İnfertilite (kısırlık), en az bir sene boyunca korunmasız cinsel ilişkiye rağmen çiftlerin gebelik isteğini yerine getirememesi olarak tanımlanabilir.

Daha önce hiç gebe olmayan kadınlarda primer (birincil) infertilite olarak isimlendirilen bu durum geçmişte doğum yapmış kadınlarda ortaya çıkması halinde ise sekonder (ikincil) infertilite olarak ifade edilir.

İnfertilite sadece kadınlara bağlı oluşan bir durum değildir, genel olarak infertilite için erkek ve kadın faktörünün eşit derecede etkili olduğu kabul edilir.

İn vitro fertilizasyon olarak tanımlanan tüp bebek yöntemi, infertil çiftlerde gebeliğin sağlanması adına başvurulan bir yardımcı üreme teknolojisidir. Bu tedavi yöntemi uygulanmadan önce bir hazırlık süreci yaşanır.

Hazırlık aşamasında kadının over (yumurtalık) rezervinin tespit edilmesine yönelik testler gerçekleştirilir ve böylelikle hekimler yumurta kalitesi ve gelişimi hakkında fikir sahibi olabilirler. Aynı zamanda erkek faktörüne dair durumların tespit edilmesi adına spermler üzerinde de çeşitli incelemeler yapılır.

Tüp Bebek Öncesi Hangi Testler Yapılır?

Çocuk sahibi olmak isteyen ancak bu isteklerini çeşitli nedenlerle yerine getiremeyen çiftlerde tüp bebek uygulaması öncesi bazı tetkiklere başvurulurak bu problemin altında yatan nedenin tespit edilmesi sağlanabilir. Tüp bebekte hangi testler yapılır sorusunun yanıtı şu şekilde özetlenebilir:

Tüp bebek öncesinde anne adayının değerlendirilmesi tıbbi öykü alımı ve fizik muayene yapılması ile başlar. Fizik muayene sırasında pelvik bölgede herhangi bir yapısal anormallik, miyom gibi tümöral oluşumlar veya endometriozis ve enfeksiyon durumlarının varlığı incelenir.

Yapısal inceleme amacıyla aynı zamanda ultrasonografi veya histerosalpingografi gibi radyolojik tetkiklere de başvurulabilir. Bu işlemlerin ardından tüp bebek tedavisi öncesinde kadının over rezervi ve menstrual döngüsü hakkında bilgi almak amacıyla çeşitli hormon düzeylerinin incelendiği kan tetkiklerine başvurulur.

Tüp bebek tedavisi öncesinde yapılacak kan testlerinin başında AMH, TSH ve Prolaktin hormonları gelmektedir. Bunlardan AMH, yumurtalık rezervi belirtecidir.

Tüp bebek tedavisinde kan tahlili ne zaman yapılır sorusuna ise yanıt olarak “herhangi bir zamanda” cevabı verilebilir.

Baba Adaylarına Yapılan Testler

Erkek faktörüne bağlı gelişen infertilite kendi içerisinde üç gruba ayrılarak incelenebilir. Sperm üretiminin yetersiz olması, sperm fonksiyonları ile ilgili problemler ve sperm hareket eksiklikleri, bu üç grubu oluşturan faktörlerdir.

Varikosel gibi yapısal anormalliklerin dışlanması amacıyla fizik muayene ve tıbbi öykü alımına ek olarak üreme fonksiyonlarının incelenmesine yönelik çeşitli tetkiklere de başvurulur. Gerekli durumlarda bu testlere testosteron hormonu düzeyi ölçümü de eklenebilir.

Sperm analizi adı verilen tetkik ile baba adayının üreme hücrelerinin sayısı, şekli ve hareketliliği gibi çeşitli özellikleri incelenebilir.

Semen analizi genellikle iki kez gerçekleştirilerek ilk elde edilen sonuçların doğrulanması sağlanır. Tetkiklerin yapılma süresi genellikle 3-7 günlük bir cinsel perhiz sonrasıdır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) semen analizi içerisinde yer alan parametreler için çeşitli referans değerlerin kullanımını önerir.

Semen analizinde normal örnek hacmi 1,5 ml ve üzeri olarak kabul edilir. Sperm konsantrasyonunun 15 Milyon/mL, toplam sperm sayısının 39 milyon, toplam hareketliliğin spermlerin en az %40’ında tespit edilmesi ve progresif hareketliliğin en az %28 olması belirlenen referans parametreleri arasında yer alır.

Spermlerin morfolojik incelemelerinde belirlenen kriterlere uygunluğun en az %4 olması gereklidir. Canlılık ise spermlerin en az %58’inde aranan bir özelliktir.

Bu değerlere ek olarak alınan örnekteki beyaz kan hücresi sayısının 1 Milyon/mL’den düşük olması normal kabul edilen bir diğer parametredir.

Anne ve baba adayında incelenen bu tetkikler dışında tüp bebek öncesi genetik test uygulamalarından da faydalanılabilir. İmplantasyon öncesi (preimplantasyon) genetik testler olarak isimlendirilen bu tetkikler tüp bebek uygulamasında embriyo transferi öncesinde gerçekleştirilir.

Genetik testler embriyo gelişiminin beşinci günündeyken alınan trofoblast adı verilen hücreler üzerinde gerçekleştirilir. Preimplantasyon genetik tanı (PGT) testi, sperm ve yumurta hücresinin birleşmesi ile oluşmuş embriyonun genetik yapısının incelenmesini sağlar. Bu test ile incelenen embriyonun normal sayıda kromozom içerip içermediğini değerlendirilir.

Anormal embriyo gelişimi tüm çiftler için ortak bir risk faktörüdür. Anormal embriyo aynı zamanda kimyasal gebelik, düşük, ölü doğum ve çeşitli sendromlar ile de ilişkili bir durumdur.

Embriyo biyopsisi ile beşinci güne ulaşan embriyodan 3-8 adet hücre alınır ve incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. PGD tek gende meydana gelen problemler nedeniyle oluşabilecek yaklaşık olarak 2000 hastalığın tespitinde de fayda sağlayabilir.

Bu yöntem aynı zamanda genetik olarak problemli olmayan embriyo ile problemli embriyoların ayrımını %98 gibi yüksek bir doğruluk oranında gerçekleştirebilir.

Kistik fibrozis ve orak hücreli anemi PGD testi ile incelenebilen tek gen hastalıkları arasında yer alır. Bu hastalıklara ek olarak frajil x ve duchenne musküler distrofi gibi cinsiyet kromozomu ile geçen hastalıkların tespit edilmesinde de faydalıdır.

Tüp bebek tedavisiyle ilgili detaylı bilgi almak için 444 39 49 numaralı telefondan bizlere ulaşabilirsiniz.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.