Polikistik Over Sindromu

Polikistik Over Sindromu Nədir?

Polikistik over sindromu, hər 10 qadından birində rast gəlinən geniş yayılmış bir yumurtlama problemidir. İnsulin səviyyələrinin artması ilə bağlı olaraq meydana gələn hormonal düzənsizliklər nəticəsində sonsuzluğa səbəb ola biləcək ciddi bir xəstəlikdir. Bu səbəblə qadınların hər il nizamlı olaraq ginekoloji müayinələrini etdirmələri önəmlidir.

Polikistik Over Sindromu’nun Göstəriciləri Nələrdir?

Nizamsız adət görmə və ya heç adət görməmə, üzdə və ya bədəndə tüklənmə artışı, acne problemi, akantosiz nigrikans (ənsədə, qollarda, sinədə ve ayaq arasındakı qıvrımlı yerlərdə rəng dəyişikliyi) saç tökülməsi, artıq çəkidən şikayətlər, polikistik over sindromunun göstəriciləri arasındadır.

Bunlara əlavə olaraq, vaginal UZİdə edilən müayinədə artan sayıda kiçik folekul kistlərinə (6-10 mm. böyüklüyündə polikistik görünümlü yumurtalıqlar) rast gəlinir. Bu vəziyyət normal çoxalma dövründə olan qadınların 20%-də müşahidə edilə bilər.

Polikistik over sindromunun ən önəmli göstəricilərindən biri də qanda insulin müqaviməti və bununla birlikdə görülən artan aclıq qan insulin səviyyəsidir. Xəstəlik eyni zamanda hiperinsulinemi kişilik hormonlarında yüksəkliyə səbəb olur. Yüksək səviyyədəki androjen hormonları (kişilik hormonları) beyində yumurtalıqların vəzifəsini yoxlayan mərkəzin vəziyyətini pozaraq sonsuzluğa səbəb ola bilir.

Polikistik Over Sindromunun Səbəbləri Nələrdir?

Polikistik over sindromunun səbəbi dəqiq olaraq bilinməməklə birlikdə genetik bir tərəfinin olduğu aşkarlanmışdır. Xəstəliyi yaşayan qadınların qohumlarında (həm kişi həm qadın olmaqla) şəkər xəstəliyi, artıq çəki, yüksəlmiş qan yağları, yüksək təzyiq, sonsuzluq, artıq tüklənmə və nizamsız adət şikayətləri müşahidə edilmişdir.

Xəstəliyin başlanğıcı adətən yeniyetmə dövründə olur. Bunun səbəbi isə yeniyetmə çağında aktivləşməyə başlayan hormonal sistemin xətalı çalışmasıdır. Hal-hazırda günümüzdə gedərək artan artıq çəkili uşaqlar səbəbiylə polikistik over sindromu geniş yayılmaqdadır.

Polikistik Over Sindromu Müalicəsi Necə Gerçəkləşdirilir?

Polikistik over sindromu müalicəsində ilk addım, əgər artıq çəki varsa, arıqlamaqdır. Xəstənin sağlam qidalanma alışqanlığını qazanması və davamlı idmanla məşğul olması uğurlu bir müalicə üçün önəmlidir. Artıq çəkili xəstələrdə, pəhriz və idmanla birlikdə ideal çəkiyə gəlinməsi yumurtlama funksiyalarının qaydaya düşməsinə səbəb ola bilər. Bu sayədə adət düzəni normala dönə bilər və hamiləlik şansı artar.

Müalicədə, androjen istehsalını qaydaya salmaq məqsədilə doğum kontrol dərmanları istifadə edilə bilər. Beləliklə, adət periodunun nizamlı olmasına nail olunur. Artıq tüklənməni azalda bilmək məqsədilə siproteron asetat, flutamid, finasterid kimi dərmanlar verilir. Bir növ diabet dərmanı olan metformin androjen isehsalını azaltmaqla yanaşı, yumurtlama üzərində müsbət təsirlər olması səbəbi ilə müalicədə istifadə edilməkdədir.

Bəzi xəstələrdə, kistlərin cərrahi metodla alınması lazım gəlir. Ancaq polikistik over əməliyatına dərman və ya digər müalicə metodlarının təsir etmədiyi zamanlarda üstünlük verilir. Polikistik over əməliyyatı olduqsa bəsit bir əməliyyatdır. Ancaq hər əməliyyatda ola biləcək komplikasiyalar baş verə bilər.

Xəstədə övlad sahibi olmaq istəyinin olması halında buna uyğun müalicələrə başlamaq lazımdır. Eyni zamanda bu xəstələrdə xroniki anovulasyon (yumurtlama pozğunluğu) ile əlaqəli olaraq endometrium (uşaqlığın iç təbəqəsi) davamlı olaraq ostrogen hormonuna məruz qalır və bu da endometrium xərçəngi ehtimalının artmasına səbəb olur. Müalicənin digər bir məqsədi də bu xərçəng riskinin qarşısını almaqdır.

Övlad sahibi olmaq istəyən xəstələrdə, yumurtlamanın xəbərdarlıq edilməsinə kömək edən dərmanlar istifadə edilməkdədir. Daha çox klomifen sitrat ilə başlanıb istənilən cavabın alınmaması halında daha təsirli olan dərmanlara keçilir.

Bütün müalicə metodlarına baxmayaraq hələ hamiləlik baş tutmayan xəstələrdə süni mayalanma metodundan istifadə edilir. Süni mayalanma müalicəsiylə bağlı ətraflı məlumat üçün klikləyin.