Servikal displaziya

Uşaqlıq boynunun displaziyası uşaqlıq boynu daxilində toxumaların anormal inkişafıdır. Servikal displaziya; Yüngül, orta və ağır olaraq təsnif edilir. Az sayda hüceyrələrin pozulduğu vəziyyətlərə CIN I deyilir. Anormal hüceyrələrin bütün təbəqələrin yarısını əhatə etdiyi hallar orta dərəcəli displaziya, yəni CIN II, bütün səthin qeyri-müntəzəm olduğu hallar isə CIN III adlanır.

Uşaqlıq boynunun displaziyasının cinsi yolla ötürülən insan papillomavirusu (HPV) ilə əlaqəli olduğu aşkar edilmişdir. Birdən çox partnyoru olan və/yaxud cinsi əlaqəyə erkən yaşda başlayan insanlarda daha çox rast gəlinir. Bundan əlavə, siqaret və fol turşusu çatışmazlığı ilə əlaqələndirilir.

Uşaqlıq boynunun displaziyası adətən çoxlu simptomlara səbəb olmur.

Displaziyanın diaqnozu pap-smear adlanan ağrısız və sadə bir testlə qoyulur. Bir fırça və ya pambıq çubuq ilə serviksdən alınan bir tampon. (toxuma hissəcikləri) şüşə üzərinə yayılır və müayinə üçün patoloji laboratoriyaya göndərilir. Yaxma testi klinikada və ya xəstəxanada edilə bilər.
Uşaqlıq boynunun kolposkopiya üsulu ilə müayinəsi mütəxəssis həkimlər tərəfindən aparılır. Patoloji müayinə anormal toxumalardan nümunələr götürülməklə aparılır.

Yüngül servikal displaziya adətən müalicə olmadan yaxşılaşır. Beta karotinin müalicəsi ilə bağlı araşdırmalar aparılır. Yüngül displaziya müalicə olunmazsa, 4-6 aydan sonra yenidən pap-smear götürülməli və kolposkopik müayinə aparılmalıdır.

Orta dərəcəli displaziya zamanı nahiyə dondurula, koter ilə yandırıla və ya anormal hüceyrələr lazerlə məhv edilə bilər. Elektrocərrahiyyə ilə anormal hüceyrələr halqavari tel (LEEP) ilə kəsilir və çıxarılır. Bu prosedurlar üçün xəstəxanada qalmağınız lazım deyil, onlar asanlıqla klinikada edilə bilər.

Ağır displaziyada konusvari biopsiya aparılır və uşaqlıq boynundan anormal hüceyrələr çıxarılır. Bu prosedur koter, lazer və ya LEEP ilə cərrahi olaraq edilə bilər. Alınan toxuma laboratoriyada araşdırılmalı və xərçəngə çevrilmiş nahiyələrin olub-olmadığı ətraflı araşdırılmalıdır.

Konus biopsiyasından sonra bəzi qadınlar hamilə qalmaqda çətinlik çəkə və ya aşağı düşə bilər. Əgər bu proseduru həyata keçirmisinizsə, hamilə qaldığınız zaman həkiminizi xəbərdar etməlisiniz.

Uşaqlıq boynu displaziyasının müalicəsindən sonra 2 il ərzində hər 6 aydan bir, sonrakı illərdə isə ildə bir dəfə Pap-smear testindən keçməlisiniz. Beləliklə, təkrarlar aşkar edilə bilər.

Siqaret çəkirsinizsə, onu buraxmalısınız. Siqaret çəkməyə icazə verilən mühitlərdə çox vaxt keçirməməlisiniz. Fol turşusu olan qidaları istehlak etməyə çalışmalısınız. (ispanaq, portağal, toyuq qaraciyəri). Əgər uşaqlıq boynu displaziyası riskinizi minimuma endirmək istəyirsinizsə, monoqamiyanı seçməlisiniz.