultrazvuk također može pomoći u dobivanju dijagnoze. Veće ciste se mogu uočiti ultrazvučnim pregledom.
Kako se liječi endometrioza?
Endometriozne lezije se mogu ukloniti ili uništiti laparoskopskom ili klasičnom operacijom, čime može doći do olakšanja simptoma, ili do začeća. Međutim, kao i kod drugih tretmana, često se endometrioza ponovo javlja.
Smanjenje unosa namirnica životinjskog porijekla, vježbe (aerobne, Kegelove i vježbe disanja), metode kontrole stresa, i kontrola metabolizma kroz suportivne tretmana kao što su uzimanje hrskavice ajkule, DHEA ili PPAR gama agonista, značajno poboljšavaju kvalitet života pacijentica, i njihovu reakciju na tretman.
Da li endometrioza uzrokuje neplodnost?
Endometrioza je ozbiljno stanje koji može biti uzrok neplodnosti. Ako je endometrioza u uznapredovalom stadiju, a operacija nije dovela do poboljšanja, pacijentica može ostvariti trudnoću uz pomoć IVF tretmana. Rana dijagnoza endometrioze utječe na stopu uspješnosti IVF procedure. Za više informacija o IVF kliknite ovdje.
