Bizi İzləyin!
Xəstə hekayələri, məlumatlandırıcı videolar, müsabiqələr və daha çoxunu sosial media hesablarımızda tapa bilərsiniz.
Sonsuzluq problemi yaşayan cütlüklərin təxminən 20%-ində əsas səbəb kişi faktoru olur. Kişi sonsuzluğunun qiymətləndirilməsində bəzi hallarda adi sperm testləri sonsuzluğun səbəbini açıqlaya bilmir.
Müasir dövrdə kişi sonsuzluğu səbəblərinin daha dəqiq müəyyən edilməsi və hamiləlik nəticələrinin proqnozlaşdırılması üçün yeni testlərə ehtiyac vardır.
İrəliləmiş sperm testləri adi sperma analizi parametrlərindən əlavə olaraq spermanın mayalanma zamanı yumurtaya ötürdüyü xromosom yükünü (Sperm FISH), spermanın ötürdüyü DNT molekulunda baş verən zədələnmə səviyyəsini (Sperm DNT Zədələnməsi Testi) və ya ötürülən DNT molekulunun paketlənmə problemlərini (Sperm DNT Paketlənmə Testi) təyin etməyə yönəlmişdir.
İnsan bədənində 46 xromosom olan hüceyrələrin 23-ü anadan, 23-ü isə atadan gəlir. İnsan reproduktiv hüceyrələri olan yumurta və sperm hüceyrələrində isə 23 xromosom olur.
Say və ya quruluş baxımından anormallıq olmayan yumurta və sperm hüceyrələri mayalanmadan sonra birləşərək 46 xromosomlu embrion əmələ gətirir.
Bəzi hallarda insanların xromosom quruluşu normal olsa da, reproduktiv hüceyrələrdə (yumurta və ya sperm) düzgün bölünmə baş vermədiyi üçün az və ya çox sayda xromosom olan hüceyrələr yaranır. Bunun nəticəsində isə anormal xromosom sayına malik embrionlar meydana gəlir.
Bu anomalilərin çoxu həyatla uyğun gəlmir və hamiləlik baş vermir. Amma bəziləri erkən dövrdə, hətta hamiləlik müəyyən olunmadan əvvəl düşüklə nəticələnə bilər.
Normal bir kişidə xromosom baxımından anormal spermlərin nisbəti 0,5-1%-dən aşağıdır. Araşdırmalar göstərir ki, sonsuzluq problemi olan kişilərdə bu göstərici xeyli yüksəkdir.
Xüsusilə adi sperm analizində aşağı sperm sayı və keyfiyyəti müşahidə edilən kişilərdə bu faiz daha yüksək olur. Sperm FISH testi spermlərin daşıdığı xromosom sayındakı anormallıqları floresan in situ hibridləşmə (FISH) üsulu ilə analiz edir.
Həkiminiz aşağıdakı hallardan biri və ya bir neçəsini aşkar etdikdə, Sperm FISH testinin aparılmasını tövsiyə edə bilər:
Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, siqaret çəkmək, həddindən artıq alkoqol və kofein istehlakı, bəzi dərmanlar və radiasiya sperm xromosomlarında anormallıqlara səbəb ola bilər.
Sperma xromosomlarının incələnməsi FISH (Floresan İn-Situ Hibridləşmə) üsulu ilə həyata keçirilir. Ən çox rast gəlinən xromosom anomaliyalarını müəyyən etmək üçün seçilmiş xromosomlara aid işarələnmiş zondlar istifadə olunur. Bu üsulla hər bir sperm hüceyrəsindəki xromosom çatışmazlığı və artıqlığı müəyyən edilir.
Aparılan araşdırmalar göstərir ki, sperm DNT zədələnməsi sonsuz kişilərdə, məhsuldar kişilərlə müqayisədə daha çox rast gəlinir və bu zədələnmə fertilite potensialına mənfi təsir göstərir. Normal sperm strukturu olan kişilərdə DNT zədələnməsinin təxminən 8% olduğu məlumdur.
Aşağı sperm sayı, hərəkətlilik və anormal morfologiya kimi dəyişmiş sperm parametrləri tez-tez yüksək (%30) DNT zədələnməsi ilə müşayiət olunur. İnseminasiya müalicəsi sonrası sağlam hamiləlik baş verməyən cütlüklərdə sperm DNT zədələnməsi əhəmiyyətli dərəcədə yüksək olur.
IVF və ICSI dövrlərində isə sperm DNT zədələnməsinin embrion keyfiyyətinə mənfi təsir göstərdiyi və bu cütlüklərdə hamiləlik uğurunun təsirləndiyi bildirilir.
Bundan əlavə, infeksiyalar, varikosel, testis toxumasında istilik artımı, yüksək siqaret və alkoqol istifadəsi, ətraf mühit çirkliliyi kimi DNT zədələnməsini artıran faktorlar zamanı həkiminiz lazım bildikdə bu testi tövsiyə edə bilər.
Sperm DNT zədələnməsini müəyyən etmək üçün bir neçə üsul mövcuddur: Acridine Orange Testi (AOT), Toluidin Mavi Testi (TB), Anilin Mavi Testi və TUNEL Testi. Ən çox istifadə olunan üsul TUNEL Testidir.
Bu testdə sperm DNT-sində olan və xüsusi boyalarla işarələnmiş zədələnmiş sahələr floresan mikroskopiya və ya axın sitometriyası ilə ölçülür. Daha sonra spermlər TUNEL pozitiv və ya negativ olaraq təsnif edilir və ümumi sperm populyasiyasına nisbət şəklində hesablanır. 15%-dən aşağı göstərici normal sayılır.
Qanunvericilik tələblərinə əsasən, irəliləmiş sperm testlərinin qiymətləri ilə bağlı məlumatları vebsaytımızda paylaşa bilmirik.
Tüm hakları saklıdır © 2010 - 2024 Bahçeci Sağlık Grubu.
