Süni Mayalanma haqqında nələri bilməliyəm?

Süni Mayalanma müalicəsi; Bu, gələcək valideynlər, həkim, laboratoriya işçiləri və müttəfiq sağlamlıq qrupları ilə uyğunlaşan bir prosesdir. Gəlin in vitro gübrələmə müalicəsi, müvəffəqiyyət dərəcələri və müalicə prosesi kimi əsas məlumatları öyrənməklə başlayaq:

Süni Mayalanma Nədir?

Süni mayalanma, sonsuzluq diaqnozu qoyulmuş cütlüklərin övlad sahibi olmasına kömək etmək üçün istifadə edilən bir köməkçi reproduktiv texnikadır. IVF adı ilə də tanınır. IVF, "in vitro fertilization" (in vitro mayalanma) termininin qısaltmasıdır və sperma ilə yumurtanın laboratoriya şəraitində birləşdirilməsi deməkdir. Bu birləşmə prosesi ilə embrionlar əldə edilir.
Bu embrionlar laboratoriyada izlənilir və inkişaf etdikdən sonra ana namizədin uşaqlığına transfer edilir. Embrion transferindən təxminən 12 gün sonra ana namizədə hamiləlik testi tətbiq edilərək nəticə öyrənilir.

Süni mayalanma müalicəsi komanda işi tələb edən bir müalicə prosesidir. Bu proses ginekoloq (qadın xəstəlikləri və doğum mütəxəssisi), androloq (uroloq mütəxəssisi), embrioloq, tibb bacısı və köməkçi personaldan ibarət bir komanda tərəfindən icra edilməlidir.

Süni Mayalanma Müalicəsi Nədir?

Süni mayalanma müalicəsi, cütlüyün qorunmasız cinsi əlaqədə olmalarına baxmayaraq övlad sahibi ola bilmədikləri hallarda tətbiq edilən bir müalicə üsuludur.

Ana Namizədin Yaşı

35-dən Aşağıdırsa

1 il ərzində qorunmasız və müntəzəm cinsi əlaqəyə baxmayaraq təbii yolla uşaq sahibi ola bilməyən cütlüklərə süni mayalanma müalicəsi tövsiyə olunur.

Ana Namizədinin Yaşı

35-dən Yuxarıdırsa

6 ay ərzində qorunmasız və müntəzəm cinsi əlaqəyə baxmayaraq təbii yolla uşaq sahibi ola bilməyən cütlüklərə süni mayalanma müalicəsi tövsiyə olunur.

Bu müddət ərzində hamiləlik təmin edə bilməyən cütlüklərin sağlamlıq müayinələrindən keçməsi və reproduktiv qabiliyyətlərinin müəyyənləşdirilməsi üçün həkimə müraciət etmələri lazımdır.

Ön Görüşmə üçün Randevu Alın

Süni Mayalanmada Uğuru Artıran Süni Zəka ilə Ağıllı Sperma Seçimi İlk Dəfə və Yalnız Bahçeci-də!

Dünyanın azsaylı süni mayalanma mərkəzlərində qısa müddət əvvəl istifadəyə verilən Süni Zəka ilə Ağıllı Sperma Seçimi artıq ilk dəfə və yalnız Bahçeci laboratoriyalarında mövcuddur! Keyfiyyətli embrion yaratma şansı ən yüksək olan spermanı süni zəka vasitəsilə seçən bu sistem, süni mayalanma uğurunu artırır. Süni zəka texnologiyası insan gözünün belə çətinliklə dərk etdiyi sperma hərəkətlərini analiz edir, milyonlarla spermaya əsaslanan məlumat bazası ilə müqayisə edir və ən keyfiyyətli spermanı dərhal müəyyən edərək embrioloqa bildirir. Real vaxtda və mili-saniyə səviyyəsində aparılan bu qiymətləndirmə, morfologiyası, hərəkətliliyi və sürəti ən yaxşı olan spermanı insan gözünün imkanlarını aşaraq dərhal aşkarlayır və ən keyfiyyətli spermanın seçilməsini təmin edir.

Süni Mayalanma Müalicəsinə Başlamadan Hamilə Qalmaq Mümkündürmü?

Klinikalarımızda süni mayalanma müalicəsinə başlamadan əvvəl hamiləlik əldə etdiyimiz çoxlu sayda cütlük mövcuddur. Müalicəyə başlamazdan əvvəl xəstələrimizi ətraflı şəkildə analiz edirik. Uğurlu bir süni mayalanma müalicəsi üçün birinci qayda, övlad sahibi olmağa mane olan səbəbin düzgün müəyyən edilməsidir.

Təbii yolla övlad sahibi ola bilməyən cütlərdə fərqli səbəblər ola bilər. Buna görə də, düzgün diaqnoz qoymaq necə bir müalicənin tətbiq ediləcəyinə qərar verməkdə olduqca vacibdir.

Məsələn; uşaqlıq daxilində ana namizədinin hamilə qalmasına mane olacaq ölçüdə və yerləşimdə mioma, polip kimi uşaqlıq daxili kistik tapıntılar varsa, buna yönəlik müalicələr tətbiq edilərək süni mayalanma müalicəsinə ehtiyac olmadan hamiləlik əldə edilə bilər.

Hədəfimiz, əgər xəstə tarixi icazə verirsə, xəstələrimizin maddi və mənəvi olaraq çətinlik çəkmədən övlad sahibi olmalarını təmin etməkdir.

Aşılama Müalicəsi

Mövcud problemlər müalicələrlə aradan qaldırılsa da, hələ də hamiləlik əldə edilmirsə, aşılama müalicəsinə müraciət edilə bilər. Sadə və sürətli bir üsul olan aşılamanın tətbiq olunması üçün kişidə sperma, qadında yumurta istehsalının olması vacibdir.

Aşılama müalicəsinin uyğun görülməsi halında ana namizədi, aybaşının 3-cü günündə həkiminə müayinə olunur. Bu müayinədə yumurtalıqların vəziyyəti yoxlanılır və zəruri hallarda hormon dərmanları ilə yumurtalıqlar böyüdülür. Yumurtalar istənilən yetkinliyə çatdıqda çatlatma iynəsi tətbiq edilir. Ən keyfiyyətli və hamiləlik əldə etmə ehtimalı ən yüksək olan spermlar seçilərək kateter vasitəsilə uşaqlıq daxilinə köçürülür.

Süni mayalanma müalicəsinə başlamadan hamilə qala bilmək üçün ana və ata namizədlərinə fərqli izləmə üsulları tətbiq edirik.

Süni Mayalanmada Uğur Faizləri

Müalicədə uğur faizi, yaşa və sonsuzluq səbəbinə bağlı olaraq dəyişir. Uğuru müəyyən edən ən vacib amil, kifayət qədər sayda və keyfiyyətdə yumurtanın olmasıdır. Yəni yumurta rezervinin vəziyyəti müalicə uğurunu birbaşa təsir edir.

Qadınlarda yumurta sayı yaşla birlikdə azalır. Xüsusilə 30 yaşların ortalarına gəldikdə yumurta rezervində nəzərəçarpacaq bir azalma başlamağa başlayır. Say baxımından azalma ilə yanaşı keyfiyyətin düşməsi də bu yaşlardan sonra daha aydın olur. Bu səbəbdən ana namizədi nə qədər gəncdirsə, yumurta sayı və keyfiyyəti bir o qədər yüksək olur.

Uşaq sahibi olmaq istəyən cütlərin vaxt itirmədən müalicəyə başlaması, uğur şansını artırmaq baxımından çox əhəmiyyətlidir.

Uğuru Artırmaq üçün Nə Etmək Olar?

Süni mayalanma tətbiqlərində uğura təsir edən ən vacib amillərdən biri embriologiya laboratoriyasının keyfiyyəti və embrioloqların təcrübəsidir. Yumurta toplama prosesindən sonra embrionun inkişafı üçün bütün prosedurlar embriologiya laboratoriyasında həyata keçirilir.

Uğurlu laboratoriya; ən son texnoloji infrastruktura malik, istifadə olunan material və avadanlıqları keyfiyyətli olan, götürülən yumurta və sperm hüceyrələrindən mümkün qədər az itki ilə ən keyfiyyətli embrionu hazırlayan və seçən laboratoriyadır.

Süni mayalanma müalicəsi bir komanda işidir. Həkim, embrioloq, genetik mütəxəssis, tibb bacısı, qısası müalicədə iştirak edən hər kəsin sahəsində ixtisaslaşmış olması və uyğun iş sistemi uğura təsir edən vacib amillərdən biridir. Həkimin təcrübəsi, diaqnoz və müalicə protokollarını cütlərin xüsusi vəziyyətləri və ehtiyacları çərçivəsində qiymətləndirərək fərdi müalicə planı hazırlaması əhəmiyyət daşıyır.

Müalicədə uğur şansını artırmaq üçün cütlərə də müəyyən məsuliyyətlər düşür. Cütlərə müalicəyə başlamazdan təxminən 3 ay əvvəl sağlam həyat tərzini mənimsəmələri tövsiyə olunur. Uşaq sahibi olmaq üçün süni mayalanma müalicəsinə müraciət edən cütlərin bəzi tövsiyələrə diqqət etməsi müalicə prosesində böyük dəstək verir. Bu müddətdə stresi nəzarət altına almaq, müntəzəm idmanla birlikdə sağlam qidalanmaq müalicə nəticəsinə müsbət təsir edir.

İlkin Görüş

Birinci addım ilkin görüşdür. Tibbi keçmişiniz dinlənilir, varsa əvvəlki müalicə və test nəticələriniz araşdırılır. Bu mərhələ, müalicə prosesinin düzgün şəkildə planlaşdırılması üçün ən vacib mərhələdir. İlkin görüş üçün müəyyən menstruasiya günü tələb olunmur. İstənilən gün bu görüş həyata keçirilə bilər.

İlkin Görüş üçün Randevu alın

Müayinə və Testlər

Ana namizədi menstruasiyanın ikinci və ya üçüncü günü müayinəyə gəlir. Həkim, ana namizədin yumurtalıq tutumu və uşaqlığı haqqında məlumat əldə etmək üçün müayinə edir. Yumurta ehtiyatının vəziyyətini göstərən AMH testi tələb olunur. Lazım gəldikdə, uşaqlıq filmi (HSG) və ya histeroskopiya aparılması istənilə bilər. Bundan əlavə, qadın üçün tiroid funksiyası testləri, prolaktin hormon səviyyəsi ilə qan sayımı, qan qrupu və Hepatit və HIV kimi seroloji testlər tələb oluna bilər.

Tüp Bebek Müalicəsinə İlk Dəfə Başlayan Qadınlar üçün Testlər:

Anti HCV Anti-HIV 1-2 HBsAg Prolaktin Rubella IGG Serbest T3 Serbest T4

Hemogram Anti Müllerian Hormon (AMH) FSH LH Estradiol (E2) Progestron (P4)

Tüp Bebek Müalicəsinə İlk Dəfə Başlayan Kişilər üçün Testlər:

HBsAg Anti HCV Anti-HIV 1-2 Spermiyogram

Yumurta İstehsalının Artırılması və Yumurta İnkişafının İzlənməsi

Müayinə nəticələrinə əsasən, həkim xəstənin yumurtalıqlarını stimullaşdıraraq çox sayda yumurta inkişafını təmin etmək üçün hormon dərmanları təyin edir və dərmanlarla bağlı xəstəni məlumatlandırır. Təxminən 8-14 günlük hormon dərmanları istifadəsi prosesi başlayır. Dərmanların məqsədi yetkin yumurtalar əldə etməkdir. İynələrin istifadəsi olduqca sadədir və onları özünüz tətbiq edə bilərsiniz.

İzləmə Müayinələri

Ana namizəd iynələri müntəzəm tətbiq edir və yumurta inkişafına uyğun müəyyən ediləcək aralıqlarla həkimi ziyarət edir. Folikül inkişafı qan testi ilə ölçülən estrogen səviyyəsi və ultrasəsdə görünən folikül sayı və ölçüləri əsasında izlənir. FSH və HMG tərkibli iynələrin dozası bu məlumatların birgə qiymətləndirilməsi ilə müəyyən edilir. Foliküllər böyüdükcə qandakı estrogen səviyyəsi artır. Xüsusi hallarda LH və progesteron hormonları da ölçülür.

HCG/Partlatma İynəsi

İzləmə müayinələri yumurtalıqların reaksiyasına uyğun olaraq gündəlik və ya bir gündən bir ola bilər. Təxminən 8-10 günlük prosesdən sonra foliküllərin ən böyüyü 18-20 mm ölçüyə çatdıqda HCG iynəsi (partlatma iynəsi) tətbiq edilir və bu iynədən təxminən 34-36 saat sonra yumurta toplama mərhələsinə keçilir.

Yumurta Toplama (OPU)

Müalicə müddətində inkişaf etdirilən yumurtaların xarici mühitə alınmasına yumurta toplama (OPU - oocyte pick-up) deyilir. Təxminən 10 dəqiqə davam edən bu prosedur anesteziya altında həyata keçirilir. Xəstə vajinal müayinə mövqeyində uzanır və yumurtalar toplanarkən heç bir ağrı hiss etmir. Prosedurdan sonra maksimum 1 saat klinikada istirahət etdikdən sonra evə qayıda bilər.

Spermin Alınması

Həmin gün kişi xəstə, sperma otağında masturbasiya vasitəsilə sperm nümunəsi verir. Masturbasiya zamanı sürtkü maddəsi, sabun və digər zərərli maddələr istifadə edilməməlidir. Alınan sperm laboratoriyaya çatdırılır və burada zəruri prosedurlardan sonra mayalanma mərhələsinə başlanır. Təzə spermin mövcud olmadığı xüsusi hallarda əvvəllər dondurulmuş sperm nümunələri istifadə edilə bilər.

Embriyo Yaradılması (Mayalanma)

Mayalanma prosesi iki əsas metodla həyata keçirilir: Klassik tüp bebek: Sperma və yumurta hüceyrələrinin eyni mühitə qoyulması ilə hərəkətli spermlər təbii şəraitdə yumurtaya çatır və mayalanma təmin edilir. Mikroenjeksiyon: Seçilmiş sperma hüceyrəsinin mikrokanül vasitəsilə yumurta daxilinə inyeksiya edilməsidir. Mayalanma prosesi sonrası yumurtalar inkubator adlı, uşaqlıq mühitini ən yaxşı şəkildə təqlid edən cihazlarda saxlanılır.

Embriyo İnkişafı və Seçimi

Embriyoların inkişafı gündəlik olaraq izlənilir və uşaqlığa yapışma ehtimalı ən yüksək və ən keyfiyyətli embriyolar seçilir. Embrioskop adlanan cihazlarla, embriyoların stresssiz inkişafı üçün mühitlərini pozmadan 7/24 canlı olaraq izləyə bilirik. Bu sayədə potensialı ən yüksək embriyoların seçimi daha dəqiq və təhlükəsiz şəkildə həyata keçirilir.

Embriyo Transferi

Tüp bebek müalicəsində ən qısa, lakin ən əhəmiyyətli mərhələ embriyo transferidir. Çünki bütün müalicə müddətində inkişaf etdirilən bir embriyonun uşaqlığa düzgün şəkildə yerləşdirilməməsi bütün müalicənin uğurunu riskə ata bilər. Embriyo sayı, inkişafı, yaş, keçmiş cəhdlər və digər parametrlərə görə OPU sonrası 2-6 günlər arasında həyata keçirilir. Müəyyən bir yetişkənliyə çatmış embriyo xüsusi kateterlər vasitəsilə uşaqlığa yerləşdirilir. Transferdən sonra, təravətli sikllarda 12-ci gün, dondurulmuş sikllarda 15-ci gün Beta HCG ilə hamiləlik testi aparılması tövsiyə olunur.