Çfarë është kanceri i qafës së mitrës?
Cerviksi është qafa e mitrës. Kanceri i qafës së mitrës zhvillohet në qelizat anormale në sipërfaqen e qafës së mitrës dhe është një nga kanceret më të zakonshme të femrave.
Displasia e qafës së mitrës është ndryshimi prekanceroz i qelizave sipërfaqësore. Qelizat anormale mund të kthehen në kancer. Janë 4 faza sipas shkallës së përhapjes së kancerit. Ndërsa kanceri përhapet, kërkohet një trajtim më intensiv.
Si zhvillohet kanceri i qafës së mitrës?
Shkaku aktual i kancerit të qafës së mitrës nuk dihet qartë.
Ka dy lloje të kancerit të qafës së mitrës:
Lloji squamous (kanceri epidermoid): Ky lloj kanceri përbën 80-85% të kancerit të qafës së mitrës. Hulumtimet sugjerojnë se ky kancer shkaktohet nga sëmundjet seksualisht të transmetueshme. Një prej tyre është condiloma, shkaktuar nga papillomavirusi i njeriut (HPV). Tumori kanceroz zhvillohet në sipërfaqe ose brenda qafës së mitrës. Kanceri zakonisht zhvillohet në sipërfaqe dhe mund të diagnostikohet me analizën e hershshme të pap- smear- testit.
Adenokarcinomi: zhvillohet në qelizat e gjëndrave që vijojnë pjesën e sipërme të qafës së mitrës.
Rreziku juaj i kancerit të qafës së mitrës është i lartë në situatat e mëposhtme:
- Një analizë e pap-smear abnormale,
- Nëse partneri juaj ka ose ka patur një infeksion HPV,
- Nëse keni disa partnerë seksualë ose nëse keni filluar të jeni seksualisht aktivë para moshës 18,
- Nëse nuk keni përdorur prezervativë me partnerin tuaj të ri seksual,
- Nëse më parë keni patur kancer gjenital ose vaginal,
- Nëse partnerja e mëparshme e partnerit tuaj ka kancer të qafës së mitrës ose qelizat e qafës së mitrës anormale,
- Nëse partneri juaj ka ose ka patur kancer penil,
- Nëse pini duhan,
- Nëse sistemi imunitar është i dobët,
- Nëse nëna juaj ka marrë DH (diethylstilboestrol) hormon gjatë shtatzënisë së saj.
Cilat janë simptomat e kancerit të qafës së mitrës?
Kanceri i qafës së mitrës nuk tregon ndonjë simptomë të hershme. Gjakderdhja dhe dallimi mes cikleve menstruale, ose gjatë apo pas marrëdhënieve seksuale mund të jetë një pararendës i kancerit të qafës së mitrës. Shumë gra nuk kanë asnjë ankesë. Kanceri zakonisht zbulohet gjatë analizës vjetore të pap-testit ose ekzaminimeve rutinë. Kjo është arsyeja pse rekomandohet fuqishëm një testim vjetor i pap-testit dhe ekzaminimi rutinë.
Pacientët me kancer të qafës së mitrës zakonisht kanë gjakderdhje anormale vaginale ose papritmaz shkarkime të gjakëderdhjes. Dhimbja shfaqet në fazat e avancuara.
Si diagnostikohet kanceri i qafës së mitrës?
Për diagnozën e sëmundjes kërkohet pap-smear testi. Mjeku juaj tërheq tamponin nga qafa e mitrës përmes një spatule ose një furçe për ta përhapur atë në një gotë dhe qelizat shqyrtohen nga patologu.
Qelizat e vëzhguara në analizën e pap-testit:
- Normal
- Anormal
- Para-kanceroze
- Kanceroze
Nëse vërehet një anomali e butë, mund të kërkohet ose nuk mund të kërkohet trajtim. Sidoqoftë, kërkohen monitorime të vazhdueshme për të siguruar që çdo gjë të jetë plotësisht normale.
Nëse zbulohet një abnormalitet i rëndësishëm në analizën e pap-testit, qafa e mitrës mund të ekzaminohet me një pajisje teleskopike të quajtur kolposkop. Kolposkopi është një mikroskop që lejon vëzhgimin e vaginës dhe të qafës së mitrës. Gjatë këtij ekzaminimi, indet e vogla mund të mblidhen nga zonat e dyshimta dhe nga kanali i qafës së mitrës i quajtur kuretazh endocervikal. Këto ekzaminohen në laboratorin e patologjisë për të arritur diagnozën përfundimtare.
Si trajtohet kanceri i qafës së mitrës?
Ndryshimet e hershme prekanceroze mund të trajtohen lehtësisht me lazer, ngrirje (crioterapi), cauterization (me djegie), ose nga excision (prerje) kirurgjikale.
Kur kanceri është më i avancuar, mund të kryhet konizimi i qafës së mitrës dhe histerektomia.
Kur kanceri i qafës së mitrës trajtohet në fillim, rriten shanset për gruan që të ketë një fëmijë. Trajtimi i kancerit në faza më të avancuara varet nga mosha e pacientes, nga gjendja e saj e përgjithshme shëndetësore dhe nga përhapja e kancerit.
Nëse kanceri invaziv është i vogël dhe gjendet vetëm në qafën e mitrës, atëherë mitrës, qafës së mitrës, pjesës së sipërme të vaginës, hiqen indet rrethuese. Varësisht nga mosha e pacientes, vezoret mund ose nuk mund të hiqen. Nëse zbulohet përhapja e tumorit, këshillohet radioterapia post-operative.
Nëse kanceri është i avancuar, ose nëse operacioni është i rrezikshëm për gjendjen e përgjithshme të pacientes, atëherë preferohet vetëm radioterapia ose e kombinuar me kimioterapinë.
Nëse kanceri zbulohet dhe trajtohet në fillim, sigurohet një shërim i plotë. Nëse nuk zbulohet ose nuk trajtohet në fillim, kanceri mund të jetë përhapur në nyjet limfatike dhe organet e afërta të legenit. Nëse tumori është rritur jashtë qafës së mitrës, atëhere është zvogëluar shkalla e suksesit të trajtimit.
Si të kujdeseni për veten pas trajtimit?
- Bisedoni me mjekun tuaj rreth bërjes së dushit, marrëdhënieve seksuale, duke përdorur tampona.
- Shkoni për ekzaminime të rregullta dhe për pap-smear test në mënyrë që çdo përsëritje të mund të zbulohet herët.
- Nëse vezoret nuk mund të funksionojnë për shkak të trajtimit, një trajtim zëvendësues i estrogjenit mund të këshillohet nga mjeku juaj.
Si të parandaloni kancerin e qafës së mitrës?
Disa masa mund të merren për të parandaluar kancerin e qafës së mitrës.
- Në mënyrë ideale, një femër duhet të përmbahet nga marrëdhëniet seksuale para moshës 18-20 vjeç.
- Ju mund të zvogëloni rrezikun e kancerit të qafës së mitrës duke minimizuar numrin tuaj të partnerëve seksualë. Megjithatë, numri i njerëzve që partneri juaj ka pasur marrëdhënie seksuale me të është gjithashtu i rëndësishëm. Monogamia është ideale.
- Përdorni prezervativ gjatë aktit seksual.
- Ndërpriteni pirjen e duhanit.
- Kushtojini vëmendje të madhe higjenës suaj personale.
- Një grua që është seksualisht aktive duhet të kryejë një ekzaminim gjinekologjik dhe një test pap-smear çdo vit.
- Gjakderdhja vaginale, gjakderdhja gjatë ose pas seksit, dhimbjet gjatë marrëdhënies seksuale janë të gjitha simptoma të cilat duhet të hetohen dhe trajtohen me kujdes.
