Çikolata Kisti (Endometriozis) Belirtileri Nelerdir? Uterus olarak tanımlanan ve kadın üreme organlarından biri olan rahim, kas ve dokulardan oluşan, vajinaya açılan, yumruk büyüklüğünde bir organdır. Doğurganlık devam ettiği sürece her sağlıklı kadın, 28 günde bir adet kanaması yaşar.

Kanamanın sona ermesinden sonraki ilk 14 gün östrojen hormonunun etkisiyle, olası gebeliğe karşı rahim kendini hazırlayarak, rahim duvarının yani endometriumun kalınlaşmasını sağlar.

Bu süre içinde yumurta döllenmez ise vücuttaki östrojen salınımı azalır, yerine progesteron hormonu salgılanır. Böylece rahim içi duvarında bulunan kalınlaşmış dokular dökülerek vücuttan vajinal yolla atılır.

Endometrium olarak adlandırılan bu doku yalnızca rahimde bulunur ve işlevi, embriyonun sağlıklı bir şekilde gelişmesini sağlamaktır. Rahim içinde yer alan endometrium dokusunun, rahim dışında farklı bir bölgede oluşmasına endometriozis, diğer bir deyişle çikolata kisti denir.

Menstrüasyon dönemlerinde kalınlaşan ve progesteron salınımının etkisi ile parçalanarak atılan bu doku, rahim dışında geliştiğinde de yine aynı şekilde kalınlaşmaya ve parçalanarak dökülmeye devam eder.

Ancak parçalanan bu doku rahim dışında yer aldığından ve vajinaya açılamadığından vücuttan çıkamaz ve bulunduğu bölgede sıkışır. Çevresinde yer alan sağlıklı dokular, parçalanan ve vücuttan atılamayan endometrium yüzünden tahriş olur, bir süre sonra da bu doku ve organlar birbirine yapışır.

Çikolata Kisti Nedir?

Endometriozis olarak tanımlanan çikolata kisti, rahim içi duvarındaki özel dokunun, rahim dışındaki doku ve organlarda oluşmasıdır. Dolayısıyla doğurganlığı devam eden her sağlıklı kadında olduğu gibi bu doku da her ay menstrüasyon döneminde dökülerek kanar; ancak vücuttan atılamaz.

Çikolata kisti sıklıkla yumurtalıklarda görülse de karın içi zarı olarak bilinen periton zarı, fallop tüpleri, rahim bağları, vajina, bağırsak, mesane, vajina ile bağırsağın arasında kalan ve rektovajinal aralık olarak tanımlanan boşluk gibi pek çok farklı bölgede görülebilir.

Yumurtalıklarda yumurtalık kisti olarak da bilinen çikolata kisti oluşumu oldukça yaygındır. Bu kistler bazen ultrasonla görünmez, bu durumda uygulanan laparoskopi ya da açık cerrahi işlemi ile kesin tanısı konabilir.

Rahim içi dokusunun, farklı bölgelerde var olması ile gelişen çikolata kisti ağrılı bir hastalıktır ve mutlaka tedavi edilmelidir. Endometriozis tedavi edilmediğinde kısırlığa yol açabilir ve bazen halk arasında çikolata kisti patlaması olarak bilinen yırtılmalar meydana gelerek acil çikolata kisti ameliyatı gerektirebilir.

Endometriozis sıklıkla 30-40 yaş aralığındaki kadınlarda ortaya çıksa da her yaşta görülebilir.

Çikolata Kisti Neden Olur?

İlaçla ya da ameliyatla tedavi edilen endometriozise tam olarak neyin sebep olduğu henüz bilinmese de, çikolata kistine neden olan pek çok sebep saptanmıştır. Bunların başında genetik faktörler gelir.

Aile bireylerinden birinde çikolata kisti varlığı, diğer bireylerde görünme oranını artıran bir faktördür. Rahim içi duvarı olarak bilinen endometrium dokusu, adet sırasında söküldükten sonra vajinal yoldan atılmak yerine, yukarı doğru çıkarak fallop tüplerine ve hatta buradan da karın boşluğuna akar.

Ters yönde menstrüasyon olarak bilinen bu durum da endometriozisin sebepleri arasında yer alır. İmmün sistem problemleri ve kan yoluyla diğer alanlara endometrium hücrelerinin yayılması ve farklı bölgelerde gelişmesi de çikolata kistine neden olabilir.

Çikolata Kisti Belirtileri Nelerdir?

Adet dönemi öncesinde karın ağrısı, ağrılı adet görme, ağrılı cinsel ilişki, dışkılama sırasında ağrı, sırt ağrısı gibi belirtilerin yanı sıra aşırı kanama, tekrarlayan ve düşük ile sonuçlanan gebelikler, düzensiz adet gibi semptomlar, çikolata kisti belirtileri arasında yer alır.

Kadınların %33’ünde hiçbir belirti bulunmaz ve kişi rutin kontrolleri sırasında çikolata kisti varlığından haberdar olur. Endometriozis belirtileri pek çok farklı hastalıkta da görülebilir. Ancak düzenli ve korunmasız ilişkiye girmelerine rağmen gebe kalamayan kadınlarda çikolata kistine sıklıkla rastlanır.

• Aşırı Kanama: Her 28 günde bir gerçekleşen menstrüasyon dönemi, genellikle 3 ile 6 gün arasında sürer. Bu süre zarfında yaklaşık olarak 100 ile 150 cc kan kaybedilmesi normaldir. Ancak çikolata kistinin varlığında, adet kanamalarının miktarı artarken, süresi de uzar. Ayrıca adet dönemleri arasında da kanama görülebilir.
• Ağrılı Adet Görme: Dismenore olarak tanımlanan bu durumda, pelvik bölgesinde ağrı ve kramp gözlenir. Şiddetli ağrılar, adet dönemi öncesinde başlar ve menstrüasyon dönemi boyunca devam edebilir. Ağrı bazen bel ve üst karın bölgesinde de hissedilebilir.
• Düzensiz Adet Görme: Adet döneminin her 28 günde bir değil, daha erken ya da daha geç olması çikolata kisti varlığında rastlanabilen bir durumdur.
• Ağrılı Cinsel İlişki: Cinsel ilişki sırasında pelvik bölgede ağrı duyulur. Bu ağrı ilişki sonrasında da hissedilir ve bir süre sonra kendiliğinden yok olur.
• Dışkılama Sırasında Ağrı: Adet dönemi öncesi ve sırasında dışkılama ya da idrar yaparken ağrı hissedilir. Adet dönemi dışında ağrı, azalabileceği gibi tamamen yok da olabilir.
• Tekrarlayan Düşükler: Kişi doğal yollardan gebe kalabilse de, gebeliği sürdürmede problem yaşar. Çoğunlukla 20. haftadan önce ya da bebek henüz 500 gr ağırlığa ulaşmadan önce düşük gerçekleşir.
• Kısırlık: Düzenli ve korunmasız olarak cinsel ilişkiye girilmesine rağmen gebelik elde edememe durumu, çikolata kisti hastalığında sıklıkla rastlanabilen bir durumdur.

Çikolata Kisti Tanısı Nasıl Konur?

Endometriozis şüphesi bulunan hastanın detaylı olarak öyküsü dinlendikten sonra jinekolojik muayene ile üreme organlarında bulunan anormallikler ve çikolata kistine bağlı olarak oluşan kistik yapılar saptanabilir.

Vücut içi organları ve dokuları gözlemlemek için ultrason ve transvajinal ultrason ile görüntüleme yapılır. Hekim gerekli gördüğünde bir diğer radyolojik görüntüleme yöntemi olan MR görüntüleme isteyebilir.

Çekilen MR ile tanı ve tedavi şekli netleşebilir. Bazı durumlarda da genel anestezi altında laparoskopi yöntemi ile karın içine girilerek endometriozis tanısı konabilir. Bu yöntem ile karın bölgesinden açılan küçük kesilerden laparoskopik aletler ve kamera sokulur.

Böylece direkt olarak ilgili bölge incelenir ve gerekirse biyopsi için parça alınabilir. Ayrıca laparoskopik cerrahi yöntemi ile var olan çikolata kisti temizlenerek tedavi de edilebilir.

Çikolata Kisti Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Hastaların sıklıkla sorduğu “Çikolata kisti nasıl geçer?” sorusunun birden fazla yanıtı bulunur. İlaçla tedavi tercihe bağlı olarak uygulanır. Ağrı kesici ve hormonal içerikli ilaçlar ile çikolata kistine bağlı ağrılar azaltılabilir ya da ortadan kaldırılabilir. Ancak bu ilaçlar endometriozis için kalıcı bir tedavi sunmaz.

Hormon içerikli ilaçlar, endometriumun kalınlaşmasını engelleyeceğinden gebelik planlayan kadınlara uygulanmaz. Açık ameliyat bir seçenek olsa da gerekmedikçe, çikolata kisti tedavisi laparoskopik cerrahi yöntemi ile yapılır. Genel anestezi altındaki hastanın karın bölgesinden laparoskopik aletlerin sokulacağı küçük kesiler açılır.

Açılan bu kesilerin birinden ucunda kamera bulunan ince tüp şeklinde laparoskop adı verilen alet sokulur. Açılan diğer kesilerden de laparoskopi el aletleri sokularak, kistik bölgeler temizlenir ve mevcut kist dokusu çıkarılır. Eğer varsa endometriozise bağlı olan yapışıklıklar giderilir.

Laparoskopik cerrahide büyük kesiler olmadığı için ameliyat ağrısı çok azdır. Açık yara olmadığı için enfeksiyon gelişme olasılığı oldukça düşüktür. Bu da hastanede yatma süresini son derece kısaltır. Hasta, açık ameliyata göre çok daha hızlı iyileşerek normal hayatına döner.

Çikolata kisti hakkında aklınıza takılan tüm sorular için 444 39 49 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.

Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.