Bizi İzləyin!
Xəstə hekayələri, məlumatlandırıcı videolar, müsabiqələr və daha çoxunu sosial media hesablarımızda tapa bilərsiniz.
Yumurtalıq kistləri əsasən zərərsizdir və öz-özünə keçə bilsə də, bəzi növlər sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Buna görə də yumurta kistlərinin növlərini və onların əlamətlərini bilmək vacibdir. Həmçinin “Yumurtalıq kistasını necə müalicə etmək olar?”, “Yumurtalıq kistası neçə sm çıxarılır?”, “Yumurtalıq kistası menstruasiya zamanı necə xaric edilə bilər?”, “Yumurtalıq kistası necə əriyə bilər?” sualını verə bilərsiniz. kimi tez-tez verilən sualların cavabı ilə maraqlanırsınızsa, məqaləmizdə yumurtalıq kistaları haqqında ətraflı məlumat tapa bilərsiniz.
Hər qadının uşaqlıq yolunun hər iki tərəfində yumurtalıq adlanan badam böyüklüyündə strukturları var. Menopoza girməmiş yetkin bir qadında hər ay bu yumurtalıqlardan birindən yumurta çıxarılır. Yumurtalıq və ya yumurtalıq kistası yumurtalıqlarda və ya yumurtalıq səthində maye ilə dolu kistanın müşahidə edilməsi deməkdir. Bir çox qadın həyatlarının bir mərhələsində yumurtalıq kistləri inkişaf etdirə bilər. Yumurtalıq kistləri çox yaygındır və iki növdür: funksional və anormal. Funksional kistlər yumurtalığın normal fəaliyyəti nəticəsində inkişaf edir. Onlar ümumiyyətlə anormal kistlərdən daha kiçikdirlər və müalicəyə ehtiyac olmadan öz-özünə yox olurlar.
Ən çox görülən funksional kistlər follikulyar və sarı cismin kistləridir. Follikulyar kist, yumurtanı böyüdən follikul böyüdükdə və içərisində maye yığıldıqda meydana gəlir. Yumurtanın follikuldan xaric edilməsindən sonra sarı bədən kisti əmələ gəlir. Hamiləlik baş verməzsə, sarı cisim yox olur. Ancaq bəzən bu struktur böyüyür və maye və ya qanla dolu yumurtalıqda yerləşir. Ən çox görülən anormal kistlər dermoid kistlərdir. Bu kistlər strukturlarına görə dəriyə bənzəyir, bəzən onların tərkibində sümük, saç və qığırdaq parçaları ola bilər. Aşağıda sadalanan risk faktorlarından bəziləri yumurtalıq kistlərinin səbəbləri arasında ola bilər. Hormonal problemlər: Hormonal problemlər yumurtalıq kistlərinə səbəb ola bilsə də, sonsuzluğun müalicəsində istifadə edilən aktiv tərkib hissəsi olan klomifen olan dərmanlar da yumurtalıq kistlərinin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər. Bu dərmanlar ovulyasiyanı təmin etmək üçün artıq təyin olunduğundan, kist meydana gəlməsi təbii hesab olunur. Hamiləlik: Hamilə qadınların yumurtalıqlarında hormonal dəyişikliklərə görə kistalar əmələ gələ bilər və bu kist hamiləlik boyu yumurtalıqlarda qala bilər. Endometrioz: Şokolad kisti də adlanır, uterus endometrial hüceyrələrinin uterusun xaricində böyüməsinə səbəb olur. Dokuların bir hissəsi yumurtalıqlarınıza yapışaraq böyümə əmələ gətirə bilər. Pelvik infeksiya: Yumurtalıqlara yayılan pelvik infeksiyalar kistalara səbəb ola bilər. Yumurtalıq kistinin tarixi: Əvvəllər hər hansı bir səbəbdən yumurtalıq kisti əməliyyatı keçirmiş insanlar yumurtalıq kistlərinin yenidən əmələ gəlməsinə daha çox meyllidirlər.
Yumurtalıq kistlərinin əksəriyyəti narahatlıq yaratmır, ölçüsü kiçikdir və zərərsizdir. Bu kistlərin əksəriyyəti müalicəyə ehtiyac olmadan bir neçə ay ərzində öz-özünə yox olur. Bununla belə, bəzi yumurtalıq kistləri, xüsusən də yırtılmış kistlər müxtəlif simptomlara səbəb ola bilər. Düzensiz və Ağrılı Aybaşı: Yumurtalıq kistlərində müşahidə edilən ən bariz əlamət nizamsız və ağrılı menstruasiyadır. Menstrual qanaxma normaldan daha ağır və ya daha yüngül ola bilər. Bəzi hallarda, menstruasiya hələ gəlməsə də, menstruasiya bitdikdən 4-5 gün sonra qanaxma yenidən başlaya bilər. Çanaqda ağrı: Kist böyüdükcə çanaq nahiyəsinə təzyiq edir və bu da ağrıya səbəb ola bilər. Ağrı davamlı və ya aralıq olaraq hiss edilə bilər. Bəzi insanlar məşq və ya cinsi əlaqədən sonra ağrı hiss etsə də, ağrı həmişə eyni nöqtədə hiss olunur. Çanaq nahiyəsinin sol tərəfində ağrı hiss etmək sol yumurtalıq kistinin, sağ tərəfdə ağrı hiss etmək isə sağ yumurtalıq kistinin əlaməti sayıla bilər. Yumurtalıq kisti çox böyüyərsə, qan axınının kəsilməsinə səbəb olan burulma adlı bir vəziyyət yarana bilər. Bu vəziyyət şiddətli ağrı ilə müşayiət edilə bilər. Şişkinlik hissi: Şişkinlik hissi yumurtalıq kistlərində tez-tez bildirilən bir şikayətdir. Bəzi qadınlar kilo aldıqlarını düşünə və bu mühüm simptomu qaçıra bilərlər. Yalnız mədənizdə şişkinlik hiss edirsinizsə, lakin ümumi çəkinizdə heç bir dəyişiklik görmürsünüzsə və ya şişkinliyiniz keçmirsə, bu, yumurtalıq kistinin əlaməti ola bilər. Kistlərin ölçüsü artdıqca şişlik problemi də artacaq. Bud və ya Bel Ağrısı: Bu daha az rast gəlinən simptomda, bəzən kist çox böyüdükdə, yerindən asılı olaraq çanaq arxasından keçən sinirlərə təzyiq göstərə bilər. Bu, xüsusilə arxa və ya budlara yayılan ağrı hissinə səbəb ola bilər. Cinsi əlaqə zamanı ağrı: Sağlam bir insan cinsi əlaqə zamanı ağrı hiss etməz. Cinsi əlaqə zamanı ağrı hiss olunursa, bu, sağlamlıq problemindən xəbər verir. Yumurtalıq kisti problemi olan qadınlar cinsi əlaqə zamanı və ya sonrasında ağrı hiss edə bilərlər. Doyma hissi: Kistin ölçüsünə və yerindən asılı olaraq insan özünü tox hiss edə bilər. İnsan çox az yeməklə özünü tox hiss edə bilər və ya tam iştahsızlıq inkişaf etdirə bilər. Tez-tez sidiyə getmə: Yumurtalıq kistləri olan xəstələrdə bəzən tez-tez sidiyə getmə və ya sidiyə çıxa bilməmə hissi yaranır. Bu, kistlərin sidik kisəsinə təzyiq göstərdiyi bir vəziyyətdir. Qəbizlik: Qəbizlik və ağrılı defekasiya yumurtalıq kistləri nəticəsində yarana biləcək ümumi şikayətlərdir. Həddindən artıq tük böyüməsi: Yumurtalıq kistlərinin yaratdığı hormonal dəyişikliklər səbəbiylə bədəndə həddindən artıq tüklənmə, döşlərdə həssaslıq kimi şikayətlər də müşahidə oluna bilər.
Yumurtalıq kistlərinin diaqnozu bəzən çətin ola bilər. Nəzərə almaq lazımdır ki, müayinə edən həkimin hiss etdiyi kütlə, tam bağırsaq və ya sidik kisəsi kimi yumurtalığı sıxan qonşu orqan ola bilər. Bu vəziyyətdə ultrasəs kistanın həm varlığını, həm də ölçüsünü göstərmək üçün çox faydalıdır. Anormal kistlər adətən 5 sm-dən çox olur.
Yumurta kisti böyüdükcə bəzən ətrafdakı divar qoparaq bir qədər qanla birlikdə xaric ola bilər. Çox vaxt xəstə kiçik kistlərin qırılmalarını hiss etməyə bilər. Lakin bəzi iri kistalarda yumurtalıq kistinin qopması qanaxma və şiddətli ağrı ilə müşayiət olunur. Qan hətta qarın boşluğunda toplana bilər və bu vəziyyətlər təcili müdaxilə tələb edə bilər.
Yumurtalıq kistalarının iki fərqli növü var. Bunlar funksional yumurtalıq kisti və patoloji yumurtalıq kistidir.
Ən çox rast gəlinən kist növüdür. Qısamüddətlidir, öz-özünə yox olur və normal menstrual dövrünün bir hissəsidir. Funksional yumurtalıq kistləri də iki yerə bölünür:
Patoloji kistlər yaxşı və ya bədxassəli (xərçəngli) ola bilər. Patoloji kistlər də iki yerə bölünür:
Yumurtalıq kistinin müalicəsi xəstənin yaşına, kistin ölçüsünə və menopauza vəziyyətinə görə dəyişir. Bir çox kist öz-özünə getdiyi üçün həkim bəzən sadəcə müşahidə edir. Yumurtalıq kistlərinin müalicəsi üçün doğuşa nəzarət həbləri təyin oluna bilər. Kist çox böyükdürsə və sağlamlığa mənfi təsir göstərən əlamətlərə səbəb olarsa, cərrahi müalicə tələb oluna bilər. Kistlər adətən yumurtalıqlar çıxarılmadan çıxarıla bilər. Ancaq bəzi hallarda, bütün yumurtalıqın müşayiət olunan boru ilə birlikdə çıxarılması tələb oluna bilər. İki yumurtalıq və iki boru olduğundan biri çıxarılarsa, yenə də özbaşına hamilə qalma şansınız var. Bəzi kistlər bəzən xərçəng şəklində təkrarlana bilər. Buna görə də, menopozdasınızsa və ya uşaq sahibi olmağı planlaşdırmırsınızsa, hamısını götürmək daha yaxşı ola bilər.
Kistin ölçüsü yumurtalıq kistinin çıxarılmasında yeganə parametr deyil. Əgər kist 6 sm-dən böyükdürsə, içəridə bərk görünürsə və böyüməyə meyllidirsə, cərrahi müdaxilə düşünülə bilər.
Yumurtalıqlarınızda hər hansı bir əlamət görsəniz, dərhal həkimə müraciət etməlisiniz. Həkiminizin dediyi kimi tez-tez ginekoloji müayinədən və pap-smear testindən keçməlisiniz.
Yumurtalıq kistinin ölçüsündən və bədxassəli olub-olmamasından asılı olaraq, həkiminiz açıq (laparotomiya) və ya qapalı (laparoskopiya) əməliyyatı tövsiyə edə bilər. Laparoskopiya ilə edilən əməliyyatlarda cərrah kiçik kəsiklərdən istifadə edərək kistaya çatır. Əksər hallarda xəstə eyni gün evə gedə bilər. Bu cür cərrahiyyə adətən məhsuldarlığa təsir etmir və sağalma vaxtları tez olur. Laparotomiya adlanan açıq cərrahiyyə, ümumiyyətlə kistanın xərçəng olduğundan şübhələndiyi zaman tövsiyə olunur. Qasıq tüklərinin başladığı nahiyədən uzun bir kəsik açılır, kist çıxarılır və biopsiya üçün laboratoriyaya göndərilir. Sınaq üçün götürülən parça təhlükəli görünürsə, yumurtalıq və digər zəruri görünən orqanlar çıxarıla bilər. Bərpa prosesi laparoskopiyadan daha uzun çəkir. Xəstə adətən 2 gün xəstəxanada qalır. Bu əməliyyatların hər ikisi ümumi anesteziya altında aparılır.
Məsləhətləşmək istədiyiniz məsələlərlə bağlı sizə ən qısa zamanda zəng edək.
Tüm hakları saklıdır © 2010 - 2024 Bahçeci Sağlık Grubu.